Bona stilisto kiu havas ion por diri

GERRIT BERVELING recenzas:

Georgo Kamaĉo: SUR LA LINIO - rakontoj kaj noveloj. Eldonejo Bero, Berkeley, Kalifornio, 1991- 40 paĝoj.

134, februaro 1992

KUN granda plezuro mi povas rekomendi tiun ĉi libreton al nia literaturema publiko. Enestas naŭ prozaĵoj en tiu ĉi modesta kolekto; kiujn oni titolu novelo aŭ rakonto, tion mi volonte lasas al la legantoj.

Mi nur povas diri, ke precipe min trafis la denseco de l’ rakonta stilo: ne eblas legi nur por distriĝo, kvazaŭ entrajne, post farita labor'. Sed plenkonscie oni sorbu la disvolviĝojn - ofte rafinite malkutimajn kaj `kaptajn'.

Por doni ioman impreson - ĉar estus malafable al la aŭtoro, se tro konfidante mi kvazaŭ superfluigus la aĉetadon -, mi prenas "kiam vento ne blovas". Unuavide stranga teksto: en tri paralelaj kolumnoj densa vicigo da vortoj, sen ajna majusklo: tipografie tio efikas fremdige. Kie mi estas? Kien mi trafiĝis? Sed eklegante, kaj konstatante ke strukture la frazoj fluas relative konate, kutime, normale, oni iom post iom adaptiĝas, kutimiĝas. Turninte la paĝon, jen post duona komunolegado - subite ĝi etendiĝas dekstren kaj pluiras al la paĝobazo, sed nun ne plu maldekstre, sed paĝomeze! Intertempe el la nenio ekaperis nova kolumno da teksto duapaĝe, dekstre. Sammaniere pri pluraj ŝoviĝoj de kolumnoj! Ion tian almenaŭ mi ne konas el alia aŭtoro aŭ lingvo. Sed eble, ke ie surtere tion tamen oni jam faris. Kiu scias?

Kiel ajn - jam tiu ĉi grafika prezento en si mem estas tutnova. Kaj senchava ĝi nepre estas tiurakonte. Temas ja pri pluraj aferoj kiuj okazas paralele, samtempe, fakte sen ajna - ŝajne - interrilato. Temas pri tute persona tragedio, sed ankaŭ pri mondminaca katastrofo, ktp.

En la libreto, la citita novelo estas escepto. Sed fakte, ĉiuj ili estas esceptoj: unu estas letero. Alia estas senorden metitaj folioj el taglibro. Unu estas historiaĵo, el 1944. Alia estas satiro pri la homa socio kaj ries endoktrinigado. Alia okazos post pluraj jaroj...

Entute: libreto, kiun oni nepre atentu. Aŭtoro kvankam tre juna, jam konata. Li virtuoze regas la lingvon, preskaŭ gisrande de ĝiaj ebloj. Eventuale oni povus averti al li (se mi ne trokuraĝas), ke li ne tro ofte uzu -iĉ- ĉar almenaŭ al mi tiu novaĵo tute malplaĉas. Sed tio estas la sola lingva riproĉo kiun mi havus.

Ne enestas ĝenaj komposteraroj; la tre malmultaj kiuj troviĝas, ne malhelpas la komprenon. Nur iom mirigis min la formo `pentraĵo bosĥa' kaj `bildo bosĥeca'. Devas temi, mi supozas, pri verkaĵoj de l' fama artisto Jeroen Bosch el Nederlando. Sed nialingve li nomiĝas 'Bosch' (pr. 'bos') - do 'bosĥ' impresas strange. Sed post iom da cerbumado mi ĝin trovis. La senpera adapto de propraj nomoj en Esperanton ja havas siajn limojn, ŝajnas...

Tamen, kaj enkonduko kaj ppstparolo por tiel maldika libreto laŭ mi estas iom tro.

 

Reen al:

Sur la linio Jorge Camacho Listo de recenzoj en Fonto Ĉefpaĝo originala literaturo