Skope
Jorge Camacho: La
silika hakilo. 136 p. Mondial, Novjorko 2011.
Ĉu mi
naskiĝis aŭ edukiĝis tia, mi ne scias, sed hodiaŭ mi estas
ĝisosta prozulo. Ĉe poezio mi ofte sentas min
Laŭ mi la
plej karakteriza arto de Camacho estas lia talento montri aferojn – jen etajn,
jen grandegajn – en nova, surpriza, senvualiga maniero, tiel malfermante miajn
okulojn en neatendita direkto. En la kolekto La silika hakilo el
2011 li volis poemi kvazaŭ esee
(p. 11), interalie pri la rilato inter la homa mondo kaj la natura universo.
Jam en la titola poemo la silika hakilo (p. 15), tipografie migdalforma
[...] ĉi ŝtonan hakilon ni
legu
Jam
sekvapaĝe en la logo (p. 16) li
rigardas la korpojn kaj seksajn agojn
[...]ni povus dialogi suple kaj
humide
per niaj karnaĵoj kavaj, pintaj [...]
Sed se la
homaj korpoj parolas, male en la universo
(p. 18)
la universo
mutas
[...]
la universo
havas do nul signifon, sencon, celon aŭ direkton
Krom la mondoj homa kaj natura, li traktas ankaŭ la virtualan en mondoj (p. 27).
la hommondo
kaj la bitmondo
kunfandiĝas
konfuziĝas
kun ektoplasmo
Ĉe Camacho oni ofte trovas vortludojn, kaj kutime ili
estas ne nur ridigaj sed ĉefe rivelaj.
[...]mondo, ju mona
ho des demona
Kaj en la
sentitola poemo prezentata sube (p. 48) la vortludoj vere igas min miri kaj
rekonkludi.
Sur kalma sablo
per konkoj
infano ludas
sen tordoj pensaj
kiuj lin gvidus
miraĝe
al miskonkludoj.
Fojfoje
Camacho poemas pri poezio (p. 47):
Nulan respondon
tombano donos
pri la signifo
de l’ epitafo.
Same, prefere,
pri vers’ verkita
antaŭ epokoj
poeton ne demandu.
Kaj per humuro
kaj spitemo li instruas
[...]Cetere poemo, eĉ kurta,
bonvolu enhavi neologismon,
kaj, se eble, ankaŭ gloson, por recenzistoj kaj historiistoj. [...]
La plej gravaj
eroj de ĉi poemaro ŝajnas al mi tiuj, kie Camacho trafe senvualigas
la lokon de la homo en la realo. Liaj poemoj estas samtempe mikro- kaj
teleskopoj, per kiuj li orientiĝas en la universo,
teleskopi
inkognite
saturnajn satelitojn
mikroskopi
efemere
spermerajn vostosvingojn
labila parentezo
)la hom’(
inter du lensoj
Kaj ne nur la
lokon sed ankaŭ la efemerecon de la homoj li tiel skopas en Kunkresko (p. 41):
pinidoj iĝos
Pinoj, ombron disdonos.
ni, promenantaj
tra la pinar’, postlasas
paseman ombron.
Per ĉi
tiu malzorga spikumado mi eble iomete vastigis mian komprenon kaj inokulis
grajnon da poezio en mian prozan animon.
Sten Johansson, 2021
Reen al:
La silika hakilo | Jorge Camacho | Ĉefpaĝo originala literaturo |