Reen al:
Sten Johansson NEĜO
KAŜAS NUR... Krimromaneto Sezona
krimo Al-fab-et-o Skövde,
Svedio 2001 Dua
reviziita eldono 2014 1. Nigre-blanke 2. Ĉizu runŝtonon! 3. Ĉefo kun
kravato 4. Nebulo kaj
malmoralo 5. Filino de
butikisto 6. Enketo fermita 7. Serĉado de
enrompŝtelisto 8. Bileto al Svedio 9. Malmurdi
murdinton 10. Veki suspektojn 1. Nigre-blanke Ŝi
ege blankas, kuŝante surdorse inter nigraj arbedoj. Apenaŭ kolora
nuanco distingas ŝin de la ĉirkaŭa neĝduno. Nur ĉe la
kapo duone kaŝita de neĝo vidiĝas nigra hararo, sed la vizaĝo,
eĉ la lipoj, malhavas koloron de vivo. Ŝi portas striktan bluzon,
blankan kaj maldikan, kiu montras etajn altaĵojn de mamoj. La subo de ŝia
korpo nudas, kaj meze de ŝia palhaŭta, malgrasa subventro kelkaj
frostaj neĝflokoj ornamas etan tufon el nigraj pubharoj. La maldikaj
kruroj montras dudirekten. Apude en la neĝo videblas ĝinzo kaj orfa ŝuo,
ŝueto endoma aŭ somera, kiu impresas same fremde en ĉi tiu neĝamaso,
kiel la blanka korpo de virino. Du knaboj gapas terurite
sed fascinite al ŝia vulvo. ”Ĉu ŝi estas
morta?” unu demandas. ”Kompreneble! Ŝi
frostmortis, aŭ iu mortigis ŝin.” ”Kion fari? Ĉu ni
portu ŝin?” ”Ne. Oni ne rajtas tuŝi.
Ni telefonu al la polico.” La unua knabo aspektas,
kvazaŭ li ne volonte rezignus tuŝi la obscene eksponitan korpon. Lia
amiko, kun plia kompreno pri kio decas kaj licas, tamen venigas lin for de la
kaŝita vepro, tretante en ĝisgenue profunda neĝo al strateto
antaŭurba. Post kelkaj minutoj ili atingas telefonon kaj povas raporti
sian ŝokan trovon al la urba polico. * La
vintra klimato de sudorienta Svedio kutime ne tre dramas. La temperaturo plej
ofte pendolas ĉirkaŭ la nulo de Celsiusa termometro, kaj la vetero
alternas inter nebulo, blovado kaj nebulo kun blovado. De temp’ al tempo tamen
iu malalta aerpremo super Baltio kaŭzas fortan venton el nordoriento al
tiu angulo de Vendrede la sepan de
januaro tia vetersistemo rezultigis neatendite fortan neĝblovadon en la
regiono de Kalmar, kvieta kaj dormema havenurbo ĉe Dimanĉe vespere la
polico kuraĝis resumi, ke plej kredeble neniu homo mortis, sed kelkaj
suferis de frostvundoj aŭ ĝenerala malvarmiĝo pro tro longa
restado eksterdome. Tiam venis alvoko de du ekscititaj dekdujaruloj, kiuj
trovis en la neĝo mortan virinon duonnudan. * ”Do,
murdo post seksperforto. Sed kial meze de neĝamaso? Aŭ ĉu tien
portis li la kadavron nur poste?” demandas Tom Jankéus, policinspektoro ĉe
la urba polico de Kalmar. ”Eble ni atendu la
nekropsian raporton antaŭ ol solvi la kazon”, iom seke rimarkigas lia
kolego kaj ĉefo, komisaro Roger Svedberg. ”Ĉiam prudenta kiel
gufo”, moketas lin la pli juna kolego. ”Se starus vi tie kun mi, inter ŝiaj
nudaj kruroj, vi eble estus malpli indolenta. Estis vera porkaĵo!” ”Nu, jen la metio.” ”Efektive mi facile mem
iĝus murdisto, kiam ĵurnala fotografisto alŝovis sian
kadavroflaran nazon, kvazaŭ volus li foti ŝian... nu...” Jankéus ne trovas vorton
konvenan por uzi antaŭ la vizaĝo ĉiam serioza de Svedberg. La
komisaro ne apartenas al tiuj policistoj, kiuj volonte farĉas sian ĵargonon
per frivolaĵoj kaj cinikaĵoj. Kelkaj el la subuloj eĉ nomas lin
pruda. Aliflanke, Jankéus mem havas reputacion de strangulo iom tro intelekta.
Precipe liaj flankaj komentoj ofte lasas postimpreson ĉe la kolegoj, ke
oni eble ne plene komprenis la spritaĵon. Kiam eblas, tiu duopo tamen
volonte kunlaboras, kvazaŭ kompletigante unu la alian. Kaj jen venis sur
iliajn tablojn nova kazo. Nova murdenketo. Post alvoko fare de la
du knaboj, la polico efektive trovis kadavron de virino kuŝantan en la neĝo,
en arbareto norde de la urbo. Jankéus, kiu jam estis surloke, referas la
provizoran raporton al Svedberg: ”Bone, do. Aspektas ŝi
azia, laŭ mi. Eble el Ĉinio aŭ sudorienta Azio. Aĝo – nu,
ne facile diri, tamen juna. Eble dudek kvin. Ŝi ne estis vestita por neĝoŝtormo,
se tion diri milde. Maldika bluzo, mamzono, ŝtrumpetoj, punkto, fino.
Apude kuŝis ĝinzo, kalsoneto kaj du ŝuetoj, el kiuj unu kun disŝirita
rimeno. Ordinaraj vestaĵoj, ŝajne aĉeteblaj en ordinara sveda
butiko. Brakhorloĝo, kiu montris ĝustan horon. Neniu dokumento. Ŝiaj
kruroj estis disaj, kaj la vagino impresis al mi...” Jankéus serĉas vorton. Ja li ne estas
fakulo, do kion diri? ”...iel
mistraktita. Nu, bone, atendu ni la nekropsion, kiel vi diris... Plue apenaŭ io dirindas. Mankis spuroj
en la neĝo, krom tiuj de la du knaboj, kaj ili feliĉe haltis je
dumetra distanco. Iom da neĝo kovris kapon kaj piedojn, tamen ne multe.
Sed estis kvazaŭ neĝamaseto ĉirkaŭ ŝia korpo.” Svedberg dum momento
kontemplas fotografaĵon faritan surloke. Ĝi impresas kvazaŭ
nigre-blanka foto, nur fone oni imagas obtuze malhelverdan koloron de iu pino.
Li turnas sin denove al sia kolego: ”Ĉu iu malaperinto,
kiu konvenas?” ”Neniu en nia distrikto.
Ekhavos ni la tutlandajn informojn baldaŭ.” ”Kaj la preciza loko
estas...?” Svedberg stariĝas kaj
ekiras al urba mapo sur muro de lia ofica ĉambro. La kolego akompanas lin
legante en sia notlibro. ”Kvarcent kvindek metrojn
norde de la strato Pålhagsgatan, kvarcent metrojn de la maro. La plej proksima
domo estas Björktorp.” Svedberg alportas
liniilon kaj krajonon de la skribtablo, iom mezuras, kaj desegnas krucon sur la
mapo. Poste li kontemplas ĝin dum kelka tempo, kaj almetas fingron iom
sude de la kruco. ”Jen hospitalo.
Kronikulejo, ĉu ne? Eble ŝi laboris tie.” ”Nu, ni esploru. Sed
diable, kion faris ŝi duonan kilometron norde de la hospitalo?” demandas
Jankéus. ”Laŭ la vesto ŝajnas
pli kredinde, ke oni transportis ŝin tien por depono. Sed kio estas
Björktorp, ĉu ordinara loĝdomo?” ”Tute ne. Ĝi estas
edukejo por junaj deliktuloj.” La mieno de Svedberg eĉ
pli mallumiĝas. ”De kiu aĝo?” li
demandas. ”Ne scias mi. Tamen sufiĉe
aĝaj por fari porkaĵojn, supozeble.” 2. Ĉizu runŝtonon! En
la policejo de Kalmar regas nekutima kvieto. Tiom da policistoj laboregis dum
kaj tuj post la neĝoŝtormo, ke nun apenaŭ duono de la normala
laborforto deĵoras. La ceteraj ripozas post trapasita streĉa laboro.
Jen kaj jen en la koridoroj eĥiĝas sonoranta telefono el iu senhoma ĉambro.
Kvankam estas lundo, la etoso pli similas dimanĉon. La ofica ĉambro de
komisaro Roger Svedberg tamen plenas je homoj, kaj tie regas tute alia etoso –
io simila al interkonsiliĝo antaŭ grava batalo. Efektive plenigas ĝin
nur kvar homoj, sed ili ŝajnas amaso, ĉar la komisaro disponas tute
egalan ĉelon kiel ĉiuj aliaj oficistoj en la policejo – krom
kompreneble la distrikta policestro. Svedberg tamen havas privilegion eble nur
hazardan – tra lia fenestro vidiĝas ne nur la kontraŭa doma muro, sed
krome turoj kaj tegmentoj de la urbocentro. Se lia ĉambro situus unu etaĝon
pli alte, eble eĉ la maro jen kaj jen vidiĝus. Ĉi-momente li tenas
foton en la maldekstra mano kaj faskon da tajpitaj paperoj en la dekstra. Li
montras la foton al siaj kunlaborantoj. Ĝi prezentas junan virinon kun
rigide senvivaj okuloj, nigraj fruntharoj, nigraj maldikaj brovoj, altaj
vangostoj, eta nazo, eta ŝajne senkolora buŝo kaj rondeta mentono. ”Bergström! Andersson!
Kopiu ĉi tiun kaj iru demandadi en la domoj de Norrliden, ĉu iu
rekonas ŝin. Alteco La du nomitaj policistoj
prenas la foton kaj foriras. Restas la duopo Jankéus kaj Svedberg. ”Jen la raportoj teknika
kaj nekropsia”, pluas tiu lasta, svingante la paperaron. ”Ne laŭtlegu la
tuton”, intervenas Jankéus. ”Tiuj uloj diable vortlaksas. Donu la esencon, mi
petas.” ”Bone. Kiel plaĉas
al vi. Sed fojfoje oni scias nur poste, kio vere estis la esenco”, sekas
Svedberg kaj eklegas jen kaj jen. ”Origino necerta, eble
el Filipinoj aŭ Tajlando. Vestaĵoj de sveda marko, kompreneble
fabrikitaj en Indonezio, tamen por la okcidenta merkato. Ŝuoj portugalaj,
sed aĉeteblaj en Svedio.” Li preteras iun tekston,
kaj jen rekomencas: ”Strangolita per ia mola
materialo ĉirkaŭ la kolo, aŭ eventuale alimaniere sufokita.
Markoj sur la kolo neklaraj. Apenaŭ spuroj de batalo, tamen sub kelkaj
ungoj troviĝas haŭteroj, supozeble de alia persono. Vestaĵoj
nedifektitaj. Nur ŝuo disŝirita. Unu skrapvundo sur la dekstra antaŭbrako
kaj du-tri ekimozoj sur la kruroj.” Li rigardas al Jankéus
kaj aldonas kvazaŭ interprete: ”Bluaĵoj, tio
estas.” Jankéus ridetas. Li
apenaŭ bezonas tradukon – lia vortaro almenaŭ ne malsuperas tiun de
lia ĉefo. Tiu foliumas al posta paĝo. Jankéus restas nekutime
silenta. ”Laŭ la stato de
histoj kaj organoj la morto okazis inter kvardek kaj kvindek horojn antaŭ
la nekropsio, kio signifas inter la deknaŭa horo vendrede vespere kaj la
kvina sabate matene.” ”Alivorte – nokte, meze
de la neĝoŝtormo”, konkludas Jankéus. Svedberg senkomente
pluas. ”Postmorte la vagino
estas penetrita. Neniu spuro de spermo. Materialo por eventuala DNA-testo ĉerpita,
sed provizore restas dubinde, ĉu entute okazis koito kunlige kun la
mortokazo. Ĉiel ajn, oni bruske premis objekton malmolan kaj malglatan en ŝin.
Malbelaj skrapvundoj, sed apenaŭ sango, ĉar nur postmorta lezado. Ĉe
la cervika buŝo fibroj de bova ledo.” Nun la silentemo de
Jankéus finiĝas. ”Bova ledo? Ĉu mi
misaŭdis?” ”Ne. Bova ledo oni
skribis.” Momento da silento, kaj
jen denove Jankéus: ”Mi ne scias kial, sed
ial mi ekpensas pri vipo. Tamen ŝi ne havis iajn vipmarkojn surhaŭte,
ĉu?” ”Ne, nenio krom la jam
dirita. Restas ankoraŭ kelkaj precizigoj pri la vaginaj skrapvundoj, sed
mi lasos tion. Stomake duondigestita rizo, porka viando, legomoj, haringo, de
manĝo eble horon antaŭ la morto. Stomake kaj sange ankaŭ iomete
da alkoholo kaj benzodiazepino, tamen tute ne en danĝera kvanto.” Li denove levas la
rigardon kaj aldonas interprete: ”Tio estas dormigilo aŭ
trankviligilo.” ”Nu, la rizo ŝajne
konvenas”, komentas Jankéus. ”Sed ĉu kutimas azianoj frandi haringojn?” ”Evidente”, koncizas
Svedberg. ”Tamen unu plia afero gravas. Ŝi estis en la dektria aŭ
dekkvara semajno de gravedeco.” ”Nu, normale tio devus
signifi, ke ŝi mankos al iu”, murmuras Jankéus, eble pensante pri siaj
propraj edzino kaj tri infanoj. ”Sed oni ne povas scii. Eble ĝuste tio kaŭzis
ŝian morton.” ”Kompreneble oni
konservis provon ankaŭ de la feto por estonta DNA-komparo, same kiel la
substancon trovitan subunge”, sciigas Svedberg metante la paperaron
skribtablen. ”Do, ek al niaj taskoj. Kronikulejo kaj edukejo. Al kiu unue?” Jankéus levas la ŝultrojn. La du kolegoj kune
ekiras aŭte. La vetero rapide ŝanĝiĝis, kaj la stratoj nun plenas
je kota degelaĵo. Ju pli ili proksimiĝas al la norda urborando, des
pli da blanka neĝo tamen restas sur kaj apud la stratoj. Unue ili senvorte
vizitas la trovejon, kio necesigas longan promenon tra profunda, malseka neĝo.
Surloke nenio plu videblas krom la policaj plastbendoj, kiuj ankoraŭ
simbole baras la lokon. ”Nu, se hazarde la
murdinto perdis sian vizitkarton surloke, ni baldaŭ konos lin”, komentas
Jankéus. ”Neĝo kaŝas nur ĝis printempo, laŭdire. Sed ĉe
ni oni devus diri ‘nur ĝis la sekva degelvetero’. Diabla kaĉo. Oni
apenaŭ plu vidas la neĝamason, en kiu ŝi kuŝis.” ”Nu, ĉiuj neĝdunoj
nun ŝrumpas”, indiferentas Svedberg. Ili ambaŭ silentas
dum kelka tempo. Svedberg preparas sin por repaŝi sur la propraj
piedsignoj. Tiam Jankéus rigardas lin kun subita tensio. ”Sed ne temis pri neĝduno
alblovita de la vento”, li atentigas. ”Ĝi ne havis tian formon. Al mi ĝi
pli similis amason, kiun oni kunŝovis intence. Kvazaŭ por kaŝi ŝin.” ”Nu, tio tute eblas.” ”Sed la afero estas, ke ĝi
ne kaŝis ŝin. Aŭ maksimume ŝiajn piedojn kaj parton de la
kapo. Kaj kiam staris mi ĉi tie dimanĉe vespere, regis ankoraŭ
frosta vetero. Ŝia bluzo eĉ estis vera kiraso el glacio.” ”Nu, sendube oni kovris ŝin
per neĝo, sed ĝi degelis pro la korpa varmo.” ”Jes! Kaj tio pli-malpli
pruvas, ke ŝi venis ĉi tien viva. Oni ne alportis kadavron por deponi
ĉi tie!” Svedberg rigardas sian
kolegon penseme. Li preskaŭ nevideble kapjesas kaj diras: ”Bone, tio ŝajnas
provizore pravigita supozo.” Jankéus ridetas. Ja li
kutimas je la malvarmeta temperamento de sia ĉefo, tamen li murmuras al si
mem, paŝante reen post Svedberg sur iliaj ĵus faritaj piedsignoj: ”Provizore
pravigita... Jen la maltroigo de hodiaŭ...” * La
nordaj kvartaloj de Kalmar havas aspekton de ordinara sveda urbo moderna. Se
oni vidus ilin de supre, oni prenus ilin por arbaro. Pli zorge rigardante, oni
eble demandus sin, kial troviĝas tiom da vojoj en tiu pinarbaro, kaj poste
oni konkludus, ke la grizaj rektanguloj videblaj jen kaj jen inter la arboj
estas tegmentoj de domoj. En la jena januara tago,
la tegmentoj pro neĝo tamen ne grizas, sed blankas, kaj ankaŭ surarbe
vidiĝas iom da neĝo, kiu ankoraŭ ne degelis aŭ defalis. Eĉ
la stratoj ankoraŭ formas reton el plejparte blankaj linioj. La kronikuleja vizito de
la du murdenketantoj donas nenion. La virino ne laboris tie, nek estas rekonata
de la deĵorantaj flegistinoj. La policistoj rezignas demandi la
pacientojn, el kiuj pluraj ne rekonus siajn proprajn parencojn vivantajn. La estro de la junula
edukejo – aŭ bubejo, laŭ la ĵargono de Jankéus – estas viro
proksimume kvardekjara kun vizaĝo mordita de eksterdoma laboro, ĉagrenoj
aŭ eble alkoholo. Ŝajne li ŝatas nek vizitantojn, nek
policistojn. Post iom la du enketantoj ekpensas, ke li ankaŭ ne tre ŝatas
siajn junajn edukatojn. La foton de la murdita virino li rigardas maleme kaj
rapide decidas, ke ŝi ne konatas al li. Dum kelka tempo oni iom
interparolas pri la loĝantoj de la edukejo. Ili estas de 14- ĝis
17-jaraĝaj, esceptokaze pli junaj, momente nur knaboj, sed fojfoje oni
devas akcepti ankaŭ knabinojn, ”kvankam tio kunportas amason da diablaĵoj”,
laŭ la estro. La junuloj ĉi tie loĝas kaj lernas. Principe la
domo estas ŝlosita, tamen ŝajnas iom nebule, kion tio konkrete
signifas. ”Tamen kutimas ili
eskapi, ĉu ne?” maldiskretas Jankéus. ”Jam ofte aŭdis mi, ke ni devas
kolekti ilin urbocentre kaj reporti al vi, eĉ ripete, kelkfoje.” La estro evidente ne
aprezas tiun atentigon. Li montras al la fenestro de sia oficejo. ”Rigardu mem. Ĉu vi
vidas kradon? Ĉi tio estas edukejo, ne malliberejo.” ”La lastan semajnfinon,
dum la neĝoŝtormo, ĉu forestis iu el viaj idoj?” Jankéus
demandas. ”Neniu mankis. Kaj ili
ne estas miaj idoj”, acidas la estro. ”Kiel vi rimarkus, se iu
nokte forirus kaj revenus?” scivolas Svedberg. ”Ne eblas foriri. La
pordoj estas ŝlositaj, kaj unu dungito ĉiam ĉeestas, ankaŭ
nokte.” ”Tamen ili foje sukcesas
eskapi...” ”Ne senspure kaj
nerimarkite. Krome neniu el ili ŝatas neĝon.” ”Bonvolu diri, kiu el la
dungitoj deĵoris nokte inter la vendredo kaj sabato.” La estro stariĝas,
rigardas deĵoroskemon surmure kaj raportas: ”Eva Ehnberg. Ŝi
estas spertulo. Ŝin oni ne trompas.” Ili petas pri informoj
pri la nunaj loĝantoj, kaj la estro maleme donas tiajn. Momente temas pri
sep knaboj, kiuj jen troviĝas pro diversaj krimetoj kaj krimoj, kaj kies
gepatroj aŭ zorgantoj ne sukcesas aŭ ne zorgas eduki ilin. Narkotaĵoj,
alkoholo, ripetita ŝtelado kaj rabado, perfortado. Fredrik,
dekkvinjarulo, ŝovis tranĉilon en la ventron de alia junulo. Semir
bezonus malvenenadon de sia drogdependo, sed neniu kliniko akceptas tiel junan
knabon. Jonatan ne povis resti en sia familio, ĉar li stultumis kun
la duonfratino. ”Stultumis?” ”Jes. Seksa misuzo de
infano. Fakte, li mem estas infano, tamen infano kun seksurĝo.” ”Kiuaĝa?” ”La knabo? Hodiaŭ
dek ses, sed psike nematura.” ”Kaj la fratino?” ”Mi ne scias. Eble dek
du.” Svedberg kaj Jankéus
rondiras en la domo, kie du instruistoj okupiĝas pri la sep knaboj. Neniu
el la knaboj rekonas la virinon de ilia foto. Neniu estis eksterdome en la tuta
vendredo kaj sabato, pro la veteraĉo. La netrompebla Eva Ehnberg eklaboros
nur morgaŭ. Reveninte en la
policejon ili provas resumi, sed troviĝas apenaŭ io resuminda. ”Ni atendu la rezultojn
de la demandado en loĝdomoj. Kaj la liston tutlandan de malaperintoj. Ĝi
devus jam alveni, ĉu ne?” Svedberg ĵetas rigardon al sia ujo por
envenanta poŝto, kaj ekkrias: ”Ha, jen ĝi. Bone, ni traserĉu!” Ili sidiĝas kune
super la listo, kun la kapoj preskaŭ intertuŝe, traserĉante,
kribrante. ”Plejparte adoleskuloj, ŝajne...”
komentas Jankéus. ”Kaj plejparte denaskaj
svedoj”, malkontentas Svedberg. ”Sed jen! Vidu! Hanna Westberg, dekokjara,
adoptita el Koreio je aĝo dujara, malaperis ĵaŭde en
Gotenburgo.” Jankéus montras
skeptikan mienon. ”Koreio... Nu, eblus. Tamen dekokjara... La nekropsio diris... ĉu ne dudek kvar ĝis tridek? Nu,
bone. Ili ne estas magiistoj, tiuj buĉistoj. Kaj eble ili ne ĉiutage
tranĉas koreinojn...” Svedberg rigardas lin
kun mieno preskaŭ nigra pro malaprobo dirante: ”Nu, kompreneble ni
tamen kontaktu tiujn homojn. Aŭ pli ĝuste faksu la foton al Sed neniu alia
malaperinto ŝajnas eĉ proksimume kongrui kun la murditino, kaj oni
etendas la manon al la pajlero el Gotenburgo, sendante tien la foton, tamen ne
fakse, sed per skanilo kaj retpoŝto, laŭ propono de Jankéus. ”Ĉu tiel ĝi
vere sekure alvenos rekonebla?” ”Svedberg, Svedberg, vi
estas ŝtonepokulo! Ĉizu runŝtonon!” * La
tede rutina demandado en loĝdomoj proksime al la loko, kie oni trovis la
kadavron, donas unu solan rezulton. Virino tridekjara asertas, ke ŝi tri-
aŭ kvarfoje vidis la nekonatan virinon de la foto en la kvartala manĝobutiko.
Ŝi tamen ne rimarkis kiel aŭ de kie ŝi venis butiken, nek kien ŝi
foriris de ĝi, nek kion ŝi aĉetis. Ŝi asertas, ke la virino
butikumis sola, kaj ke ŝi almenaŭ unufoje portis ĝinzon kaj
verdan jakon. Neniu el la dungitoj de la butiko rekonas la virinon de la foto. ”Ne multe, efektive.
Tamen, se ŝi vere vidis nian virinon tri- aŭ kvarfoje, tio indikas,
ke ŝi ne estis absoluta fremdulo. Ŝi vivis ie proksime aŭ
plurfoje vizitis iun loĝanton”, resumas Svedberg. ”Jes, sed nur unu
atestanto estas iom ŝancela fundamento. Emas oni juĝi, ke ĉiuj
orientanoj aspektas same, ĉu ne?” rebatas Jankéus. Oni elserĉas en la
loĝantara registro ĉiujn junajn virinojn naskitajn en orienta Azio,
loĝantajn en la policdistrikto de Kalmar, kiuj akiris svedan civitanecon.
Oni trovas tridek kvar, el kiuj la plimulto naskiĝis en Suda Koreio kaj
portas svedajn nomojn, do sendube estis adoptitaj kiel infanoj. Poste oni elserĉas
iliajn fotojn en la pasporta registro. Montriĝas, ke ĉiuj krom du
havas pasporton. Neniu el ili tamen tre similas la mortigitan virinon. En du
dubaj kazoj Svedberg eĉ telefonas al la koncerna persono, kaj ĉar ili
respondas la telefonalvokon, oni konkludas, ke ili ne estas murditaj. La forkurinta Hanna el
Gotenburgo retroviĝas viva kaj sana ĉe iu viro en Stokholmo, kaj
neniu trovas ŝin aparte simila al la kadavra foto el Kalmar. La enketo ne
ekas. Mankas fadeno. Jankéus, kiu de kelka
tempo sidadas sur seĝo turnante liniilon tien-reen, nun stariĝas. Li
gratas al si la nukon, alĝustigas la okulvitrojn kaj diras: ”Iros mi paroli kun
Vivianne.” ”Vivianne?” Svedberg
mienas stulte. ”La inspektoro
Ljunggren. Ŝi estas saĝulino.” Svedberg ne volas rekte
nei tion, kvankam li ne komprenas, kiel tio rilatas al io ajn. Sed Jankéus jam
survojas el la ĉambro, dum la murdenketo ankoraŭ nenien survojas.
Svedberg reprenas la nekropsian raporton, kvankam li jam konas ĝin
pli-malpli parkere. Policinspektoro Vivianne
Ljunggren ŝajnas iom premita de urĝaj taskoj, tamen ŝi lasas la
protokolon, kiun ŝi tralegas, petante ke Jankéus sidiĝu. ”Ni okupiĝas pri
tiu murdita virino...” ”Mi scias. Aĉa
afero.” ”Nu. Ni ne trovas
komencon. Restas ŝi anonima. Neniu konas ŝin. Tamen ni kredas, ke ŝi
eble estis lokano. Sed kiel serĉi? Neniu anoncis ŝin malaperinta.” La inspektorino pensas
dum momento. ”Ŝi estis
orientano, ĉu?” El Azio? ”Laŭaspekte.” ”Kompreneble, ŝi
povas esti sveda civitanino.” ”Nu, ni klopodis esplori
tion, sed ne trovis eblan nomon.” Denove eta pensopaŭzo,
kaj poste Vivianne Ljunggren diras: ”Parolu kun la virina
azilo!” ”La virina azilo?” ”Jes. Ili konas kelkajn
aziajn virinojn kiuj havas malmulte da kontakto kun la sveda socio. Fakte,
estus pli bone, se mi parolus kun ili, sed mi momente ne havas tempon.” ”Mi parolos kun
Svedberg. Li petu la oldulon, ke ni rajtu prunti vin. Mi revenos.” La oldulo, tio estas la
distrikta policestro, vere bonvolas ordoni tian aranĝon, kaj baldaŭ
Tom Jankéus kaj Vivianne Ljunggren ekiras al adreso en ordinara loĝdomo.
Neniu tabulo, neniu insigno, sur la porda leterfendo aperas la nomo Eva Borg.
”Tre diskreta azilo”, pensas Jankéus. Li cetere devas atendi ekstere, dum la
kolegino eniras en la apartamenton. La du virinoj salutas
unu la alian. Ili estas konatoj kaj ofte okupiĝas pri la samaj kazoj kaj
homoj, tamen ofte malsamcele. Dum la policistino kolektas informojn pri krimoj,
la azila deĵorantino ĉiam unuavice pensas pri sekureco kaj sekreteco
de la klientinoj. Ĉi tien venas virinoj, kiuj timas pri sia vivo kaj sano,
kaj pri siaj infanoj. Por ili unuarange gravas vivi en trankvilo, sen
perfortoj, ne nepre atesti antaŭ tribunalo pri suferitaj krimoj. Krome kelkaj el la
virinoj venantaj al la azilo mem estas krimuloj. Iliaj krimoj povas varii. Iuj
restas senpermese en Svedio, kaj tiam la tasko de la polico estas trovi ilin
kaj forsendi ilin el la lando. Aliaj kidnapis siajn infanojn de ilia patro,
timante pri ilia sekureco kaj bonfarto. Tiam la polico devus reporti la
infanojn al la patro. La interparolo do ne
estas tute amika kaj fratineca. Vivianne Ljunggren klarigas la aferon, montras
la foton kaj emfazas, ke temas pri virino mortigita kaj eble seksperfortita. Bodil Stenesjö, la
azilistino, rigardas la foton kaj rigidiĝas. Ŝi estas fortika virino
kun serioza vizaĝo kaj decidaj diroj kaj movoj, kiu ŝajne travivis
plej diversajn emociigajn spertojn sen ŝanceliĝi. Sed nun ŝia
suba lipo ektremas, ŝi raŭke flustras ”Tiu porko!” kaj poste devas
plurfoje graki por klarigi la voĉon. ”Ŝi estas Lily. Ni
nomis ŝin Lily, la veran nomon mi momente ne memoras. Ŝi venis el
Bankoko antaŭ... nu, eble antaŭ
du-tri jaroj, kun tiu... kun sia edzo. Ĉi
tien ŝi venis lastan printempon. Tiam la edzo divorcis kaj elĵetis ŝin
el la hejmo, kaj vi supozeble jam ĉasis ŝin. Sed post kelkaj semajnoj
ŝi reiris al la eksedzo, kaj poste mi ne revidis ŝin.” ”Ĉu vi povas trovi ŝian
nomon?” ”Nu, momente ne, sed
eble iu el la aliaj scias. Ni ne notas skribe, pro sekureco.” ”Vi diris tiu porko.
Pri kiu vi pensis?” ”Pri li evidente!
La edzo! Aŭ ĉu iu alia murdis ŝin?” La policistino rutine ne
respondas demandojn, sed pluas: ”Oni ĝuste enketas
pri tio. Sed kiu estas ŝia edzo?” ”Tute ordinara porko,
kiu kredeble timas virinojn kaj tial konsumas ilin kiel la frukton de l’
sezono. Ŝi estis lia... eble tria aŭ
kvara. Ĉiuj el Tajlando, mi pensas. Post unu aŭ du jaroj, li forĵetas
ilin, la polico helpeme forsendas ilin, kaj li povas revojaĝi por trompi
la sekvan, laŭvican...” ”Ĉu vi scias lian
nomon?” Bodil Stenesjö pripensas.
Post kelka tempo ŝi trovas ion: ”Io kun Rund... Ĉu Rundblad? Rundgren, eble. Serĉu ĉe
tiaj nomoj. Tiel vi trovos ankaŭ ŝian nomon.” ”Ĉu en Kalmar?” ”Laŭ mia scio,
jes.” Vivianne Ljunggren
pripensas, ĉu ankoraŭ io. Ŝi ĝojas, ke la ideo pri la azilo
donis tujan trafon. Jes, jen ideo trafas ŝin: ”Ĉu iu alia el tiuj
edzinoj, do de la sama viro, vizitis vin?” ”Jes.” ”Ĉu vi povus helpi
nin trovi iun el ili?” ”Ne.” ”Tamen temas pri
murdenketo, vi scias.” ”Vi eraras. La alia
eksedzino – mi renkontis nur unu alian – ankoraŭ vivas. Do ne temas pri
murdenketo. Temas pri vivebleco.” La polica inspektorino
pripensas momenton kaj rezignas sian ideon. Eble per la loĝantara registro
oni tamen trovos almenaŭ la nomon. Ŝi dankas pro la informoj kaj
reiras al Jankéus, kiu poste enaŭte kundividas ŝian rikolton. Li gajiĝas
kiel petola bubo. ”Vivianne, estas vi
diable mirakla policisto! Kial ni ne ĉiam laboras kun vi?” ”Se mi solvus ĉion
al vi, vi iĝus senlaboraj”, respondas samtone la kolegino. * La
loĝantara registro enhavas kelkajn Rundblad kaj Rundgren,
sed nur kiam Jankéus pluiras al Rundqvist lia serĉado rezultigas
ion. Nils Rundqvist, divorcinta de Sirilak Lily Rundqvist antaŭ
unu jaro, tamen ambaŭ aperas kun la sama adreso, Fjärilsvägen 10. La
telefonlibro ne konas ilin, do Svedberg kaj Jankéus ekiras al la koncerna
strato. Ili alvenas al
vico-seria domo kun dudeko da leterkestoj, dudeko da egalaj kradpordetoj kaj
dudeko da minimumaj antaŭĝardenetoj. Ĉe numero 10 la nomtabulo
anoncas Karlsson. La du policistoj tamen sonigas ĉeporde, kaj
malfermas virino pala kaj ruĝhara, eble tridekjara, kun bebo sur la kokso. ”Bonan tagon. Polico. Ni
serĉas Nils Rundqvist”, salutas Svedberg. La virino mienas
konsternite kaj la infano ekkrias. ”Rundqvist? Li delonge
ne plu loĝas ĉi tie”, ŝi krietas por superi la voĉon de sia
ido. ”De kiom longe, mi
petas?” ”Nu, ni ekloĝis ĉi
tie la unuan de majo lastjare”, informas la dommastrino. ”Ĉu vi aĉetis
la domon?” ”Jes, nature. Ni aĉetis
de tiu Rundqvist.” ”Kaj ĉu vi scias,
kie li nun loĝas?” ”Ni ricevis nur adreson
de lia laborejo, por plusendi poŝtaĵojn, se venos tiaj. Ŝajnas
al mi ke li eble forlasis la urbon.” ”Do, ĉu vi povus
doni al ni tiun laboradreson? En kiu loko ĝi estas?” ”Vi ricevos, se mi
trovos. Bonvolu enveni en la vestiblon!” Ŝi elserĉas suĉumon
por silentigi la bebon, kiu aĝas eble duonjaron. Endome inter disaj
ludiloj kaj ŝuoj alkuras knabeto proksimume trijara kaj haltas por
grandokule kontempli la du virojn. La juna sinjorino
Karlsson serĉas en tirkesto de vestibla telefontableto kaj post iom trovas
slipon. ”Jen! Societo Anonima
Hidraŭltekniko en Oskarshamn. Poŝtkesto 860. Vidu!” Ŝi montras la
slipon, kaj Jankéus kopias ĝin dum Svedberg demandas: ”Ĉu vi devis
plusendi multe da leteroj?” ”Tute ne. Komence eble
tri-kvar, poste neniu plu. Estas pura ŝanco, ke tiu slipo restas. Ni ne
havis tempon ordigi.” Ŝi ĵetas okulon ĉirkaŭ si kvazaŭ
serĉante pliajn infanojn, sed eble sufiĉas al ŝi la duopo. ”Ĉu ankaŭ la
edzinon vi renkontis?” demandas Jankéus. ”De Rundqvist? Ne, ŝajnis
al mi ke li vivas sola. Aŭ eble li divorcis… nu, jes, nun mi memoras…” ŝi ekdiras,
sed silentiĝas. ”Kion do?” La virino embarasiĝas
sed fine pluas: ”Nu, estis nura klaĉaĵo.
Iu najbaro diris, ke li havis iun inon, kiu forkuris de li, se mi ĝuste
memoras. Iu… eta azianino, laŭdire.” ”Kiu najbaro tion
rakontis?” Svedberg scivolas. Ŝi pripensas kelkan
tempon. ”Estis Anna Wallén, en
numero ses. Sed mi ne plu certas, kion ŝi diris. Eble mi miskomprenis.” La mieno de la juna
virino perfidas, ke ŝi pentas sian transdonon de la klaĉaĵo. Scivolaj okuloj de
trijarulo sekvas la du kolegojn, kiam ili paŝas kelkajn metrojn preter unu
leterkesto ĝis numero ses. ”Jen vivas Patrik, Anna, Linnéa kaj
Sebastian Wallén” reliefe indikas ceramika nomtabulo sur la pordo. Hejmas tie la dommastro,
viro apenaŭ kvardekjara kun barbeto kaj nigrakadraj okulvitroj. Jankéus,
kiu elserĉis la foton de Nils Rundqvist el la pasporta registro, alŝovas
ĝin sub la okulojn de la viro. ”Ĉu vi konas ĉi
tiun personon?” Li ekzamenas la etan
fotografaĵon zorge. ”Jes. Li loĝis
proksime de ĉi tie antaŭ kelka tempo. Kion li faris?” ”Ĉu vi konas lian
nomon?” Svedberg malrespondas la demandon. ”Rundqvist. Nils
Rundqvist. Li loĝis en numero dek.” Nun Jankéus montras la
foton de la murdita virino. ”Jes, tio estas lia
edzino, ŝajnas. La lasta, mi pensas. Laŭ mia scio. Eble li nun havas
alian. Ĉu pro tio vi demandas?” ”Kiam vi vidis tiun
virinon lastfoje? Pripensu zorge, mi petas.” ”Nu, antaŭ jaro,
proksimume. Li mem restis ĝis printempe, kiam li vendis la domon al tiuj,
kiuj nun loĝas tie. Sed ŝi, do la edzino, kredeble malaperis pli
frue. Li elĵetis ŝin, kompreneble. Mi supozas ke oni resendis ŝin
tien, de kie ŝi venis. Li jam pli frue simile importis alian virinon, kaj
poste reeksportis. Nekredeble, ke oni ne haltigas tian trafikon! Precipe ĉi-kvartale,
kie vivas… ordinaraj familioj.” ”Ĉu scias vi ŝian
nomon?” demandas Jankéus kapsignante al la foto. La viro pripensas. ”Mi ne memoras ĝin.
Mi povos demandi mian edzinon, kiu kelkfoje parolis kun ŝi.” Oni interkonsentas ke
lia edzino telefonu al la policejo kiam ŝi revenos hejmen. La du
policistoj forlasas la vico-serian domon kaj reiras policejen. ”Finfine kaptis ni la
fadenon kaj komencas haŭli. Ni vidu kia fiŝo alhokiĝos. Ĉu
la eksedzo?” spekulativas Jankéus en la aŭto survoje reen. Svedberg nur
gruntas nedeĉifreble. En sia ofica ĉambro
Svedberg resumas la ĝisnunan rezulton. ”Do, ni nun scias, kiu ŝi
estas. Kiam ni ekscios, kie la eksedzo nuntempe nestas, ni sendube ekscios ankaŭ,
ĉu ŝi pluvivis kun li aŭ ne. Ne eblas tion kaŝi dum tiom da
tempo. Se ne, ni daŭre devos serĉi, kie ŝi loĝis, kaj kun
kiuj homoj ŝi rilatis. Kiel ŝi perlaboris. Hmmm... Ni kontaktu la socialan oficejon. Kaj ni
povos esplori, ĉu en iu banko ŝi havis konton. Ili ĉiam uzas la
personan identigan numeron. Kaj kompreneble ni vizitu tiun laborejon en
Oskarshamn, sed morgaŭ matene, ĉu ne?” ”Bone. Kompreneble”,
konsentas Jankéus. ”Tamen sentas mi suspekton, ke ĉi tiu fadeno eble ne
longe atingos, sed finiĝos sakstrate.” Svedberg tamen ne volas
diskuti la antaŭsentojn de sia pli juna kolego. Li plukonektas sian
oficejan telefonon al la poŝtelefono por ne maltrafi iujn informojn, kaj
per tio la kolegoj finas sian labortagon. Surstrate oni ankoraŭ
fosas kaj ŝovelas por fortransporti neĝon, kvankam ĉie nun
fluegas riveroj el degelaĵo, al kiu iom aldoniĝas leĝera
pluveto. ”Kial zorgi?” murmuras
Jankéus al si stirante sian Toyota inter fosmaŝinoj kaj ŝarĝaŭtoj.
”Ĉio ja tamen baldaŭ forfluos. Kuŝas neĝo nur ĝis
degel’.” * Roger
Svedberg loĝas kun sia edzino Margareta en eta vico-seria domo ĉe
trankvila strateto en suda kvartalo. La du gefiloj jam de kelkaj jaroj forlasis
la hejmon kaj eĉ la hejmurbon. Ne malproksime de la domo troviĝas la
marbordo, kaj ankaŭ impona renesanca kastelo, la ĉefa turista vidindaĵo
de la urbo, situas je komforte piedira distanco. La jena tago tamen ne
logas al pieda promeno. En januaro la vesperoj frue mallumiĝas, kaj cetere
Svedberg hodiaŭ ne tre frue hejmenvenas. Li antaŭvidas vespermanĝi
kun la edzino kaj enlitiĝi sola, por morgaŭ daŭrigi la
murdenketon. Ĝuste kiam li
vespermanĝe surtelerigis terpombulojn kun lardo, kuiritajn de lia edzino,
sonoras lia poŝtelefono. Estas Anna Wallén. Malkiel sia edzo, ŝi
evidente legis la hodiaŭan lokan ĵurnalon, kiu raportis pri
seksperforto kaj murdo al juna virino de azia origino. Kiam la edzo rakontis
pri la vizito de policistoj kaj ilia interesiĝo al la eksaj najbaroj, ŝi
tuj adiciis unu plus unu ricevante du. ”Ĉu vere Lily estas
tiu murdita virino?” ŝi demandas kun trema voĉo. Svedberg forlasas la
tablon kun vespermanĝo, kiu ŝajnas al li malkonvena medio por ĉi
tiu interparolo. ”Eble jes”, li nebulas.
”Efektive, mi ŝatus peti vin morgaŭ helpi nin identigi la virinon. Ĉu
ni povus venigi vin per aŭto matene? Poste mi volonte krome farus al vi kelkajn
demandojn pri viaj najbaroj, do... la
iamaj najbaroj, kompreneble, la gesinjoroj Rundqvist.” Anna Wallén ŝokite
konsentas, kaj li povas reveni tablen. Li duonigas terpombulon kaj surmetas
vakcinian konfitaĵon. La ronda helgriza peco kun meza farĉo el porka
lardo, kaj la intense ruĝa flaketo da konfitaĵo ial ne inspiras lin
ekmanĝi. Liaj pensoj forvagas al la morgaŭa vizito en kadavrejo, kien
li devos akompani virinon por ke ŝi identigu la korpon de sia
eksnajbarino. ”Pardonu min,
Margareta”, li fine diras. ”Estis iom plenplena labortago. Mi manĝos
poste.” Kaj ne rigardante la
acidan mienon de sia edzino, li iras salonen, malfermas ŝrankon, verŝas
iom da viskio en glason, pripensas momenton, pluverŝas ankoraŭ kaj
sidiĝas sur la sofon kun plena glaso. Li eltrinkas iom kaj iras alporti
akvon. Tenante la duan buŝplenon da viskio surlange, li pripensas la morgaŭajn
taskojn. Unue la kadavrejo, poste al Oskarshamn, kaj post tio eble demandado al
la eksedzo. Plue restos intervjui Eva Ehnberg, kiu deĵoris nokte en la
edukejo Björktorp, kaj poste esplori... La pensoj de Svedberg
iom svagiĝas, tamen ne forlasas la murdenketon. Samtempe, en alia parto de
la urbo, lia kolego Jankéus en ŝorto kaj T-ĉemizo ludas tablotenison
kun sia filo Elis. Li ŝajne facile sekvas sian privatan devizon – laboreje
laboru, hejme hejmu. Post saŭnado kaj duŝo, laŭtlegado de laŭvica
ĉapitro el Ronja, filino de rabisto por la filino Emma kaj poste
eta vespera sandviĉo kun biero, li eĉ havas forton enrampi sub la
litkovrilon de sia edzino Annette, kiu reagas al lia vizito kun surprizita
favoro. En la hejmo de komisaro
Svedberg la geedzoj restas ĉiu sub sia propra litkovrilo, kaj ĉiu
cerbumas pri propra problemo. Por unu el ili ĝi temas pri la hejma geedza
vivo, por la alia pri murdenketo. Iliaj sentoj pri tiuj du malsamaj problemoj
tamen iel samas. Ŝajnas al ili, ke io esenca mankas, ke ĉio rutinas
sed ne trafas la celon. 3. Ĉefo kun kravato Roger
Svedberg vekiĝas je la kvina kaj duono kaj ne povas reendormiĝi. Li
ellitiĝas, preparas tason da kafo kaj sidiĝas ĉe la kuireja
tablo por plani sian tagon. Ekster la fenestro li de fore aŭdas motorbruon
kaj skrapsonojn de la senlaca senneĝigado, kiu sendube daŭris la
tutan nokton. ”Ĉu jam la trian tagnokton senĉese?” filozofias
Svedberg. ”Ja ili foruzas la jaran buĝeton en semajno.” Li vidas la ĵurnalportiston
alveni kaj lasi la lokan ĵurnalon en la ekstera leterkesto tute simila al
tiuj, kiujn li kaj Jankéus hieraŭ preteriris ĉe la najbaroj de
Rundqvist. Li stariĝas, volvas sian mantelon provizore ĉirkaŭ la
korpon, ŝovas la piedojn en botojn kaj eliras por alporti la ĵurnalon. ‘Neĝoŝtorma
murdo klarigota. Edzo laciĝis de azianino.’ Svedberg ĝemas
vidante la titolon unuapaĝan. Li fluglegas jen kaj jen. La artikolo
priskribas ‘viron kvardekjaran, kiu senĉese aĉetadis al si
edzinojn el la plezurkvartalo de Bankoko por poste forĵeti ilin unu post
la alia. La polico nun serĉas lin post la murdo al unu el ili.’ ”Merdon! Damnitan
putinidan merdon!” Svedberg kunpremas la dentojn kaj flustras al si sakrojn pro
malkontento. Kiu kreteno kontaktis la plumknaristojn de la ĵurnalo? Ĉu
tiu ŝokita eksnajbarino, kun kiu li telefone parolis hieraŭ dum la
aborta vespermanĝo? Li ĝemas kaj malplenigas la kafotason, rigardas
la horloĝon kaj decidas eklabori, kvankam je tiu horo nur manpleno da
noktaj deĵorantoj troviĝas en la policejo. En la aŭto survoje
laborejen li telefone vekas inspektoron Jankéus el liaj plezuraj sonĝoj
kaj koncize klarigas la situacion. ”Ni ekiru tuj al
Oskarshamn. Tio estas la plej urĝa tasko. Sed tiu ĵurnalo ja havas
filion ankaŭ tie, do eble oni ankaŭ tie legis pri la afero”, li
diras. ”Bone, mi venos”,
oscedas Jankéus. ”Aŭ pli bone, venu vi ĉi tien survoje norden, kaj mi
aliĝos al vi.” Tio ŝajnas bona
ideo. Jankéus loĝas en norda kvartalo, kaj Oskarshamn estas urbeto okdek
kilometrojn norde de Kalmar. Baldaŭ ili survojas kaj povas konstati, ke
ili atingos la kompanion Hidraŭltekniko malmulte post la sepa horo.
Dum Svedberg stiras, Jankéus turmentas lin laŭtlegante la ĵurnalan
artikolon, kiu plenplenas je fantaziaj spekulativoj, ĉio tamen formulita aŭ
kiel rektaj demandoj – ‘Ĉu la mezaĝa sveda inĝeniero timis,
ke la juna Tajlandanino rivelos pri li kompromitajn informojn?’ – aŭ
kiel asertoj, ke la polico suspektas, esploras aŭ ĝenerale demandas
sin tion aŭ alion. Jankéus dum la voĉlegado ŝpruce rikanas,
kvazaŭ tiaj situacioj por li estus ia bonvena spico en la normala
laborenuo. Li eĉ sugestas, ke Svedberg reciproku donante tute misajn
informojn en la sekvonta gazetara konferenco. Svedberg dum la unuhora veturo
eldiras proksimume du vortojn. Nur atingante la periferion de Oskarshamn, li
telefonas al Anna Wallén por prokrasti la identigon de la kadavro. Li ne
diskutas kun ŝi la hodiaŭan ĵurnalon, kaj ankaŭ ŝi ne
aktualigas tiun temon. La firmao situas en
sudorienta industria kvartalo, proksime al la maro. Ne estas granda entrepreno.
Longa griza laborejo kaj apuda oficeja domo el ruĝaj brikoj. Ili sonorigas
oficeje, sed nenio okazas. En la laborejo tamen homoj aktivas. Ili iras tien
por demandi, ĉu iu estro ĉeestas. ”Parolu kun Nilsson! Tiu
kun la kravato.” Multaj aferoj ŝanĝiĝas
en la socio, tamen en ĉi tiu kompanio ŝajne ankoraŭ validas
malnovaj signoj. Ĉefo estas tiu kun kravato. ”Bonan matenon! Polico. Ĉu
ĉe vi laboras inĝeniero Nils Rundqvist?” ”Rundqvist? Ne... tio estas, ne plu. Kial?” ”Ĉu vi scias, kie
ni trovos lin?” Svedberg rutine malrespondas la demandon de la kravatulo. ”Nu... trovi lin eble iom komplikos... Do, li restas dungita de ni, sed delonge ni
pruntas lin al rusa kompanio. En Kaliningrado.” ”Kaliningrado? Ĉu
li ankaŭ loĝas tie?” Svedberg demandas kun aŭdebla elreviĝo
en sia voĉo. La hidraŭla ĉefo
rigardas lin trankvile. ”Mi supozas, ke jes. Mi
delonge neniel rilatas al li.” ”Ĉu vi tamen havas
adreson al tiu entrepreno?” ”Nu, certe, iaspecan.
Estas ia poŝtkesto tie, mi supozas.” ”Kaj ĉu telefonon?” ”Ni vidu. Venu al la
oficejo, mi petas.” Post deko da minutoj ili
vere ricevas adreson Kaliningradan, kaj krome ekscias ke la kompanio, Kal-Kal
Gaso, havas reprezentanton ankaŭ en Kalmar. Iu sinjoro Bengt Sjögren. ”Kiam vi lastfoje vidis
Rundqvist?” Svedberg demandas. La viro pripensas. ”Verŝajne antaŭ
jaro, preskaŭ. Li eklaboris tie frue printempe, mi pensas.” Tiuj du novaj adresoj
estas la tuta rikolto de la du policistoj en ilia ekskurso, kaj post duonhoro
ili jam resurvojas suden. ”Do, ĉu iros ni
kune ankaŭ al Kaliningrado?” petolas Jankéus. Svedberg unue ne
respondas, sed post kelka tempo li rebatas: ”Kion vi esperis? Ĉu
ofican vojaĝon al Bankoko?” * La
haveno de Kalmar ne kontentigus romantikan ideon pri havena kvartalo. Kelkaj
dezertaj kajoj, fervojtrakoj kiuj somere plenas je trudherboj, kaj nun vintre
estas kovritaj de neĝo. Iam ĝi estis vigla loko almenaŭ somere,
kiam la turista trafiko al la insulo Oelando okazis per pramoj el ĝiaj havenaj
basenoj. Sed nun jam de tridek jaroj ponto transprenis tiun taskon. Kelkaj
malnovaj stokejoj tamen ekhavis novan uzon, kaj oni eĉ konstruis pliajn
domojn por oficejoj kaj vendejoj. En unu tian Svedberg kaj Jankéus eniras ĉasante
informojn pri la murdita virino. ”Ne, li ne laboras por
Kal-Kal Gaso, sed por ĤozGaz. Kal-Kal havas nur kvin aŭ ses
dungitojn, kaj mi estas la sola en Svedio. Kal-Kal ne estas kompanio, sed
konsorcio aŭ projekto komuna de kelkaj kompanioj, el kiuj la plej gravaj
estas ĤozGaz, kiu estas privata rusa naftokompanio, kaj BEU, Baltisk
Energiutveckling, ĉi tie en Svedio.” Svedberg kaj Jankéus
klopodas sekvi la elokventan klarigadon de Bengt Sjögren, tridekjara viro, kiu
akceptis ilin en sia oficejo. Lia ĉambro estas granda sed simple aranĝita,
kvazaŭ provizore, kun skribtablo, komputilo, librobreto preskaŭ
malplena, du simplaj seĝoj por vizitantoj. Surmure granda mapo pri ”Via oficejo ja troviĝas
en la domo de Paratus”, Jankéus rimarkigas kun demanda mieno. ”Jes ja, BEU estas
posedata plejparte de Paratus. Do, Nils Rundqvist laboras en Kaliningrado, sed
bonvolu atendi momenton...” Li klavas numeron sur sia poŝtelefono. ”Vi
parolu rekte kun li... post
momento... se ni trafos lin... Ne, ŝajne li ne respondas. Do, atendu
iomete...” kaj li klavas novan numeron. Ĉi-foje li evidente pli bonŝancas,
iu respondas, tamen eble ne Rundqvist, ĉar Sjögren ekparolas ruse kaj
pluas pri tio dum sufiĉe longa tempo, ne zorgante pri la malaprobaj mienoj
de Svedberg kaj Jankéus. Fine li reenpoŝigas la telefonon. ”Mi bedaŭras, sed
vi malbonŝancas”, li fine diras. ”Laŭ la ĉefo de Rundqvist li
hodiaŭ ekiris al Kaŭkazo, kie estas la produktadaj instalaĵoj de
ĤozGaz. Estis iuj problemoj pri la gasduktoj. Kredeble li nun sidas en
aviadilo kaj ne kontakteblas. Tamen jen prenu lian telefonnumeron.” La intervjuo donas
malmulte pli. Sjögren konfirmas la pli frue ricevitajn atestojn, ke Rundqvist
jam delonge ne troviĝas en Svedio. ”Krom eble por iu mallonga vizito”, li
tamen aldonas. Sed li mem ne vidis lin de pli ol duonjaro. ”Bone, ni esploris tiun
spuron ĝisfine, ŝajnas”, Svedberg konkludas. ”Provizore ni konsideru ĝin
sakstrato. Do, mi provos denove venigi tiun najbarinon al la kadavrejo, kaj
poste mi serĉos la virinon kiu deĵoris nokte en la knabedukejo.” * Survoje
al la kadavrejo kun Anna Wallén, malalta, brunhara virino en aĝo inter
tridek kvin kaj kvardek jaroj, Svedberg klopodas iel diskrete ekscii, ĉu
eble ŝi klaĉis al la loka ĵurnalo. Kompreneble li scias, ke laŭ
la leĝo pri preslibereco estas strikte malpermesite esplori la fontojn de
amaskomunikilaj informoj. Do li simple mencias, ke li iom surpriziĝis
legante la artikolon. ”Ankaŭ mi”, asertas
la virino. ”Estis terure skribi tiel pri Lily. Oni diris pli-malpli rekte, ke ŝi
estis putino, ĉu ne? Sed tio tute ne estas vera. Ŝi eĉ ne venis
el malriĉa familio, laŭ tio kion ŝi rakontis al mi. Sed se iu
Tajlandanino edziniĝas al eŭropano, ĉiuj homoj ĉi tie tuj
supozas, ke li aĉetis ŝin en bordelo. Mi vetas, ke tiuj geedzoj
Karlsson en numero dek alvokis la ĵurnalon. Tiu viro timas ĉion, kio
aspektas iel alie. Lastaŭtune la komunumo volis loki infanejon trans la
apuda strato, kaj tiam ili eĉ faris peticion por protesti. Iliaj propraj
infanoj frekventas ian privatan vartejon, kaj tial ili opiniis, ke komunuma
infanejo nur ĝenus.” Alvenante ekster la
kadavrejon, la virino plu babilas same manie, kiel Svedberg siaflanke mutas. ”Fakte mi ne tre multe
parolis kun ŝi, kaj tute ne kun la edzo”, ŝi diras. ”Ni devis
interparoli angle, ĉar ŝi lernis malmulte da sveda. Inter si ili
parolis angle. Kaj ŝi ne havis laboron, do malmulte renkontis svedojn.
Tamen iufoje, kiam la edzo estis for, ŝi rakontis iom pri si. Mi
komprenis, ke al ŝi estis tre grave edziniĝi. Ŝi opiniis, ke ŝi
jam maljunas por geedziĝo. Dudeksesjara ŝi estis, kiam ili renkontiĝis.
Stranga ideo, ĉu ne?” Nur enirante en la malvarmon
de la kadavrejo ŝi silentiĝas. La deĵoranto eligas tirfakon kun
la pala korpo de la murdita virino. Anna Wallén rigardas la
kadavron. Evidente ŝi jam antaŭe certis, ke ŝi revidos la korpon
de sia iama najbarino. Malgraŭ tio, ŝi preskaŭ kolapsas pro konvulsia
sed senvoĉa ploratako. Svedberg metas manon sur
ŝian ŝultron dirante: ”Bonvolu simple diri, ĉu
vi rekonas ŝin.” Ŝi ade kapjesas,
ankoraŭ senvoĉe. Nur poste, enaŭte
survoje al la policejo, ŝi reakiras la voĉon, almenaŭ iom el ĝi. ”Pardonu... mi antaŭe neniam vidis mortan
homon... Ĝi impresis kvazaŭ
vakspupo de ŝi...” En la ofica ĉambro
de Svedberg li klopodas ekscii ion pri la rilato inter la geedzoj Rundqvist. ”Nu, mi rimarkis nenion
strangan. Ili ŝajnis sufiĉe feliĉaj. Nur fine, kiam li jam petis
divorcon, ŝi ŝajnis ŝokita. Sed tiam mi interŝanĝis
kun ŝi nur kelkajn vortojn, surstrate. Ŝi diris, ke ŝi devos
transloĝiĝi, sed ŝi ne sciis kien. Mi diris al ŝi, ke ŝi
povus elserĉi la virinan azilon en la telefonlibro, sed mi ne scias, ĉu
ŝi faris tion.” ”Kaj poste, ĉu vi
revidis ŝin aŭ eksciis ion pri ŝi?” ”Ne. Nenion. Kaj post
unu-du monatoj ankaŭ la edzo ne plu vidiĝis.” Svedberg disiĝas de
Anna Wallén, kiu alportis al lia enketo kelkajn mozaikerojn pri la murdita
virino. Sed pri la bazaj demandoj, kiu kial mortigis ŝin, ŝajnas
al li, ke troviĝas neniu palpebla informo. Li demandas sin, kiam venos la
turnopunkto. * ”Jes,
mi laboris tiun vesperon kaj nokton. Mi eĉ restis duonon de la posta
sabato, ĝis la vetero iomete pliboniĝis.” Parolas Eva Ehnberg,
dungito en la edukejo Björktorp. Ŝi estas tridekjara maldika virino
kun longa mezblonda hararo kaj malsolena konduto. ”Mi ŝatus nur
ekscii, ĉu ĉiuj junuloj restis en la edukejo tiunokte”, diras
Svedberg. ”Ĉiuj finfine ĉeestis
nokte, tamen tio daŭris iom.” ”Daŭris?” ”Jes, unu knabo,
Jonatan, forestis vespere, kaj ankoraŭ je noktomezo li ne revenis. Mi ne
sciis, ĉu voki la policon aŭ ne. Ja estis iom kaosa situacio ĝenerale,
pro la neĝo. Mi mem venis horon tro malfrue al mia deĵora tempo, kaj
la kolego, kiu devus hejmeniri vespere, ne kuraĝis forlasi la domon pro la
vetero. Do ni restis du dungitoj ĉi tie, kaj ĝuste kiam ni diskutis
eble tamen telefoni al la polico, la knabo revenis.” ”Je kiu horo, mi petas?” ”Eble je almenaŭ
duonhoro post noktomezo.” ”Kian klarigon li
donis?” ”Nu, li intencis nur
renkonti iun amikon, sed laŭdire la vetero malhelpis lin reveni. Jen iom
stulta klarigo, fakte, ĉar kiam li finfine revenis, ĝuste regis la
plej intensa blovado.” ”Ĉu li nun ĉeestas?” ”Certe. Mi venigos lin.” Atendante Svedberg
rigardas la ĉambreton, kien oni lokis la intervjuojn en Björktorp. Ĝi
ŝajnas esti ia kombinita oficejeto kaj ripozejo de la dungitoj. Skribtablo
kun pelmelo el paperoj kaj aktujoj. Sofo kaj tableto kun uzitaj kafotasoj.
Surmure pendas gitaro, aŭtobusa horaro kaj deĵora skemo. Tra la
fenestro vidiĝas arbaro. La piceoj aspektas malseke kaj triste, laŭ
la opinio de Svedberg. Eva Ehnberg revenas kun
Jonatan, petas lin sidiĝi, kaj demandas, ĉu ŝi restu. ”Ne dankon, tio ne
necesas”, diras Svedberg. Kiam la deĵorantino
foriris, li silentas kelkan tempon. La knabo aspektas kvazaŭ li kulpus ion
teruran sed neniam konfesus tion. Normala mieno de adoleskulo, pensas Svedberg.
Liaj manoj fosas enpoŝe, kaj la okuloj esploras la plankon. Svedberg rigardas la knabon
intense, elpoŝigas la foton de Sirilak Lily Rundqvist kaj montras ĝin
al li. ”Ĉu vi vidis ĉi
tiun personon?” La knabo rigardas la
foton sen videbla interesiĝo. ”Ne.” Li skuas la kapon. ”Kion vi faris nokte
inter vendrede kaj sabate?” Jonatan rigardas lin dum
momento kaj poste promenigas la rigardon alfenestre. ”Mi... mi estis ĉi tie nokte.” ”Ĉu vere?” ”Jes! Tio estas, mi
venis iom malfrue, pro la diabla neĝo!” ”Kion vi faris en la neĝo?” ”Nenion! Mi paŝis
de amiko.” ”Kiu amiko?” ”Iu kiu loĝas en
Norrliden.” ”Nomon kaj adreson, mi
petas.” Estiĝas paŭzo.
Poste la knabo diras: ”Rodrigo. Mi ne memoras
la familian nomon. Estas io eksterlanda. Li loĝas ĉe Två Systrars väg
22 B.” ”Kiam vi foriris de
Björktorp?” Li levas la ŝultrojn. ”Vespere. Mi ne scias la
horon. Eble la deka.” ”Kaj kie vi renkontis
lin?” ”En la ŝtuparejo de
lia domo.” ”Kiam vi reiris ĉi
tien?” Refoja ŝultrolevo. ”Ĉu vi renkontis
iun alian?” plu demandas Svedberg. ”Ne.” ”Irante tien kaj reen,
kiun vojon vi sekvis?” ”Ekzistas nur unu. Unue
laŭ nia vojeto ĝis la granda strato, kiu ĉirkaŭas
Norrliden. Poste laŭ tiu.” ”Dumvoje, ĉu vi
vidis iun homon?” Jonatan kapneas. ”Ne. Estis neĝoŝtormo,
ĉu ne? Oni vidis neniun, krom ĉe la kvartala centro. Nu, tamen, estis
iu freneza skianto en la arbaro. Sed alie neniu.” ”Skianto? Kie?” ”Dekstre de nia vojeto.” ”Kiam okazis tio?” ”Mi ne scias. Estis
dumvoje reen.” ”Kion vi faris kun via
amiko Rodrigo?” ”Nenion. Nur
interparolis.” ”Pri kio?” La ŝultroj de
Jonatan ankoraŭfoje leviĝas kaj refalas. Svedberg dum kelka tempo
kontemplas la knabon, kiu laŭdire ”stultumis” kun dekdujara duonfratino.
Estas tre malfacile imagi lin brutale murdi plenkreskan virinon. Fizike li
sendube kapablus. Sed lia tuta konduto de adoleskulo nematura ŝajnas
atesti, ke tio tamen ne eblus. * Norrliden estas la kvartalo plej
proksima al la edukejo Björktorp, kaj al la loko, kie oni trovis la
kadavron de Lily. Ĝi konsistas el kelkaj sakstratoj kiuj finiĝas en
grandaj parkejoj, kvartala centro kun butiko, lernejo kaj kelkaj aliaj servoj,
kaj aro da trietaĝaj plurfamiliaj domoj, aranĝitaj en kvaranguloj ĉirkaŭ
kortoj kun gazonoj kaj ludiloj. Ĉie abundas arboj – pinoj, piceoj,
betuloj, kverkoj, tremoloj, sorpujoj kaj aliaj. En la nuna sezono la nudaj
foliarboj ŝajnas nigraj skeletoj, dum la pingloarboj kun sia malhela verdo
alportas tonon de malgajo, kvazaŭ la kvartalo estus giganta tombejo. La
etoson tamen gajigas infanoj en buntaj kombineoj, kiuj trenas sledetojn sur la
degelanta neĝo. Post iom da serĉado
Svedberg trovas la enirejon indikitan de Jonatan. La ŝtuparejo havas naŭ
pordojn. Kvar el ili portas svedajn nomojn, du impresas al Svedberg balkanaj,
unu turka, unu hispana kaj unu neidentigebla. Li sonigas ĉe la familio Guzmán. ”Saluton. Mi estas
polickomisaro Roger Svedberg. Ĉu vi havas filon Rodrigo?” Mezaĝa korpulenta
virino gapas al li terurite. ”Kion li faris?” ”Nenion, mi esperas. Ĉu
li hejmas?” ”Ne.” ”Kie mi trovos lin?” ”Eble en junula klubo.
En kvartala centro.” Post iom da serĉado
Svedberg trovas la indikitan ejon, parolas kun suspektema dungito kaj finfine
estas prezentita al la junulo. Rodrigo Guzmán estas malalta knabo kun longaj
malhelaj fruntharoj, kiujn li senĉese ĵetas supren per kapmovo. Liaj
okuloj enfokusigas la komisaron kun atentema intenseco. Li staras inter siaj
amikoj ĉe bilardotablo kun bastono enmane. ”Bonvolu diri, kiam vi
lastfoje renkontis Jonatan el Björktorp?” Li levas la ŝultrojn. ”M’ne scias.” ”Ĉu vi vidis lin la
sepan de januaro, dum la neĝoŝtormo?” Li pripensas. ”Eble.” ”Eble? Je kiu horo?” ”Vespere… s’fiĉe malfrue.” Li rapide eldiras la
vortojn, tamen kun longaj paŭzoj por pensi. Liaj amikoj silente kaj
grimace rikanetas. Svedberg venigas lin en apudan ĉambreton, kie neniu ĝenas. ”Kie vi renkontiĝis?” ”Ĉe mi… tio estas…
en mia domo.” ”Kion vi faris?” ”Nenion… nur parolis.” ”Kaj ĉu vi poste
akompanis lin?” ”Ne, kial do? Li foriris
kaj mi reiris en nian ‘part’menton.” ”Ĉu vi sola iris
eksterdomen tiuvespere?” ”Ne… entute ne. ’Stis diabla veteraĉo, ĉu
ne?” ”Je kiu horo vi disiĝis?” ”M’ne scias. Malfrue.” ”Ĉu antaŭ aŭ
post noktomezo?” ”Eble post.” Svedberg emas rezigni.
Ne eblas eltiri ion el ĉi tiu bubo, des pli ĉar li mem apenaŭ
scias, kion li volas ekscii de li. ”Ĉu vi poste
parolis kun Jonatan?” ”M’ne memoras.” ”Kion li diris pri sia
reirado tiuvespere? Ĉu io okazis dum ĝi?” La knabo duonfermas la
okulojn kaj aperas sulketo ĉe lia nazradiko. ”Neĝis. Jen kio
okazis. Kaj la gardisto en Björktorp kverelis kiam li eniris. C’tere li diris
nenion. Nenion, kion mi memoras.” * En
la kvartalo Malmen troviĝis iam kelkaj stratetoj kun pli-malpli
kadukaj domaĉoj. Grandparte temis pri duetaĝaj lignaj domoj kun stuka
fasado, kiu emis jen kaj jen fali suben lasante makulojn el nuda ligno post si.
En la 1970-aj jaroj jam gapis jen kaj jen vakaj lokoj de malkonstruitaj domoj,
kaj finfine oni forigis la tuton, deportis la restantajn loĝantojn al nova
betona kvartalo ĉe la norda periferio de la urbo, kaj konstruis aron da
administraj domegoj surloke de la iama kaduke bunta loĝkvartalo. Inter
tiuj oficejaj konstruaĵoj estas ankaŭ la distrikta ĉefpolicejo. De temp’ al tempo iamaj
loĝantoj de la stratetoj revenas tien pro diversaj policaferoj, kiel
denuncantoj, atestantoj aŭ suspektatoj. Unu iama loĝanto, knabino
nomita Vivianne, kiu iam ludis inter la domaĉoj de Södra Malmgatan,
eĉ revenis tien por labori kiel policinspektorino Ljunggren. En ŝia ofica ĉambro
nun sonoras la telefono. Ekparolas voĉo virina. ”Mi estas Sonja Lehto.
Mi de temp’ al tempo deĵoras en la virina azilo, sensalajre, kompreneble.
Nun mi aŭdis... mi komprenis, ke
tiu murdita virino estas Lily...” ”Ĉu vi havas
informojn pri ŝi?” ”Nu... mi renkontis ŝin printempe en la azilo.
Sed bedaŭrinde ŝi foriris, kaj mi ne plu vidis ŝin tie. Sed
iutage mi hazarde renkontis ŝin surstrate. Ŝi ŝajnis en
ordo... pli malpli... Ŝi diris, ke ŝi laboras kaj loĝas
en la hejmo de iuj svedoj.” ”Kiam okazis tio?” ”Nu, antaŭlonge.
Somere. Eble en aŭgusto. Tamen mi pensis, ke... Nu, eble tio neniel gravas.” ”Povas esti ke jes. Vi
agis bone telefonante. Ĉu ŝi menciis nomon aŭ adreson de tiuj
svedoj?” ”Ne, tute ne. Estis iuj
konatoj de ŝia eksedzo. Verŝajne li aranĝis tion por ŝi.” ”Precize kie vi
renkontis ŝin?” ”Urbocentre. Sur la
placo Larmtorget.” ”Kaj ĉu vi poste
revidis ŝin?” ”Ne. Neniam plu.” Vivianne Ljunggren
transdonas la donitajn informojn al la enketanto Svedberg. Li sulkas la
frunton. ”Denove tiu eksedzo”, li
ĝemetas. ”Mi ĵus rezignis trovi lin. Eble tamen ni plu ĉasu... Ja estus iel strange, se ŝi laboris kaj
loĝis ĉe iuj, kaj ili ne reagas, kiam ŝi malaperas, ĉu ne?” ”Nu, ŝi ja restis ĉi
tie kontraŭleĝe post la divorco. Do tiuj homoj eble ne emas malkaŝi,
ke ili laborigis kaj loĝigis ŝin”, supozas Vivianne Ljunggren. ”Tamen ne estis krimo kaŝi
ŝin.” ”Sed dungi ŝin sen
pagi impostojn kaj asekurojn.” ”Nu, tiu renkonto okazis
en aŭgusto, ĉu? Antaŭ duonjaro, do. Depost tiam ja fluis multe
da akvo sub la pontoj de Kalmar.” Vivianne Ljunggren
rigardas la komisaron kun miro. Laŭ ŝi la saletaj Baltmaraj ondoj ne
precize fluas, sed eble plaŭdas, subponte samkiel alborde. Kaj ĝuste
nun fluas pli da akvo sur la stratoj ol ie ajn aliloke. 4. Nebulo kaj malmoralo ”Pardonu!
Kiaj banditoj?” ”Osetaj.” ”Kian diablaĵon
signifas tio?” Roger Svedberg sakretas,
kio montras, ke li pli ol kutime frustriĝas. La informanto de ”Osetaj. Temas
pri ia islama gerilo en tiu respubliko, kien Nils Rundqvist evidente vojaĝis
ofice. La informo venas de la polico en Kaliningrado, kiu supozeble havas
kontakton kun la loka polico tie. Ni informiĝis de nia ambasado en Moskvo,
kaj ili sendos dungiton, se ni akiros pli precizajn informojn.” ”Do, kion ili postulas
por liberigi lin? Ĉu monon?” ”Tio ja estas la kutima
procedo ĉe preno de ostaĝoj. Sed mi ripetas, ni ne havas detalojn. Ni
laboras pri la kazo. Tamen tiuj aferoj ja foje povas daŭri monatojn.” Roger Svedberg suspiras
remetante la telefonan aŭdilon. Tiun eksedzon oni ŝajne neniam
atingos pridemandi. Kaj ankoraŭ mankas aliaj konkretaj fadenoj por sekvi
en la murdenketo. Kiam Jankéus ekaŭdas
pri la afero, li laŭte rikanas. ”Kidnapita de Osetaj
banditoj?! Faras li vere ĉion por eviti nin! Ĉu vi imagus, ke Tagoj pasas, kaj la
murdenketo rampas plu. La neĝamasoj iĝas degelaĵo, kaj la degelaĵo
iĝas malpuraĵo, kiu restos ĝis printempe, kiam oni forbalaos ĝin
kune kun la sablo disŝutita dumvintre por preventi glitadon. La tero
brungrizas, la foliarboj nude nigras, la piceoj kaj pinoj malhele kaj
melankolie verdas. Demandado en la plej norda kvartalo de la urbo donas neniun
pluan spuron. Kiel kutime, la ĵurnalaj artikoloj pri la murdo vekas
kelkajn homojn pli-malpli frenezajn aŭ fantaziriĉajn, kaj iliaj
atestoj kaj konfesoj iom laborigas la policon. Iu viro konfesas, ke li pafis la
murditan virinon, ĉar ŝi disvastigis aidoson inter la sveda junularo.
Tute ne ĝenas lin, ke al la kadavro komplete mankas pafovundo. Maljuna
virino vidis la murdon propraokule, kaj ŝia priskribo de ĝi estas
sufiĉe realisma por laborigi la policon dum pluraj horoj, ĝis oni
konstatas, ke ŝi ĉeestis ĉiun okazintan murdon en la distrikto
dum la lastaj kvar jaroj, eĉ dum tiuj periodoj, kiujn ŝi pasigis en
psikiatria hospitalo cent kvindek kilometrojn for de Kalmar. * Nebulo.
Blovado. Eĉ samtempa nebulo kun blovado, kvankam oni rajtus supozi, ke
vento dispelus la nebulon. Eble ĝi ja disigas ĝin, sed alvenas novaj
nebulaĵoj el la markolo inter Smolando kaj Oelando. Se la vento ne tro
siblas, oni tiel ofte aŭdas la nebulsirenon disaŭdigi sian solecan
ululadon laŭ la bordo, ke finfine ĝi iĝas nedisigebla ero de la
vintraj tagoj. Nebulo regas ankaŭ
en la murdenketo. Svedberg kaj Jankéus volonte bonvenigus freŝan venton,
kiu almenaŭ iom agitus la nebulon, sed tia ŝajne ne venos. La deknaŭan de
januaro la urbanoj povas legi ĵurnale, ke la loka polico kaptis rusan
spionon. Li vizitis lokajn firmaojn komercajn kaj industriajn, demandante pri
iliaj negocaj rilatoj kaj pri iliaj rilatoj al rusaj civitanoj. ”Nuntempe ĉio estas
ekonomio”, konstatas Jankéus ĉe la kolega matena kafo. ”En la malnova
tempo la spionoj interesiĝis pri militaj aferoj. Nun gravas nur komerco.” Svedberg aspektas, kvazaŭ
li aŭskultus, tamen nenion respondas. ”Kaj se paroli pri
rusoj”, pluas Jankéus, ”ankoraŭ forestas nia gasa svedo, ĉu ne?
Vaporiĝis li, se tiel diri!” ”Nu, ”Printempe? Bone. Kaŝas
neĝo nur ĝis printempo. Eĉ en Kaŭkazo. Eble povos li tiam
entombigi sian eksedzinon. Ĉar ŝajne neniu alia aperos por fari tion.
Se ne la virina azilo...” Denove li ne sukcesas
melki komenton el Svedberg, kiu ŝajne profunde enpensiĝis. Jankéus
jam komencas alian konversacian temon, ĉi-foje pri la vintra vetero
malvintra, kiam finfine lia ĉefo ekparolas. ”Estis io pri tiu
spiono... Ŝajne ni havas komunajn
interesojn. Li esploris pri iuj firmaoj...
atendu... jen: Balt-Gaz, ĤozGaz,
BEU, Paratus. Ĉu vi rekonas? Troviĝas io komuna en ĉi tiuj
aferoj. Venu! Ni vizitu denove tiun gasulon...
kiel-ajn-li-nomiĝas... kiu
telefonis Kaliningraden...” Bengt Sjögren tamen ne
troviĝas en sia oficejo. En la akceptejo de Paratus oni konfirmas, ke iu
ruso antaŭ du tagoj vizitis lin, ŝajne sen antaŭa interkonsento.
La sama viro demandis ankaŭ dungitojn de Paratus, ĉu ili konas
difinitan rusan komerciston, sed neniu ŝajne sciis, pri kiu li parolas. ”Ni petu rendevuon kun
tiu spiono”, Svedberg decidas. La kolego kiu
respondecas pri la spionenketo ŝultrolevas. ”Nu, bone, parolu kun
li, se vi povas. Li scias neniom da sveda kaj malmulte da angla, sed li babilas
kiel foira vendisto. Bonvolu! Cetere la prokuroro ne permesos reteni lin pli ol
ĝis morgaŭ. Kaj tio sendube ne gravas. Estas infanaĵo, laŭ
mi.” Boris Malkov, la suspektito pri
ekonomia spionado, estas nealta kaj kompakta viro kun rufete blondaj haroj,
maldensaj lipharoj kaj barbostopla mentono. Liaj okuloj viglas, sed la vizaĝo
cetere montras malgajan kaj rezignacian mienon. Li eĉ volonte rakontas
sian historion. ”Nu, jen! Kolego Voloŝenko
ne revenas, ne raportas, ne telefonas, ne nenio! Mi flugas Svedion, mi serĉas,
mi demandas! Ne trovas Voloŝenkon! Ne konas neniu! Ne scias neniu! Ne
nenion neniu! Fu! Malaperas li! Kiel gaso! Kiel mono!” Svedberg kun peno
sukcesas enŝovi demandon: ”Ĉu vi iel rilatas
al tiu gasprojekto?” ”Nature! Kal-Kal Gaso!
Kaliningrad-Kalmar! Gasdukto! Gaso el Kaŭkazo! Tra Kaliningrado al
Skandinavio! Mono el Skandinavio al Kaliningrado! Sed nun neniu dukto, neniu
mono, neniu gaso, neniu Voloŝenko!” ”Kaj kion li faris ĉi
tie?” ”Monon! Necesas pli da
mono! Li devas klarigi al kompanio! Kompanio devas investi! Nepre! Li devas
paroli kun...” ”Kiu kompanio?” ”BEU, Paratus, Kal-Kal!
Paroli kun Ŝogren, Gojer, direktoroj.” Svedberg faras provon
rekonduki la viziton al la origina celo: ”Ĉu vi konas Nils
Rundqvist?” ”Rundqvist? Nature, konas,
konas! Sed li ne mono! Li tuboj! Li duktoj! Inĝeniero!” ”Kie li troviĝas?” ”En Kaŭkazo!
Problemo de dukto!” ”Ĉu vi scias, kie
li estis antaŭ preskaŭ du semajnoj, la sepan de januaro?” ”Sepa januaro?
Rundqvist? Li certe en Kaliningrado! Laboras! Li bonega inĝeniero! Multe
laboras! Nur laboras, kaj kun virinoj! Li viro! Li specialisto de duktoj, de
tuboj!” * ”Se
ni ne baldaŭ havos ion konkretan, ni devos frostigi la kazon ĝisplue.
La ĉefo jam volas doni al mi kelkajn aliajn kazojn, ĉar mi tamen
povas fari nenion pri la kazo Lily Rundqvist.” Svedberg aŭguras
abortan murdenketon, dum li kaj Jankéus paŝas sur malseka tero laŭ
pado ĝis la murdoloko. Ĉar la neĝo nun tute malaperis, ili faros
lastan serĉadon en la loko kaj ĝia plej proksima ĉirkaŭaĵo.
Eble por trovi vizitkarton de la murdinto, al kiu Jankéus jam unuafoje sopiris. Sed nenio interesa
videblas. La plastrubandoj de la polico jam duone forblovis, la tero malsekas
sed neniel atestas pri tio, kio antaŭ du semajnoj okazis en neĝamaso
nun malaperinta. Ankaŭ la ĉirkaŭa arbaro aspektas tiel senkulpa,
kiel vintraj piceoj kapablas. ”Konfesas mi, ke ĉi-foje
ne sufiĉas mia fantazio”, filozofias Jankéus. ”Se ni restu je la supozo,
ke ŝi venis viva ĉi tien, do kial? Ĉu li devigis ŝin? Ĉu
ŝi estis dormigita? Kial tiel malbone vestita? Ja aŭto apenaŭ
povus veturi ĉi tien, eĉ antaŭ la neĝoŝtormo.” ”Ne estas tiel fore de
la strato”, kontraŭas Svedberg. ”Eble li mortigis ŝin endome,
veturigis ŝin ĝis la stratofino, portis ŝin ĉi tien,
malvestis kaj mistraktis ŝian korpon, kaj ŝovis iomete da neĝo
sur ŝin. Tiam ŝia korpo ankoraŭ povus degeligi iom da neĝo.
Kaj pro la forta blovado la falanta neĝo ne kuŝiĝis sur ŝi,
sed flanke de la kadavro. Eble eĉ la vento forblovis de ŝi neĝon.
Aŭ eble ŝi sidiĝis enaŭte por iri mallongan distancon de
unu varma domo al alia, kaj li mortigis ŝin enaŭte. Tiuokaze ŝia
vesto ne estus tiel stranga.” ”Tamen okazis tio meze
de la neĝoŝtormo.” ”Komence, meze aŭ
fine. La nekropsio ne tro precizas.” ”Sed nek meze nek fine
de la ŝtormo veturis oni facile laŭ tiu strato, ŝajnas al mi”,
atentigas Jankéus. ”Dependas de la aŭto.
Tiuj kvarrade pelataj terenaŭtoj pli kaj pli populariĝas, eĉ
inter urbanoj”, kontraŭas Svedberg. ”Nu, ne indas plu spekulativi. Ni vere
bezonas ion konkretan, alie ŝi iĝos nesolvita kazo.” Reveninte en la
policejon, Svedberg traserĉas la leterujon. Li levas paperon, ĵetas
rigardon de ĝi al Jankéus kaj reen al la dokumento. ”Jen faksaĵo de Jankéus rigardas lin kun
ironia rideto dirante: ”Kion entreprenis li
nun?” Ĉu aliĝis al afganaj talibanoj? Malaperis en gasdukton trans
Himalajon?” ”Oni ne plu mencias la
banditojn. Li estas arestita de la polico en...
iu loko nomita Vladikavkaz...
pro malmorala konduto.” Tiu informo dum momento
silentigas eĉ inspektoron Jankéus. Post eta paŭzo li tamen remastras
sin kaj diras: ”Ne gravas, ĉu
malmoralas li en Bankoko aŭ en Vladivostoko, kaj ne gravas ĉu kaptis
lin banditoj aŭ polico. Interesas min, ĉu povos ni iel babili kun
li.” Svedberg rerigardas la
faksaĵon. ”Laŭdire oni sendos
iun dungiton de la ambasado por klopodi renkonti lin. Ni sendu al ili kelkajn
demandojn, kiujn ili bonvolu fari al li.” Ili sidiĝas kaj
komencas pripensi, kion ili ŝatus demandi al tiu fantoma figuro, ilia ĝis
nun sola ligo al la murdita virino. Svedberg cerbumas, notas, klopodas sekvi
logikan pensfadenon, dum Jankéus enĵetas spontanajn komentojn, bizarajn
flanktemojn, pli-malpli simile kiel dum vera pridemandado. Sed en ĉi tiu
kazo mankas la atestanto aŭ suspektito. ”Virtuala pridemandado”, Jankéus
nomas tion. Fine oni faksas la liston al Kiam jam pasis du semajnoj
de la neĝoŝtorma murdo, kiel loka ĵurnalo baptis la
kazon, la amaskomunikiloj ne plu mencias ĝin, des pli ĉar nenio nova
estas konata pri ĝi. Aliaj dramoj kaj skandaloj postulas sian spacon. Loka
grupo de nazioj protestas, ĉar la urbo ne volas permesi al ili lui ejon
por festeno. Tio estas grava minaco al la demokratio kaj homaj rajtoj, kiu
indignigas la junajn idealistojn naziajn. La urba aŭtobusa kompanio
nuligas la plej malfruajn veturojn vendrede vespere, ĉar la junuloj
reveturantaj el la urbocentro tro bruas, interbatalas kaj minacas la ŝoforon.
Kaj la urbestro rifuzas pagi monpunon pro erara parkado de sia aŭto,
opiniante, ke li misparkis enofice, do kvazaŭ komisie de siaj balotantoj. Ĉi
tio kaj cento da aliaj novaĵoj postsekvas la murdon de Sirilak Lily
Rundqvist sur la ĵurnalaj paĝoj kaj en la radioelsendoj. Ĵaŭde la
dudeksepan de januaro la polico de Kalmar ricevas raporton pri interparolo
inter ataŝeo de la sveda ambasado en Moskvo kaj la inĝeniero Nils
Rundqvist en la policejo de Vladikavkaz. Roger Svedberg kaj Tom Jankéus
kune profundiĝas en la du A4-paĝojn. ”Hmm. Ne tre ampleksa
materialo, ŝajnas”, murmuras Svedberg. ”Ĉu surprize?”
demandas Jankéus. ”Tamen li donas iujn nomojn, ĉe kiuj ni povos
pluesplori.” Svedberg prenas
notkajeron por elkribri la plej gravajn informojn de la ataŝea raporto. ”Do. Li ne vidis ŝin,
nek parolis kun ŝi, post majo lastjare, kiam li aranĝis por ŝi
laboron ĉe iu familio Höijer en Ramsö. Li ne scias, ĉu ŝi
restas tie. Li vizitis Svedion lastfoje en oktobro. La sepan de januaro li
estis en Kaliningrado. Oni esploris lian pasporton, kies stampoj ŝajnas
konfirmi, ke li estis en Rusio.” ”Interese”, entranĉas
Jankéus. ”Ĉu tie for oni ankoraŭ stampas la pasportojn?” ”Ni supozu ke jes. Plue,
li mencias iun samlandaninon, kun kiu ŝi rilatis. Bunikorn Nilsson,
kredeble nuntempe en Malmö.” ”Oktobro”, denove
ekparolas Jankéus. ”Ĉu hazarde memoras vi, en kiu semajno de gravedeco ŝi
estis?” Svedberg ne memoras
tion, sed elserĉas la nekropsian raporton. Post iom li sciigas: ”Dektria aŭ
dekkvara.” Jankéus prenas sian poŝkalendaron
kaj komencas kalkuli semajnojn. ”Tio signifas la
komencon de oktobro. Ĉu ne povus tiu diplomato iom pli precizi? Cetere,
kial ni ne petis, ke li prenu sangoteston aŭ almenaŭ forŝiru de
li kelkajn harojn? Por DNA-testo!” Svedberg ne respondas,
sed prenas telefonlibron. ”Höijer… ne, ili ne aperas. Tamen tio estas konata
nomo, ĉu ne? Ĉu ili ne estas iuj famuloj?” ”Jes ja. Iu familio
Höijer iam posedis duonon de la urbo. Hodiaŭ mi ne plu scias. Sed iam renkontis
mi instruiston pri historio, kiu faris amatoran esploradon pri tiu dinastio.
Certe iuj el ili pluvivas, sed ili estas tro diskretaj por aperi en la
telefonlibro. Eble temas pri ŝerca blago de tiu bela eksedzo. Provu la
amikinon!” ”Jes, bone, sed da Nilsson
ni havas plurajn paĝojn. Neniu Bunikorn. Kaj se ŝia edzo havas
telefonon, li povas esti ĉiu ajn el kelkcento. Ni serĉu en la loĝantara
registro.” Per ĝi ili efektive
trovas familion Höijer, geedzojn kaj filon, kun adreso Ramsö. Por trovi
Bunikorn Nilsson necesas telefoni al la impostoficejo, kiu trovas ŝin kun
adreso en Malmö. ”Kie diable situas tiu
Ramsö?” demandas Jankéus. Svedberg ne scias certe.
Denove ili telefonas, ĉi-foje al loka taksia kompanio. ”Ĝi estas insuleto
aŭ duoninsulo tuj norde de la urbo. Oni veturas tra Norrliden, kaj poste
vojeton dekstren.” La du kolegoj paŝas
ĝis la surmura urba mapo. Post mallonge ili trovas la insuleton, ligitan
al la ĉeftero per mallonga ponto. Ne longe for de ĝi, apenaŭ
decimetron sur la mapo, troviĝas malsanulejo, la edukejo Björktorp kaj la
krajona kruco farita de Svedberg antaŭ apenaŭ du semajnoj, por indiki
la neĝamason en kiu kuŝis murdita Sirilak Lily Rundqvist. 5. Filino de butikisto La
unua sento de Roger Svedberg estas malstreĉiĝo. Kvazaŭ ŝarĝo
sur lia dorso malaperus. Sendube li jam delonge pli-malpli atendis ion similan,
kaj nun li ne plu devos timi tion. Tamen lia edzino ne
parolas pri divorco, nur sciigas, ke ŝi akiros propran loĝejeton. ”Ja
ni ĉiuokaze nenion plu diras inter ni”, ŝi asertas. Li volas
protesti, ĉar tio ja tamen estas troigo, sed ĉu indas? Ne, li
rezignas. Kion do li gajnus provante argumenti pri tio? Pli bone akcepti, ke
tiel ŝi rigardas la aferon. Li pripensas, kiel ĉi
tio komenciĝis. Ja ili jam antaŭe havis malbonajn periodojn, tamen
ankaŭ bonajn. Antaŭ du-tri jaroj, kiam ŝi festis sian kvardek
kvinan naskiĝtagon, ili eĉ preskaŭ spertis novan mielmonaton.
Tamen li ankaŭ tiam multe laboris. Eble li lastatempe prenas la laboron
tro serioze. Nu, la decido de lia
edzino almenaŭ liberigas lin de kulposentoj pro lia ermita konduto. Li ne
plu devos senti, ke iu vane atendas lin hejme. Kaj ĝuste nun li
vere ne havas tempon malfeliĉi pro familiaj problemoj. Li do lasas ilin
por alia okazo, ĝis post la aktuala enketo. Tiam li pripensu, kial la
geedza vivo enkaĉiĝis. Ĉi-matene li unue aranĝas kun la
polico de Malmö, ke oni elserĉu sinjorinon Bunikorn Nilsson por
intervjuo pri ŝia iama amikino Sirilak. Tiu tasko ne ŝajnas
sufiĉe grava por motivi ke li vojaĝu al Malmö. Anstataŭe li kun
Jankéus ekiras al la familio Höijer sur la insulo Ramsö. La vojo tien ne estas
granda, nek signita per vojmontrilo. Ili unue pro neglekto preteriras ĝin,
kaj devas turni la aŭton. Post kelkcent metroj la vojeto transiras ponton
ekipitan per dornodrato kaj fortika kradpordo, kiu tamen estas malfermita. ”Ĉu jam vivas ili
en prizono?” komentas Jankéus. ”Nu, en ĉiu brusto estas sia gusto.” Surinsule la vojo kurbiĝas
sub altaj pinoj kaj finiĝas per gruza korto antaŭ granda brika domo,
sur kies muroj nudaj tigoj de iu grimpanta planto formas serpentuman reton. Ili
lasas la aŭton antaŭ la ĉefpordo kaj sonorigas. Daŭras iom
da tempo ĝis virino pli ol mezaĝa malfermas. Ŝi havas zorge
frizitan, duonlongan hararon brunan, ŝajnas diskrete ŝminkita kaj
portas helflavan bluzon kaj kvadratitan jupon. ”Polico. Ĉu
sinjorino Andrea Höijer?” Svedberg koncizas. La sinjorino invitas
ilin enveni en salonon kun ledaj foteloj. Du grandaj hundoj alpaŝas sed
retiriĝas je mallonga ordono de la mastrino. ”Mi bedaŭras la ĝenon,
sed ni bezonas iom da informoj pri Sirilak Lily Rundqvist, kiun vi ja konas”,
komencas Svedberg. Sinjorino Höijer
rigardas lin sen rekona mieno. ”Pardonu? Pri kiu?” ”Pri sinjorino
Rundqvist, Ŝi apenaŭ
rigardas la foton sed kapneas kaj trankvile diras: ”Mi bedaŭras,
sinjoroj. Mi ne scias pri kiu vi parolas.” ”Parolas ni pri ĉi
tiu virino”, diras Jankéus. ”Bonvolu rigardi.” Nun ŝi vere
ekzamenas la foton, eĉ zorge. Ŝi tamen ŝajnas ne rekoni la
virinon. Daŭre ŝi kapneas. ”Ne, mi ne konas ŝin.” ”Ĉu vi neniam vidis
ŝin?” ”Ne. Mi bedaŭras.” Svedberg ĵetas
rondrigardon al la salono. Tra malfermita pordo vidiĝas alia ĉambro
kun fajrejo, seĝoj kaj tablo kovrita de peza tuko. ”Bonvolu diri,
sinjorino, ĉu vi havas dungiton por helpi prizorgi la domon?” ”En la lastaj jaroj ne.
Kial do? Pri kio temas, efektive?” ”Kiel mi diris, ni
kolektas informojn pri ĉi tiu virino. Ĉu vi konas Nils Rundqvist?” Ŝi pripensas
momenton, sed refoje kapneas. ”Mi pensas ke ne.” El sia jaka poŝo
Jankéus elfosas duan foton, tiun de la inĝeniero Rundqvist, kaj etendas ĝin. ”Ne, mi ne rekonas lin.” ”Ĉu via edzo
hejmas?” ”Ne.” ”Kie ni trovos lin?” ”Eble en lia oficejo.
Sed li estas tre okupita.” ”Kie troviĝas lia
oficejo?” Nun sinjorino Höijer
unuafoje montras mienon de surpriziĝo. ”En la kompania sidejo,
evidente.” ”Bone. Kiu kompanio?” Ŝi ironie paŭtas
respondante kun tro emfaza prononco, kvazaŭ parolante al infano: ”PAS, Paratus Anonima
Societo. Oficejo ĉe la strato Skeppsbron. Sed vi kredeble
bezonus paroli kun lia sekretariino por ricevi tempon de rendevuo.” Ili forlasas la domon
sen granda bedaŭro. Enaŭte Jankéus diras: ”Nun sendube ege amuziĝus
tiu fuĝanta inĝeniero, se li aŭdus la intervjuon. Bela ŝerco,
li dirus al si. Ĉu tamen ni mendu aŭdiencon ĉe ŝia edzo?” Svedberg pli-malpli
mutas dum la veturado reen al la urbocentro, dum Jankéus faras kelkajn vanajn
provojn gajigi lin per ironiaj komentoj pri la sinjorino kiu neniun konis.
Baldaŭ ili venas al la oficejo de Paratus en la haveno, kie ili antaŭ
du semajnoj intervjuis Bengt Sjögren. ”Kion efektive faras tiu
kompanio?” murmuras Svedberg. ”Pri kio ĝi okupiĝas?” ”Kredeble ĉefe pri
mono”, supozas Jankéus. ”Scias mi nur, ke ĝi posedas partojn de pluraj
grandaj kompanioj industriaj kaj aliaj. Ne nur en Svedio, kompreneble. Ĉu
ili ne aĉetis bankon en Germanio antaŭ kelka tempo? Aŭ ĉu ĵurnalon
en Estonio? Nu, mi ne memoras.” Ili supreniras lifte al
la kvina etaĝo kaj akceptejo kun perspektivo al la haveno, la markolo kaj
la bordo de Oelando. ”La direktoro hodiaŭ
estas en Londono, kaj morgaŭ li iros al Stokholmo. Postmorgaŭ antaŭtagmeze
ne eblas… Eble postmorgaŭ vespere li venos, sed mi dubas ĉu li tiam povos
disponigi tempon…” La sekretariino
rutine volas nenion promesi, sed studinte la polican identigilon de komisaro
Svedberg, ŝi iom malpli firme rifuzas. ”Bone, mi anoncos vin por ĵaŭde
je la kvina horo, tamen vi ne tro kalkulu je tio, ĉar intertempe povos
okazi io urĝa…” En havena kafejo ĉe
preskaŭ dezerta kajo la du kolegoj diskutas la pluan murdenketon. Svedberg
denove pesimisme esprimas timon, ke oni entute nenion trovos. ”Mi faris liston de kvin
jam punitaj sekskrimuloj, kiuj liberas kaj loĝas enurbe. Ĉiel ajn ni
povus pridemandi ilin”, li malentuziasmas. ”La problemo estas, ke ni havas
neniun spuron, neniun veran suspekton.” ”Nu, povus ni simple
viziti ilin hejme flirtigante la foton de Lily”, leĝeras Jankéus. ”Eble se
ni surmetos uniformojn, iu el ili ektimos kaj spontane konfesos.” Svedberg nenion
respondas. ”Tamen plej kredeble ili
nur montros senkulpan vizaĝon kaj asertos, ke dum la tuta neĝoŝtormo
ili kuŝadis sur la sofo masturbante sin en soleco”, pluas Jankéus. ”Kaj
tio signifos, ke daŭre tretados ni sur la elira punkto.” Ankoraŭ lia ĉefo
mutas. ”Nu, atendante nian ĵaŭdan
intervjuon kun la direktora moŝto”, Jankéus plu monologas, ”mi vizitos
tiun instruiston, kiu scias ĉion pri la familio Höijer. Eble konas li ian
heredan perversaĵon, kiu manifestiĝas kiel seksmurdoj en neĝo.” * ”Do,
ĉu temas pri la blankaj aŭ nigraj?” ”Ĉu ili estas ankaŭ
nigruloj?” konsterniĝas Jankéus. ”Troviĝas du branĉoj
de la familio; unu iam posedis sukerfarejon kaj muelejon – ili estas nomataj la
blanka branĉo, kaj la alia posedis Ruslandan nafton – do jen la nigra branĉo.”
Åke Jönsson, instruisto pri historio en la urba gimnazio, prelegetas al
Jankéus. ”Nu, li nomiĝas
Valter kaj loĝas sur insulo Ramsö.” ”Ha, jen! Temas pri la
nigraj. Do, Valter Höijer estas la direktoro de Paratus, interalie. Li estas
filo de Valdemar Höijer, kiu famiĝis pro sukcesa komercado kun Germanio
dum la milito. Valter edziĝis al iu filino de feruzino, se tiel diri,
Andrea De Geer. Tiu virino ŝajnas forta kaj efika persono, kaj tion li
supozeble bezonis. Ili havas filon, kiu okupas ian honoran postenon en Paratus,
kaj filinon kiu studas ion – mi pensas artan historion aŭ arkeologion – en
Växjö. Valter estas estrarano de pluraj kompanioj parte aŭ tute posedataj
de Paratus. Li estas rotariano, kolektanto de minga porcelano kaj operamanto.
Lia patro ja siatempe estis ankaŭ politikisto, kaj la avo kaj praavo iam
estis urbestroj, sed tiun intereson li ŝajne ne heredis. La edzino ne
profesias sed tre aktivas en reprezentado kun sia edzo. Ŝi estas energia kaj
sportema, golfo, skiado, teniso kaj mi pensas ankaŭ velado, tamen ne kun
la edzo. La filino Astrid verŝajne ne plu loĝas ĉe ili, almenaŭ
ne dum studsemestroj. La filo – Georg, mi pensas – tamen restas ĉe Panjo
kaj Paĉjo, kvankam li sendube aĝas pli ol dudek kvin. Li ne ŝajnas
tre talenta, almenaŭ ne profesie. Ankaŭ li velas, cetere, eĉ
konkure, mi kredas.” Jankéus primeditas la
ricevitajn informojn, tamen ne plu sciante, kiel ili rilatas al la murdenketo,
kiu neniam ekas. Li diras: ”Supozeble vi ne scias, ĉu
la familio kutimas havi dungitojn en la hejmo? Mastrumistinojn, eble?” ”Hmm. Nu, tiel intime mi
ne konas ilin… Pli frue, certe. Eble
vartistinon por la gefiloj, kiam ili estis infanoj. Nun mi ne scias. Tamen ŝajne
iu maljunulo venas prizorgi la ĝardenon kaj domon. Iaspeca heredita
servisto, eble. Troviĝas ia pordista dometo apude, sed mi dubas ĉu iu
nun loĝas tie.” * Ĵaŭde
antaŭtagmeze la duan de februaro inspektorino Boel Bäck ĉe la polico
de Malmö telefonas al Roger Svedberg. Ŝia raŭketa voĉo kun mola
Skania akĉento memorigas al li la edzinon, kies voĉon li de du tagoj
ne aŭdis. ”Mi interparolis kun tiu
Tajlanda virino, Bunikorn, laŭ via peto. Ŝi estis ege ŝokita aŭdi
pri la morto de sia amikino. Ni havis longan interparolon, kaj mi ĵus
ricevis la tajpaĵon de la sonbendo. Do mi sendu ĝin tuj, ĉu ne? Ĉu
fakse?” ”Jes, mi petas. Fakse aŭ
rete”, Svedberg respondas, memorante la kliŝajn moketojn de Jankéus, ke li
ŝtonepokas. ”Ĉu laŭ vi ĝi donis ion konkretan?” ”Nu… vi vidos. Eble ne pri la murdo. Sed ŝi multe
rakontis pri la amikino.” La atendoj de Svedberg
do ne estas grandegaj, kiam alvenas la faksaĵo. Li alportas tason da kafo
al sia skribtablo kaj eklegas. Bunikorn Nilsson venis
al Svedio antaŭ ses jaroj li legas
post kelkaj enkondukaj formalaĵoj. Antaŭ
du jaroj kaj duono ŝi kaj la edzo, kiu estas svedo, pasigis tri semajnojn
de la libertempo en ŝia hejmlando, kaj tiam ŝi ekkonis Sirilak kaj ŝian
estontan edzon el Svedio. Sirilak venis el familio
de etkomercistoj en Bankoko. Ŝi studis unu jaron en universitato, sed
devis ĉesigi la studojn, ĉar la patro ne plu volis pagi ilin. Ŝi
laboris en la butiko de la familio vendante interalie memoraĵojn al
turistoj. La gepatroj iom malpaciencis, ĉar ŝi ankoraŭ ne havis
fianĉon. Kiam la svedo Nils – Bunikorn ne memoras la familian nomon –
vizitis la butikon, eĉ plurfoje, kaj amindumis ŝin, ŝi opiniis,
ke ŝi estas bonŝanca. Ŝi trovis lin tre simpatia, kaj baldaŭ
li svatiĝis al ŝi. La gepatroj malĝojis, ĉar ŝi
forlasos Tajlandon, tamen ili ĝojis pro ŝia edziniĝo. Ankaŭ
laŭ Bunikorn ŝia edzo estis tre simpatia persono. Kiam Sirilak ekloĝis
kun li en Svedio, ŝi sufiĉe ofte interparolis telefone kun Bunikorn,
kaj du-trifoje ili renkontiĝis. Lastfoje tio okazis en februaro antaŭ
unu jaro, sed telefone ili kontaktis ankoraŭ somere kaj aŭtune. Preskaŭ tuj Sirilak
tamen komencis plendi pri sia edzo. Li kondutis tute alie en Svedio ol en
Tajlando. Tie li estis ĝentila, kompleza kaj respektoplena al ŝiaj
moroj kaj kutimoj, kaj ankaŭ al Krome, kvankam li ne
estis riĉulo, ŝi ne rajtis labori ekster la hejmo. Ŝi rimarkis,
ke la svedaj edzinoj laboras profesie, kaj plurfoje proponis establi butiketon
pri ekzotaj varoj. Ja ŝi estis filino de butikisto. Sed la edzo tre bruske
malpermesis tion. Ankaŭ studi ŝi ne rajtis, kaj ŝi apenaŭ
sciis iom da sveda lingvo. Kaj kvankam Sirilak tre sopiris je infano, la edzo
absolute rifuzis iĝi patro. Kelkfoje li eĉ
batis ŝin, kiam li estis ebria, tamen ne tiel ke ŝi vere vundiĝis.
Ŝi pli suferis pro lia moka kaj malestima traktado. Malgraŭ tio, ŝi
ege malfeliĉiĝis eksciante, ke li petis kaj ricevos divorcon. Kaj
poste, kiam ŝi eksciis de Bunikorn, ke oni verŝajne forsendos ŝin
el Svedio, ŝi tute malesperis, kaj Bunikorn serioze timis pri ŝi. Tamen ŝajnis, ke ŝi
iom trankviliĝis, kaj post kelka tempo ŝi ekloĝis kaj eklaboris ĉe
iu riĉa familio. Ŝi kelkfoje telefonis al Bunikorn, sed ne donis
adreson aŭ telefonnumeron. Ŝi ŝajnis ne tre feliĉa, tamen
ankaŭ ne malfeliĉa. Bunikorn komprenis, ke ŝi vivas sen
restadpermeso, kaj ŝi diras, ke tio sendube povas ronĝi la nervojn de
ĉiu ajn. La lasta interparolo
okazis malfrue aŭtune, eble en la komenco de novembro. Tiam Sirilak ŝajnis
sufiĉe nerva kaj distriĝema. Bunikorn demandis, ĉu ili ne povus
renkontiĝi, sed tio ŝajne ne eblis. Poste ŝi nenion pli aŭdis,
ĝis la polico de Malmö kontaktis ŝin. Ŝi kaj ŝia sveda edzo
volis proponi, ke Sirilak vizitu ilin je la jarfinaj festotagoj, sed ĉar ŝi
ne plu telefonis, ili neniam havis okazon fari tion. Bunikorn ne povas imagi,
ke Sirilak havis iun malamikon. Ŝi timis neniun krom la polico, diras
Bunikorn. Laŭ ŝia scio ŝi ne plu havis kontakton kun la eksedzo. Bunikorn plurfoje dum la
interparolo silente sed spasme ekploras. Ŝi aperas sincere afliktita de la
informo pri la murdo. 6. Enketo fermita La
policejo de Kalmar havas kafeterion, kie la dungitoj povas lunĉi aŭ
kafumi, se ili ne preferas manĝi kolbasbulkon enaŭte survoje inter du
taskoj aŭ en sia ofica ĉambro trinketi tason da kafo el aŭtomato.
La ejo estas hela kaj sufiĉe vasta, kun vicoj da tabloj el pina ligno, kun
same ligna panelo surmure kaj kun lampoj, kiuj eble estis avangardaj kiam oni
konstruis la domon antaŭ dudek kvin jaroj. Hodiaŭ Svedberg kaj
Jankéus sukcesis kunordigi sian posttagmezan kafon. Kompreneble ili ne babilas
pri privataĵoj. Sendube ili tre embarasiĝus, se Jankéus rakontus ion
pri la ĝojoj kaj ĝenoj eduki tri gefilojn, aŭ se Svedberg
konfidus al sia kolego ion pri sia paneanta geedzeco. Kiel la plej multaj el
siaj kolegoj, ili pritraktas metiajn aferojn. Ĉi-foje temas pri preparoj
al pridemandado de direktoro Höijer. Jankéus tamen laŭ
sia kutimo komencas en neatendita direkto: ”Ĉefo, ĉu
memoras vi tiun spionon?” ”Certe. Ĉu li
ankoraŭ restas?” ”Ne, ne. Oni lasis lin.
Sed ekhavis mi la ideon klavi la nomon de tiu, kiun li ĉasis, Volosenko aŭ
Voloŝenko, en nia registro. Kaj montriĝis, ke li vere malaperis!” ”Bone. Kaj?” ”Do, malaperis li ĉi
tie, en Kalmar. De hotelo Regina. Li luis hotelĉambron tie la kvinan de
januaro, sed malaperis sen pagi la fakturon.” ”Domaĝe. Sed tio ne
estas nia problemo.” ”Eble tamen. Ŝajnas
al mi ke io strangas. Unue: postlasis li pasporton kaj aviadilan bileton. La aĵoj
nun troviĝas ĉe ni. Valizo, kelkaj vestaĵoj, rusa libro, ŝajne
krimromano, uzita flugbileto el la 5a de januaro
Kaliningrado-Ríga-Stokholmo-Kalmar, kaj neuzita bileto reen por la 8a de
januaro.” ”Hmm. Sed al kio rilatas
tio?” ”Atendu. Ĉu memoras
vi, ke la tielnomata spiono balbutis iujn nomojn? Sonis kiel Ŝogren kaj
Gojer. Nu, dorsflanke de la uzita flugbileto estas manskribitaj tri nomoj. Unue
Bengt Sjögren kaj Valter Höijer. La tria skribitas ruslitere, sed per helpo de
Snežana en la kafeteria kuirejo mi eksciis, ke ĝi tekstas Valerij Ŝigajev.
Apud ĉiu nomo aperas telefonnumero. Kaj almenaŭ pri Sjögren kaj
Höijer temas ne pri la telefonoj oficejaj, sed pri la hejmaj.” ”Nu, sendube do temas
pri tiu gaso, ĉu ne? La kompanioj evidente interrilatas.” ”Bone, tamen telefone
serĉis mi Sjögren, kaj eksciis, ke li ne plu restas. Kal-Kal Gaso nuligis
sian unupersonan oficejon en Kalmar. Oni ne scias, kien li iris. Laŭdire
tiu rusa ĤozGaz bankrotis. Kaj ĉi tiu mistera Voloŝenko vaporiĝis
sen pasporto kaj flugbileto.” ”Kara Tom, mi ne dubas,
ke okazas strangaj aferoj en la gasa mondo. Gaso, mono, homoj, kompanioj
malaperas. Kiam iu faros al ”Tamen estas io
suspektinda pri tiu Höijer! Homoj malaperas ĉirkaŭ li!” ”Nia murditino ne
malaperis. Male, ŝi aperis.” ”Ni tamen devus demandi
la direktoron pri tiu Voloŝenko, ĉu ne?” ”Bone do, kial ne?” ”Kaj tial mi kopiis lian
pasportan foton, interalie.” * Direktoro
Valter Höijer ŝajnas esti ie inter sia sesdeka kaj sepdeka jaro, kaj tiuj
jaroj donis al li altan frunton, etan korpulentecon kaj palan, sulketan vizaĝohaŭton.
Li havas grizete blondajn harojn mallonge tonditajn, fortikan nazon kaj
diketajn lipojn. Lia vizaĝo aperas pli-malpli preta enviciĝi inter la
kvin-ses portretoj de aplombaj viroj maljunaj kaj mezaĝaj sur muro de lia
ofica ĉambro. Ili sidiĝas sur
foteloj en angulo de la ĉambro. Svedberg prezentas la kaŭzon de la
interparolo. ”Ni enketas pri virino
nomita Sirilak Lily Rundqvist kun la jena aspekto. Laŭdire ŝi laboris
kaj loĝis en via hejmo.” Li rigardas al Jankéus,
kiu en kutima maniero elpoŝigas kaj montras la foton. La direktoro
rigardas ĝin kaj respondas kun iel foresta mieno: ”Ne... mi ne rekonas ŝin.” ”Ĉu lastatempe vi
havis dungiton en via hejmo?” Li ŝajnas pripensi
sekundon kaj diras kun eta skuo de la kapo: ”Ne. Ni ne havis. Krom
iu maljuna viro, kiu venas dufoje semajne zorgi pri eksteraj aferoj. Ĝardenaj
laboroj, neĝoŝovelado de vojoj, tondado de gazonoj ktp. Li estas
pensiulo, sed de jardekoj servis nin, do estas pli-malpli sociala afero, ke li
havu sian taskon.” ”Lian nomon kaj adreson,
mi petas”, Jankéus entranĉas. La direktoro ŝajnas
surprizita. ”Kiel li rilatas
al... la afero?” ”Neniel. Sed ni bezonas ĉiajn
informojn.” ”Bone. Gunnar
Borgström, sed la adreson mi ne konas parkere. Ie sur Ängö, mi
pensas.” Svedberg reprenas la
fadenon: ”Ĉu vi konas la inĝenieron
Nils Rundqvist?” Denove sekundo da
pripenso, kaj poste respondo senemocia: ”Jes, li laboris por mi.
Sed nun li verŝajne estas eksterlande.” ”Ĉu vi konis lian
eksan edzinon?” ”Ne, tute ne. Tiel
proksime mi ne konas lin.” ”Kiam vi lastfoje havis
kontakton kun li?” ”Ne eblas memori
precize. Eble antaŭ jaro.” ”Sinjoro Rundqvist
asertas, ke lia eksedzino dum kelka tempo laboris kaj loĝis en via hejmo. Ĉu
prave?” La pridemandato sulkas
la frunton dum lia rigardo saltas inter Svedberg kaj Jankéus. Kvazaŭ lace
li ripetas: ”Ne, ne. Mi ne konas ŝin.
Devas esti ia miskompreno.” ”Ĉu vi rekonas ĉi
tiun personon?” Jankéus elpoŝigas duan foton. Höijer esploras ĝin
kaj pripensas. La rigardo denove iom forestas, kiam li respondas: ”Jes, mi pensas ke li
estas dungito de rusa kompanio, kun kiu ni rilatis.” ”Nome?” ”ĤozGaz. Estas unu
el la partneroj de komuna gasdukta projekto.” ”Mi celis la nomon de la
persono.” ”Nu... Vol...
eble Voloski.” ”Kiam vi laste rilatis
al li?” Jankéus plu scivolas. ”Antaŭ kelkaj
semajnoj, kiam li venis ĉi tien por intertraktoj.” ”Ĉu li vizitis vian
hejmon?” ”Ne, tute ne. Nur la
oficejon.” ”Kaj kien li poste
iris?” ”Reen al Ruslando, mi
supozas.” Svedberg kaj Jankéus
interŝanĝas rigardojn, kvazaŭ scivolante, ĉu la alia scias
kion plu demandi. La direktoro eluzas la okazon por iom rektigi la dorson,
sidante sur la fotelo, rigardi sian brakhorloĝon kaj diri: ”Pardonu min, mi estas
sufiĉe okupita, do... se mi ne plu povas helpi al vi...” Li stariĝas,
devigante ankaŭ la policistojn ekstari, sed Jankéus ankoraŭ ne elĉerpis
ĉion el siaj poŝoj. Li unue demandas: ”Kiu estas Valerij Ŝigajev?” Höijer mienas
malkontente, sed estas neklare, ĉu pro la nomo, aŭ pro la plia
demando. ”Mi bedaŭras. Tio
estas al mi nekonata nomo”, li diras, iom post iom proksimiĝante al la
elirejo. Tiam Jankéus elpoŝigas
kopion de la flugbileto de Voloŝenko. ”Bonvolu rigardi. Kion
vi opinias pri tio?” Höijer rigardas la tri
nomojn skribitajn surbilete. Pli-malpli ŝovante la du policistojn eksteren
tra la pordo per sia korpo, li diras: ”Sjögren laboris por Kal-Kal.” ”Kie li nun troviĝas?” ”Eble en Ruslando. Nun
vi devas pardoni min...” La aŭdienco finiĝis. * Posttagmeze
en la sekva tago la murdenketo pri Sirilak Lily Rundqvist estas fermita pro
manko de indikoj kaj rezultoj. La distrikta policestro en sia ofica ĉambro
aŭskultas resumon pri la ĝisnunaj atingoj, kaj poste informas
komisaron Svedberg kaj inspektoron Jankéus pri sia decido. ”Vi faris kion vi povis.
Ni bezonas vin por aliaj taskoj.” Svedberg silentas. Li
pli-malpli atendis tion, tamen pli multe antaŭ kelkaj tagoj ol ĝuste
hodiaŭ. Sed Jankéus ne silente glutas la decidon. ”Restas tamen pluraj
aferoj por esplori! Hieraŭ eĉ aperis du novaj nomoj, kiujn ni serĉu.
Kaj se nur iam renkontos ni la eksedzon persone, povos aperi io nova...” La policestro mienas
senpacience. ”Nenio diskutebla. La
enketo fermitas.” Survoje reen de la
estro, Jankéus diras al Svedberg: ”Estas li rotariano, ĉu
ne? Nia oldulo. Ankaŭ tiu direktoro Höijer estas tia, se kredi mian
historiiston. Ĉu ne kutimas ili kunveni vendrede lunĉe? Do, ekzemple
hodiaŭ?” Svedberg amare ridetas.
Malkiel sia kolego, li ne tre emas je konspiraj teorioj. Tamen, ŝajnas ne
tute maleble, ke dumlunĉe la direktoro efektive menciis al sia rotaria
samideano ion pri embaraso pro altrudiĝemaj policistoj. Kaj poste la
policestro – kompreneble tute sendepende – konsideris la kazon kaj trovis, ke
la murdenketo ne solveblas. 7. Serĉado de enrompŝtelisto Ĉiujare
okazas en Svedio proksimume cent okdek murdoj, el kiu sepdeko neniam solviĝas.
Al tiu dua grupo nun aldoniĝas murdo kun eventuala seksperforto al virino
Tajlanda, kiu restadis senpermese en Svedio. Komisaro Roger Svedberg ricevas
novajn taskojn, el kiuj la plej grava estas kolekti atestojn pri junula bando,
kiu vespere kutimas rabi poŝtelefonojn de aliaj gejunuloj. Inspektoro Tom
Jankéus siaflanke devas spuri konatan enrompŝteliston, kiu jam la kvaran
fojon elrompis kaj eskapis el malliberejo. Jankéus do havas okazon ripeti sian
kliŝan ”manko de tempo ne mankas”. La ŝtelisto estas
loĝanto de apuda urbeto Nybro, kiam li okaze ne troviĝas en
malliberejo, kaj li kutime rilatas plej multe al la loka krimula mondo tie.
Tamen, serĉante lin Jankéus ial venas al domo ĉe la strato Sparregatan,
sur la insulo Ängö en centra urboparto de Kalmar. Li sonigas ĉe
pordo markita ”Borgström”. Maljuna sed fortika viro malfermas, Jankéus montras
sian polican identigilon kaj estas enlasita. Li montras la foton de
Lily. La viro kapneas. ”Ne, mi ne rekonas.” Same okazas pri la fotoj
de Nils Rundqvist kaj Sergej Voloŝenko. ”Laboras vi ĉe direktoro
Höijer, ĉu ne?” ”Jes, prave. Ĉiusemajne,
marde kaj ĵaŭde. Ankaŭ alifoje, se bezonate.” ”Ĉu ili kutime
havis ankaŭ mastrumistinon?” Gunnar Borgström
kunpremas la lipojn, kapneas kaj eldiras: ”Ne. Tion mi ne vidis.” ”Ĉu laboris vi tie
la sepan de januaro?” ”Atendu... la sepan...
kiu tago de la semajno tio estis?” ”Vendredo. Estis dum la
granda neĝoŝtormo.” ”Ne. Vendrede ne. Nur
marde kaj ĵaŭde.” ”Ĉu la ŝtormo
ne kaŭzis al vi ekstran laboron tie?” ”Jes, vere, ili alvokis
min por ŝoveli neĝon, tamen nur sabate posttagmeze.” Post sia vizito al la
maljuna Borgström, Jankéus efektive ekiras kontraŭ la urbeto de la ŝtelisto.
Ial li tamen ne haltas tie, sed veturas plu centon da kilometroj okcidenten, al
Växjö, la ĉefurbo de najbara gubernio. Eble li ricevis ian indikon
aŭ simple intuas, ke tie li trovos ion interesan pri sia enrompŝtelisto.
En Växjö li iras suden al studenta kvartalo kaj loĝdomo, kie li vizitas
junan studentinon, Astrid Höijer. ”Enketas mi pri la morto
de Lily Rundqvist”, li diras enirante ŝian minimuman vestiblon. Ŝajnas
al li, ke ŝi intense palpebrumas, sed neniu komento aŭdiĝas. ”Eksciis ni, ke ŝi
loĝis kaj laboris en via gepatra hejmo, kaj mi ŝatus scii, kiam vi
lastfoje vidis ŝin”, li pluas veninte en la ĉambron, kie ŝi sidiĝas
surliten kaj li sur seĝon. ”Ŝi...” komencas la
juna virino, kaj ŝajne ne scias kiel daŭrigi. Post momento ŝi
reprovas: ”Mi vidis ŝin je Novjaro, proksimume.” Ŝi tre mallaŭte
parolas. Ŝia haŭto palas sub kaŝtane bruna hararo mallonga. La
manojn ŝi tenas kune en la sino, kaj la okuloj fikse direktiĝas al
Jankéus. Jankéus rigardas ĉirkaŭ
si. Inter la mebloj de la ĉambro – skribtablo, lito, tableto, seĝo,
libroŝranko – ĝi plenplenas je libroj, vestoj, ŝranketoj,
kestoj, faldita ekstra lito, vestpendigilo, gazeto-rako, kusenoj. Surmure estas
alpinglitaj aro da reproduktaĵoj de pli-malpli famaj pentraĵoj.
Jankéus kredas rekoni bildojn de Chagall, Chirico, Kahlo, Dardel.
Kvankam ŝtopita kaj iom senorda, la ĉambro tamen plaĉas al li. Ankoraŭfoje li elpoŝigas
la foton de la murditino kaj etendas ĝin al Astrid Höijer. ”Ĉu povas vi
konfirmi, kiu estas ĉi tiu virino?” ”Jes. Estas ŝi.
Estas Lily.” ”Kiun taskon ŝi
havis ĉe viaj gepatroj?” ”Ion kaj ĉion.
Kuiri. Purigi. Helpi endome.” ”Ĉu ŝi ankaŭ
loĝis tie?” ”Jes, ŝi disponis ĉambron.” ”Kiam eklaboris ŝi
tie?” ”Printempe aŭ
frusomere lastjare.” ”Kaj kiel okazis, kiam ŝi
malaperis?” Ŝi pripensas. ”Mi ne bone scias. Ŝajne
ŝi tutsimple forvojaĝis nenion dirinte.” ”Precize kiam?” ”Mi ne povas diri. Iam
post Novjaro.” ”Ĉu tiam restadis
vi ĉi tie aŭ en Kalmar?” ”Mi estis tie, ĉe
la gepatroj. Sed mi scias nenion pri Lily.” Jankéus iom cerbumas kaj
poste demandas kun ŝajne leĝera tono: ”Supozeble vi poste aŭdis
pri la murdo?” ”Jes.” Ŝi paŭzas
kaj aldonas: ”Mi timis, ke eble temas pri ŝi.” ”Tamen ne kontaktis vi
la policon.” ”Mi scias nenion pri la
afero.” Jankéus rigardas ŝin
kvazaŭ pese dum momento, kaj poste pluas: ”Bone. Ĉu laŭ
vi ŝi havis malamikojn?” ”Mi tute ne imagas. Mi
ne konis ŝin aŭ sciis, kiel ŝi vivas.” ”Ĉu entute ŝi
havis interrilatojn ekster la domo de viaj gepatroj?” La juna virino
pripensas, malfermas la buŝon, refermas ĝin, kaj post paŭzeto
fine diras: ”Supozeble jes, sed mi
nenion scias pri tio.” ”Viaj gepatroj ne volis
rakonti pri Lily. Kial, laŭ vi?” Nun ŝia rigardo unuafoje
lasas la okulojn de Jankéus kaj vagas al la fenestro, trans kiu vidiĝas
kelkaj pinoj kaj la kontraŭa domfasado. Sed preskaŭ tuj ŝi
rigardas lin denove. ”Mi ne konas iliajn
aferojn. Sed mi divenis, ke Lily ne havis permeson resti en Svedio. Tamen ne estas
krimo loĝigi tian personon.” ”Pravas vi. Ĉi-kaze
la krimo estas alia. Ĉu Lily renkontadis viron?” ”Mi ne scias.” ”Ĉu ŝia
eksedzo iam venis al la domo de viaj gepatroj?” ”Ŝia eksedzo? Mi
pensas ke ne. Sed demandu ilin.” Jankéus elpoŝigas
duan foton, tiun de Nils Rundqvist. ”Ĉu rekonas vi ĉi
tiun personon?” Ŝi rigardas,
kapneas kaj eldiras mallongan ”Ne”. Jankéus rigardas la
filinon de direktoro Höijer, la viro kiu eble influis fermi la murdenketon. Ĉu
la patro imagus, ke lia filino eble influos remalfermi ĝin? ”Ĉu scias vi, ke ŝi
gravedis?” Astrid Höijer montras
tre apartan mienon aŭdante la demandon de Jankéus. Sed kion signifas tiu
mieno? Ne facilas scii. ”Ne, tute ne!” ”Kiu, laŭ vi, povus
esti la patro?” ”Mi ne imagas. Mi ne
scias, kiun ŝi renkontis.” ”Kiel interrilatis ŝi
kun viaj familianoj?” ”Bone, mi pensas. Neniu
problemo.” ”Kaj kun vi?” ”Ankaŭ bone. Sed mi
tre malmulte renkontis ŝin. Preskaŭ neniam ni interparolis. Mi tie
pasigas nur feriojn kaj kelkajn semajnfinojn.” Triafoje Jankéus elpoŝigas
foton, tiun de Voloŝenko. ”Kiu estas ĉi tiu
persono?” Ŝi rigardas la
foton sen montri signon de rekono, kaj poste kapneas. ”Mi ne scias.” ”Se mi aldonas, ke li
eble negocis kun via patro, direktoro Höijer?” ”Vi devus demandi mian
patron pri tio. Mi vere ne scias.” * La
aŭtado de Växjö reen al Kalmar daŭras pli ol horon, kaj revenante en
la policejon Jankéus tuj iras al Roger Svedberg. Tiu vere troviĝas en sia
ofica ĉambro, sed diras senprokraste, antaŭ ol Jankéus eĉ havas
okazon malfermi la buŝon: ”Mi ne rajtas paroli kun
vi. Vi tuj iru al la policestro.” ”Sed aŭdu – mi nun
havas ateston, ke la murdita Lily vere troviĝis en...” Svedberg interrompas
lin: ”Mi havas tute
eksplicitan ordonon ne paroli kun vi sed sendi vin al la estro. Do bonvolu iri
tien.” Li metas la manon sur la brakon de Jankéus, aldonante duonvoĉe: ”Vi
povos telefoni al mi hejme, vespere. Private.” Jankéus pli-malpli kuras
al la policestra ĉambro, sed tie oni ne enlasas lin. Tridek kvin minutojn
li devas atendi, ĝis fine la estro bonvolas akcepti lin. Enĉambre
Jankéus tuj ekparolas, rakontante pri sia nova eltrovo. La policestro tamen ne
respondas, sed ŝovas al li dokumenton. Ĝi estas decido pri
senprokrasta suspendo de policinspektoro Tom Jankéus el lia ofico pro
suspektita misuzo de publika ofico. Du semajnojn li estos plene suspendita sen
salajro, poste li rajtos reveni en laboron, tamen ne en sia esplora ofico, sed
kiel stratpatrolanto. * Unuafoje
en sia kariero Tom Jankéus havas okazon peti helpon de sia sindikato. La loka
polica sindikatestro Bengt Jansson estas ankaŭ grupestro en la polica
sekcio pri publika ordo, kio impresas al Jankéus iom strange. ”Nu, ŝajnas tute
klare, ke la distrikta policestro neglektis la regulon pri informado. Li devus
unue informi la sindikaton, antaŭ ol efektivigi sian decidon”, diras
Jansson. ”Ĉu do rajtos mi
reveni en mian oficon?” demandas Jankéus esperplene. ”Ne, ne. Certe ne. Sed
la polico eble devos pagi rekompencon.” ”Rekompencon? Ĉu vi
scias, kiom mi povos ricevi?” interesiĝas Jankéus. ”Vi miskomprenis. Temus
pri rekompenco al la sindikato, kompreneble. La regulo pri informado celas
informadon al la sindikato.” ”Sed kiun rajton havas
mi?” ”Nu, se li suspendus vin
pro falsa akuzo, ja povus okazi, ke oni devus rekompenci ankaŭ vin. Sed
tiel ne ŝajnas. Se mi ĝuste komprenis, vi entreprenis privatan
enketon en pagitaj laborhoroj. Estu kontenta, se vi ne perdos la laboron tute.” ”Diable, ĉu pro tio
pagis mi la kotizon dum ĉiuj jaroj?” Jankéus ekkrias kun nekutime kolera
mieno. Ja li ĉiam kutimas ĉion rigardi kun leĝera ironio, tamen,
kiam temas pri la propra vivo kaj laboro, ne eblas tiel facilanime rilati al
misoj kaj fuŝoj. La sindikatestro Bengt
Jansson tamen ne incitiĝas. Eble li opinias, ke tio ne valoras la penon, ĉar
ne temas pri lia haŭto. Li ekstaras, montrante ke nenio plu traktindas,
dirante: ”La sindikato havas
neniun motivon defendi fuŝojn kaj misuzon de la laborhoroj. Por ni gravas,
ke la publiko havu plenan konfidon je la unuopaj policistoj.” Jankéus forlasas la
sindikatan oficoĉambron. Li miras pro la sinteno de la sindikatestro.
”Imagu, se tro forte batus mi iun arestiton”, li duonvoĉe murmuras al si.
”Tiam sendube konsentus ĉiuj, ke nenio okazis. La policestro same kiel la
sindikatestro.” * Ĉe
la tria nomo sur la bileto de Voloŝenko, la ciril-litera Valerij Ŝigajev,
estis skribita Stokholma telefonnumero. Jankéus pripensas, ĉu fari
kvarcentkilometran vojaĝon ĉefurben en sia nepetita libertempo.
Tamen, konsiderante ke ĝi estas ankaŭ nepagita, li decidas kontentiĝi
per telefona alvoko. La voĉo de Ŝigajev
estas alta, juneca, vigla. Li parolas pli-malpli flue la svedan lingvon, sed
kun iom nekutima emfazo kaj energio. ”Voloŝenko? Nu,
bone, mi nek unufoje vidis lin, sed ni estas kun li en sama branĉo, tamen ĉe
malsamaj kompanioj! Li iam vokis min telefone, petante rendevuon, tamen ĝis
nun ne venis.” ”Kiam li telefonis al
vi?” ”Nu, antaŭ monato,
eble. Atendu, jen mi notis almanake...
momenton... minuteton nur... jen! Kvinan de januaro!” ”Kaj pri kio volis li
intertrakti?” ”Nu, tiam mi atendis ian
proponon je kunlaboro, ĉar mi antaŭvidis, ke lia kompanio eble havos
financajn problemojn. Efektive mi pravis, ĉu ne? Ja intertempe ĤozGaz
bankrotis! Necesas profesieco en ĉi tiu branĉo!” ”Ĉu konas vi ankaŭ
Nils Höijer?” ”Eeeh... ne, tio ne sonas konate... Kiu estas li?” ”Direktoro de Paratus.” ”Paratus? Aha, mi
komprenas. Ne, ni ne rilatis kun ili. Bedaŭrinde ili preferis nian
konkuranton. Bone, nun ili eble pentos tion. Krom se tuta afero estis planita
iliaflanke. Mi ne scias, kian atuton ili tenas enmanike!” * Dumtage
Svedberg laboras pri siaj poŝtelefonaj ŝtelistoj, kaj Jankéus ripozas
meditante pri la murdenketo, en kiu nenio grava aperis ĝis post la
momento, kiam oni fermis ĝin. Vespere li tiom okupiĝas pri siaj
infanoj, ke ili fine petas lin fojfoje lasi ilin en paco. Tiam li telefonas al
Svedberg, kiu vagadas tien-reen tra sia malplena domo, kaj rakontas al li pri
la lastaj atestoj. ”Nu, mi povas nenion
fari. Por rekomenci la enketon, necesus io tute nova, kaj ĝi devus veni
nek de vi, nek de mi.” ”Kion opinias vi pri
oficiala serĉado de tiu Voloŝenko? Internacie, eble?” ”Iu devus peti tion. Ni
ne povas iniciati serĉon. Se li mankas al iu, tiu anoncu lian malaperon.” ”Ĉu ne eblus serĉi
lin pro la murdo?” ”Ne. La kazo estas
finita, kaj krome ni havas neniun konkretan ligon inter li kaj la murdo.” Ankaŭ Jankéus
eklaboras, sed nun patrolante aŭte laŭ la urbaj stratoj, duope kun la
kolego Staffan Lennartsson, kies ĉefa intereso en la vivo estas aŭtoj
kaj futbalo. Krom tio li ŝatas plenumi palpesplorojn de junulinoj, kiujn
li suspektas pri droguzado. Se neniuj drogulinoj videblas, li klopodas distri
la kolegon per rakontoj el sia gevivo kun kunvivantino, kiu laŭdire faras ĉion
por li. Jankéus enuas. Jam post semajno li ĝismorte enuas. Okmil kilometrojn
sudoriente, en Bankoko, butikista paro, kiu antaŭ du jaroj forsendis sian
filinon al edzina vivo en Eŭropo, rericevas ŝian kadavron por
tradicia sepulto. La sveda socio, kiu akceptis edzinon sed rifuzis eksedzinon,
nun finfine senigas sin de ŝia korpo. En Bankoko oni portas ĝin al
templa kremaciejo en la apudrivera kvartalo, en procesio kun la gepatroj kaj
gefratoj, aliaj parencoj, amikoj kaj ok preĝantaj monaĥoj, por lasta
ceremonio kun preĝado kaj ĉantado fare de la monaĥoj. Fine la
funebrantoj ekbruligas ŝtiparon, kaj la pala virina korpo trovita en norda
neĝamaso jen per fajro transformiĝas en cindrojn. * En
suda Svedio la vintraj tagoj ankoraŭ mallongas. La tagiĝo venas
malfrue, kvazaŭ rampe, dum la vespera krepusko tro fruas. Tamen nun en
februaro ĉiu laŭvica tago pli longas ol la antaŭa je kvar
minutoj. Ne multe, sed en semajno tio faras duonhoron. Oni jam povas espereti,
ke eble la vintra grizo kaj nebulo cedos al iaspeca printempo. Tamen, la homoj ĉe
La murdenketo pri Lily
jam de semajnoj estas fermita kaj enarkivigita. Jankéus patrolas la stratojn
kaj Svedberg okupiĝas pri ŝteloj, raboj kaj seksperforto. Nu… pri la solvo de tiuj krimoj, kompreneble!
Neniu nova murdo postulas lian atenton. La smolandanoj kutime ne ĉiusemajne
mortigas unu la alian. Iutage en la fino de
februaro al Svedberg venas vizitanto. Li staras en la policejo, trans la
skribtablo, alta, zorge razita kaj frizita, kun malhelaj haroj, en hela, iomete
ĉifita kompleto, disradiante leĝeran odoron de vira parfumo. Io pri
lia vizaĝo ŝajnas iel konata. ”Mia nomo estas
Rundqvist, Nils Rundqvist. Oni aludis, ne tre volonte, fakte, ke vi esploris la
morton de mia eksedzino Lily. Ŝajnas al mi, ke mi eble povus iel kunhelpi
pri tio. Se vi ne jam solvis la aferon, kompreneble…” Svedberg rigardas lin.
Jen do la longe serĉita eksedzo. Li, kiu vaporiĝis kiel gaso. Kaptiĝis
de banditoj kaj polico. Malmorale kondutis en Kaŭkazo. La gasinĝeniero.
Virinimportanto. Porko, se uzi la esprimon de la virina azilistino. Svedberg pripensas. Li
prenas slipon, skribas ion sur ĝi, kaj stariĝas. ”Estas plezuro renkonti
vin, sed mi bedaŭrinde ne plu okupiĝas pri tiu afero. Efektive neniu
tion faras. La enketo estas fermita senrezulte. Se vi volas fari ian oficialan
denuncon aŭ anoncon, mi devas direkti vin al la akceptejo en nia teretaĝo.
Alie...” Kaj je tiuj vortoj li enmanigas
la slipon al la vizitanto. Nils Rundqvist rigardas
la slipon. Sur ĝi aperas telefonnumero kaj la nomo Tom Jankéus. Li
kapsalutas la komisaron kaj forlasas la policejon de Kalmar. Restas Svedberg,
cerbumante. Ĉu li tro malvarme forsendis la longe serĉitan eksedzon?
Tamen, la enketo estas fermita, ĉu li tion ŝatas aŭ ne. Ja li ne
plenumas ĉi metion pro ia amatora interesiĝo, nek pro pasio je
justeco. Panogajna dungiĝo ĝi estas. Li klopodas kontentiĝi per
tia rezonado, tamen sub tiuj pensoj ronĝas lian konsciencon la sento, ke ĉi-kaze
io okazis mise. La enketo tro frue fermiĝis. Sed li ne trovas la bonan
rimedon por postuli ĝian rekomencon. 8. Bileto al Svedio Tom
Jankéus ne scias kion pensi pri la viro, kiu sidas sur lia salona sofo. La
infanoj, almenaŭ la du malgrandaj, Elis kaj Emma, gvatas la vizitanton de
trans la kuireja pordo. La edzino verŝas kafon, dum la gasto okulkaresas ŝin
de piedoj ĝis verto, precipe la mezajn partojn. Jankéus pripensas ĉu
prezenti konjakon kun la kafo, sed decidas ne fari tion. ”Ĉu ŝia
amikino en Malmö, la alia Tajlandanino, nenion sciis?” demandas Nils Rundqvist.
”Laŭ mi ili babilis senfine en sia lingvo, ĉiun duan semajnon. Ŝi
certe diris pli multe al tiu virino ol al mi.” Jankéus hezitas kion
rakonti pri la enketaj rezultoj. Li ne fidas la helpemon de la eksedzo. Kial li
finfine alvenis proponi siajn servojn, se ne por deturni la suspektojn for de
li mem? Jankéus prezentas parton de la malmultaj rezultoj, kiujn oni atingis.
La plej gravan atingon, ke Lily vere loĝis kaj laboris ĉe la familio
Höijer, nun ripete konfirmas ŝia eksedzo. ”Mi devis ion aranĝi
por ŝi. Ŝi ploraĉis kaj rifuzis reiri en Tajlandon. Kretene! Tie
ŝi vivus multe pli bone ol ĉi tie. Almenaŭ ŝi vivus! Sed ŝi
unue kaŝiĝis, kaj poste revenis por ĝeni min. Nu, mi parolis kun
Valter Höijer. Iam mi faris al li servojn, kaj krome mi scias sufiĉe multe
pri liaj negocoj en Rusio, do li havis bonan motivon fari al mi komplezon. Sed
mi volas scii, kio okazis al Lily. Ŝi estis prudulino, tamen mi ne povas
digesti, ke iu tutsimple murdis ŝin. Se mi trovos la ulon, kiu tion faris,
li spertos ion alian...” Jankéus decidas mencii
la malaperon de Voloŝenko, kiu ŝajne okazis samtempe kun la malapero
de Lily el la hejmo de Höijer. ”Sergej Voloŝenko?!
Ĉi tie, kun Höijer! Mi vere ŝatus scii, pri kio ili babilis. Li konas
la aferojn de Paratus en Rusio eĉ pli bone ol mi. Mi vetas, ke li minacis
riveli ion, por gajni ion aŭ persvadi Höijer pri io. Jes ja, kompreneble! ĤozGaz
estis en akuta financa krizo. Li certe alvenis por akiri plian kapitalon.” Kiam Jankéus mencias la
konkuranton Ŝigajev, Rundqvist tuj rikanas: ”Nu, tiun vulpon mi ne
kredus eĉ se li ĵurus je sia patrino! Certe li kuiris ian kaĉon
kun Voloŝenko. Vi vidu, nun kiam ĤozGaz estas for, certe la ŝakaloj
interbatalos pri la kadavro!” Jankéus rimarkigas, ke
oni ankoraŭ ne atingis pridemandi la filon Höijer, kaj ke nun ŝajnas
malfacile efektivigi tion. Rundqvist paŭtas. ”Mi dubas, ĉu tio
indas. Mi neniam vere komprenis, ĉu tiu ulo havas normalan prudenton, aŭ
ĉu li debilas. Sed eble mi povus elserĉi lin en la oficejo de
Paratus, se li efektive frekventas ĝin. Fakte, mi pli emus iri Stokholmen,
por iom prispioni tiun Ŝigajev kaj eltrovi, ĉu Voloŝenko troviĝas
tie.” Ili interkonsentas, ke
Rundqvist vizitu la filon, Georg Höijer, kaj poste iru al Stokholmo. Li
raportos al Jankéus kiam li ekscios ion interesan. Jankéus jam de kelka
tempo kovas demandon, kaj nun eldiras ĝin: ”Vi vizitis Svedion en
oktobro, ĉu ne? En kiu dato, pli precize, okazis tiu vojaĝo?” Rundqvist pripensas kaj
respondas: ”La dudekan mi ekiris ĉi
tien, kaj mi revenis post semajno al Kaliningrado. Kial do?” ”Nu, nenio grava...” ”Nenio grava?! Ĉu
io okazis, kion vi ne diris? Diable, ĉu ni kunlaboru aŭ ne?” Jankéus vane klopodas
trankviligi la gaston, kiu nun eĉ ne plu rigardas lian edzinon kiam ŝi
alportas plian kafon. Li elpoŝigas sian pasporton, malfermas kaj etendas ĝin
al Jankéus. ”Bonvolu rigardi. Troviĝas
stampoj de ĉiu eniro kaj eliro trans la rusan ŝtatlimon.
Atendu...” Li foliumas inter amaso da
diverskoloraj stampoj. ”Jen! Tiuj du devas esti!” Jankéus embarasite ĵetas
rigardon al iuj stampoj, kies literojn li ne scias legi, kaj kies datoj aperas
tiel malklare, ke li ne komprenas kial Rundqvist elektis ĝuste tiujn kiel
la oktobrajn. Li klopodas forlasi la temon, sed Rundqvist ne volas tion. ”Prefere diru, kio
okazis! Kiel mi povu eltrovi ion novan, ne konante la historion?” Fine Jankéus devas
rakonti pri la gravedeco de Lily, kiu ekis en la komenco de oktobro, se kredi
la nekropsiiston. ”Graveda? Lily? La fuŝulino!
Al ŝi oni devis pli-malpli enbuŝigi la pilolojn! En oktobro, ĉu?
Do, la murdinto ne povas esti Voloŝenko! Se li ne faris pli fruan viziton,
kaj mi dubas pri tio.” Jankéus klopodas
klarigi, ke ne troviĝas nepra interrilato inter la gravedeco kaj la murdo,
sed por Rundqvist la afero estas klara: trovu tiun, kiu gravedigis ŝin,
kaj jen troviĝas la murdinto. * Oni
frapas al la pordo ĉe la ofica ĉambro de Svedberg, sed antaŭ ol
li havas tempon respondi, la pordo malfermiĝas kaj enkuras Nils Rundqvist.
Li energie paŝas ĝis la skribtablo kaj lasas fali sur ĝin tri
plastsaketojn. ”Bonvolu! Jen materialo
por viaj DNA-testoj aŭ similaj diablaĵoj”, li diras. Levante unu
saketon li pluas: ”Jen kombilo de la filo, Georg Höijer, sendube kun haroj kaj
haŭtoskvamoj. Kaj en ĉi tiu kuŝas cigarstumpo de la patro,
Valter Höijer. Mi ne scias, ĉu li sufiĉe riĉe salivumas por viaj
bezonoj. Kaj jen...” – li levas la trian saketon, en kiu vidiĝas boteleto
kun io malhela – ”jen sango el mia propra koro, por ke vi ne plu suspektu min! Ĉu
ankoraŭ de alia ulo vi bezonas materialon?” Svedberg suspiras kaj
mienas, kvazaŭ li preferus ŝovi la saketojn reen en la brakojn de la
vizitanto. ”Ĉu vi lernis tiujn
policajn metodojn en Kaŭkazo aŭ en Tajlando? Ĉe ni ili bedaŭrinde
ne utilas, krom se oni denuncos vin pro ŝtelo de kombilo. Tiuokaze ĝi
povus servi kiel pruvaĵo. Alie mi ne povas uzi iujn anonimajn objektojn,
laŭdire kaptitajn fare de privatulo disde aliaj privatuloj. Reprenu ilin,
mi petas!” Sed Rundqvist jam
survojas al la pordo. Li ĵetas kelkajn vortojn dorsen: ”Nu, faru laŭplaĉe.
Mi iros Stokholmen por prigvati tiun vulpon Ŝigajev. Mi suspektas, ke via
Voloŝenko eble konspiras kun li.” * Sur
eta altaĵo en Krafslösa, nordokcidente de Kalmar, troviĝas gruzejo,
kie oni ĉerpas materialon por diversaj konstrulaboroj. Vintre ĝi
kutime dezertas. Fine de februaro privatulo pro neklara motivo – eble por ŝteli
gruzon – troviĝas en ĝi, kiam ĉe unu flanko gruzo glitfalas
malkaŝante kadavron de viro. Ĉar homoj kutime ne
entombigas sin mem sub tavolo da gruzo, tuj aperas suspekto pri krimo. La
polico alvenas, etendas siajn kutimajn plastbendojn, fotografas, klopodas trovi
spurojn ĉirkaŭ la loko, kie la kadavro kredeble kuŝis antaŭ
la glitfalo. Oni portas la kadavron al hospitalo por nekropsio, kaj la polico
asignas al la kazo respondecan esploranton. Ĉar la esplora sekcio de la
urba polico ne tre ampleksas, kaj momente mankas unu el ĝiaj dungitoj, ne
estas tre mirige, ke oni taskas al komisaro Roger Svedberg okupiĝi pri la
gruzeja kadavro. Kvankam la mortinto ne
tute freŝas, post mallonge oni konstatas, ke li estas la malaperinta Sergej
Andrejeviĉ Voloŝenko. La dato kaj kaŭzo de morto pli
nebulas. La nekropsianto taksas, ke la kadavro kuŝis en la gruzejo kelkajn
semajnojn. Ĝi havas kontuzon sur la flanko de la kapo, tamen tiu ne estis
mortiga. Ankaŭ ne troviĝas spuroj de apopleksio. La pulmoj enhavas
nur tion, por kio pulmoj ekzistas, do aeron. Fine oni konkludas, ke la viro ŝajne
mortis pro frostiĝo. Ĉar la nekropsia raporto iom enigmas al li, Svedberg
telefonas al doktoro Wallberg. ”Ĉu eblas, ke oni
bate paralizis lin kaj poste deponis lin en la gruzejo, kie li poste
frostmortis?” ”Jes, tio eblas. Se jes,
tio devis okazi sufiĉe rapide, ĉar la bato ne estis fortega. Kaj vi
serĉu meteo-raportojn pri intensa frosto, ĉar la histoj montras
spuron de tia.” ”Intensa frosto, ĉu?
Kiom da gradoj?” ”Ne facilas diri, tamen
mi divenus je pli ol minus dek – eble dek kvin. La ĉeloj krevigis la ĉelmembranojn
sufiĉe amase. Tio ne rezultas ĉe ordinara malaltiĝo de la korpa
varmo.” ”Hmm. Ĉu entute ni ĉi-jare
havis tian veteron? Nu, mi esploru.” Post kelkaj horoj li
ricevas liston kun ĉiuj temperaturoj mezuritaj kvarfoje tage ĉe la
flughaveno de Kalmar ekde la unua de decembro. Li okulserĉas en ĝi,
kaj baldaŭ konstatas, ke la sola severa frosto ĝis nun tiuvintre
okazis en la 26a ĝis 28a de decembro – minus dek unu ĝis dek kvar
gradoj. Svedberg telefonas al
Jankéus. Li tiel alkutimiĝis diskutadi enigmojn kaj ŝajnajn
paradoksojn kun li, ke nun ŝajnas kvazaŭ li ne plu povus sola analizi
problemon. Sed Jankéus duope kun Staffan Lennartsson persekutas aŭtoŝtelinton
kaj ne povas konsili en murdenketo. Svedberg devas sola pensi ĝis vespere. Kiel eblas, ke oni
mortigis Voloŝenkon en decembro, se li alvenis aviadile la 5an de januaro
kaj ekloĝis en hotelo Regina? Bone, nun li havas kaŭzon oficiale
pridemandi la filon Höijer. Poste li eventuale faru duan provon pri la
direktoro kaj direktoredzino. * Georg
Höijer
akceptas la komisaron en sia oficejo. Laŭ nomtabulo ĉe la pordo li titoliĝas
financa direktoro. Konsiderante la menciojn de pluraj homoj, Svedberg
atendis trovi ian flegman dandon duonstultan. Jen li nun trovas sin antaŭ
juna altulo brunhara kun mieno melankolia kaj okuloj ekzamenaj. Li serioze
salutas kaj petas la komisaron sidiĝi montrante etan maltrankvilon. ”Se li
estas stultulo”, pensas Svedberg, ”li lernis zorge kaŝi tion.” Li komencas montrante la
foton de Voloŝenko. Höijer rigardas ĝin kaj rapide ekparolas: ”Li estas rusa negocisto
de kompanio kun kiu ni kunlaboris. Li vizitis nin en la komenco de ĉi tiu
jaro kun iom neklara celo. Ŝajne lia tasko estis persvadi nin al plia
financa subteno, sed mia patro, la direktoro de Paratus, komprenigis al li ke
tio ne realiĝos.” ”Kie vi renkontis lin?” ”Mi mem ne interparolis
kun li, sed mi vidis kaj aŭdis lin ĉi tie, en la oficejo.” ”Ĉu ankaŭ
hejme?” Al la demando de
Svedberg venas respondo post nur momenta hezito: ”Jes, efektive, li
vizitis nin iuvespere.” ”En kiu tago, mi petas?” ”Mi ne memoras la daton
precize. Eble la kvinan aŭ sesan de januaro, proksimume.” ”Kiel li venis tien?” ”Al nia domo? Mi ne
scias. Supozeble taksie.” ”Kaj kiel li foriris?” ”Supozeble same, taksie.
Vi demandu mian patron. Mi nur konstatis matene, ke li ne restas.” ”Kaj ĉu tiam restis
Lily, la mastrumistino?” tujas Svedberg. Lia vizaĝo ektremas
kvazaŭ pro subhaŭta spasmo, kaj li diras kun voĉo jam pli raŭka
ol ĵus: ”Ne. Ŝi malaperis
samtempe.” Svedberg pripensas dum
momento kaj poste diras sen troa emfazo: ”Matene do vi konstatis,
ke la rusa gasto ne restas, kaj ke Lily malaperis. Kiu tago de la semajno
estis, tiumatene?” ”Estis sabato”,
respondas Georg Höijer. ”Ĉu vi surpriziĝis
pro la malaperoj?” ”La malaperoj... nu, mi ne surpriziĝis, ke la gasto estas
for...” ”Sed Lily?” ”Jes, mi ne atendis
tion.” ”Ĉu iu en la
familio konis klarigon?” ”Nu, neniu sciis, sed
oni supozis, ke ŝi akompanis la ruson.” ”Oni? Kiu estis oni?
Svedberg scivolas. ”Ĉefe miaj
gepatroj.” ”Kaj kion pensis vi?” ”Mi ne sciis, kial ŝi
foriris.” ”Kial vi faris neniun
anoncon al la polico?” ”Vi devus demandi mian
patron pri tio.” ”Mi nun demandas vin!” ”Mi... mi ne suspektis krimon...” ”Ĉu vi legas ĵurnalojn?
Aŭskultas radion? Spektas televidon?” ”Jes, jes, jes. Mi
scias. Mi ŝokiĝis. Mi ne sciis kion fari.” ”Ĉu mi rajtas
konkludi el tio, ke vi tuj komprenis, ke la murdita virino estas Lily?” ”Mi ne povis scii, sed
mi suspektis tion.” ”Kiu mortigis ŝin?”
Svedberg demandas rapide kaj kun emfazo. Georg Höijer rigardas
lin surprizite, palpebrumante. ”Mi ne scias!” ”Kiam vi vidis ŝin
lastfoje, precize?” ”Vespere, do vendrede
vespere.” ”Je kiu horo?” ”Eble je la oka, je la
vespermanĝo.” ”Ĉu ŝi manĝis
kun vi?” ”Ne, ne...” Minimuma
ironia rideto dum sekundo vidiĝas surlipe de Georg Höijer. ”Ŝi ĉiam
manĝas… do, manĝadis kuireje, kvankam la samajn pladojn kiel ni.” Svedberg observas lin
kelkajn sekundojn kaj poste demandas: ”Ĉu vi scias, ke ŝi
estis graveda?” La reago estas tuja. Lia
rigardo, kiu ĵus ekvagis ĉirkaŭe en la ĉambro, resaltas al
la vizaĝo de Svedberg. Refoje spasmeto trakuras liajn trajtojn. ”Ĉu graveda? Lily?
Kiel vi scias?” Svedberg ignoras la
demandon, kiu unuafoje eble najbaras al stulteco, kaj plu demandas: ”Ĉu vi havis
amrilaton kun Lily?” La vizaĝo de Georg
Höijer trankviliĝas. Liaj okuloj denove ekvagas, ĉifoje fenestren. Li
metas manon al la buŝo, kvazaŭ por malhelpi, ke io eskapu malvole. Li
provas ion diri, sed la voĉo perdiĝis. Nur duafoje li voĉas: ”Iaspecan, jes.” * Svedberg
sendas la pasportan foton de Voloŝenko al du lokaj taksiaj kompanioj kun
demando, ĉu iu veturigis tiun viron la 7an aŭ 8an de januaro, en la
granda neĝoŝtormo. Baldaŭ telefonas al li taksiŝoforo,
dirante, ke li memoras tian veturigon. Svedberg renkontiĝas kun li en lia
aŭto ekster la policejo. ”Mi preskaŭ certas,
ke tiun viron mi veturigis vespere, komence de la ŝtormo. Li estis
eksterlandano, kaj montris la adreson per slipo. Li volis iri al iu privata
insuleto, Ramsö, en la norda periferio de la urbo. Fakte mi eĉ ne atingis ĝis
tiu insulo, ĉar surponte tien la neĝo jam ŝtopis la vojon. Estis
eble la sesa horo vespere. Mi lasis lin tie kaj devis retroiri kelkcent metrojn
ĝis mi povis turni la aŭton. Mi memoras tion bonege, ĉar mi
timis fiksiĝi en tiu neĝamaso. Sed li ne plendis, li ŝajne
trovis tion normala. Do li pagis kaj brave marŝis plu trans la ponton, en
neĝo ĝisgenua.” * Ankaŭ
ĉi-vespere Jankéus havas gaston, sed tiu ne same intime okulumas al lia
edzino, kiel faris Nils Rundqvist. Tamen temas pri malofta gasto – kiel tipaj
svedoj la du kolegoj Svedberg kaj Jankéus ne kutimas interrilati en siaj
liberaj horoj. Sed nun la kondiĉoj estas apartaj, pro la tro frue fermita
murdenketo pri Lily, kaj pro la suspendiĝo de Jankéus. Ili diskutas la
atingitajn rezultojn en ambaŭ enketoj. Ŝajnas evidente, ke troviĝas
ligo inter ili, kvankam restas nebule, el kio konsistas tiu ligo. La komuna
punkto ĉiuokaze estas la hejmo de direktoro Höijer, en la vespero aŭ
nokto de la 7a de januaro, dum la neĝoŝtormo. Kio efektive okazis
tiam? ”Devus vi priserĉi
la domon de Höijer”, diras Jankéus. ”Ja nun estas klare, ke ŝi nestis tie.
Do devas resti aĵoj. Kaj necesus konfronti la gepatrojn kun la atestoj de
la gefiloj.” ”Sed la dato ankoraŭ
restas mistera. Kaj mi respondecas nur pri la kazo Voloŝenko, kaj por
dompriserĉo necesas konkreta suspekto. Ĉu oni mortigis lin en la domo
kaj poste deponis gruzejen?” ”Tute eble. Kaj la
mastrumistino iĝis atestanto kaj devis esti silentigita.” ”Sed kial entute mortigi
la ruson?” demandas Svedberg. ”Aludis Rundqvist, ke
Voloŝenko sciis detalojn pri la agado de Höijer en Rusio. Eble io estis
sufiĉe tikla por motivi murdon”, supozas Jankéus. ”Bone. La ĉeno ŝajnas
sufiĉe kohera por meriti esploron. Eble nia doktoro troigas pri tiu severa
frosto. Do mi faru pliajn pridemandadojn. Se tio ne sufiĉos, mi parolu kun
la prokuroro por akiri permeson de dompriserĉo.” La diskutado de la du
policistoj tamen ne restas strikte ĉe tiuj profesiaj temoj. Jankéus dum la
lastaj tagoj komencis serioze dubi, ĉu li restu en la polico. Lia edzino
enmiksiĝas kun diversaj ideoj kaj instigoj. Kial ne iĝi instruisto?
Li povus eĉ preventi, ke junuloj iĝu krimuloj, anstataŭ
persekuti ilin post farita krimo. Svedberg siaflanke
konstatas, kiom mankas al li normalaj sociaj interrilatoj. Lia edzino ja
asertis, ke ili neniom interparolas, tamen nun kiam ŝi forlasis lin, tiu
neniomo ege mankas al li, kvankam antaŭe li ne atendus tion. La diskuto ĉe kafo
kaj konjako ondas de labortaskoj al privataĵoj kaj reen al la profesiaj
temoj. Ili sidas kuireje, ĉar la salono estas okupita de infanoj
televidantaj. De temp’ al tempo iu el la juna generacio Jankéus okaze aperas
kuireje por serĉi ĉipsojn, kolaon aŭ iun alian vivnecesaĵon.
Ankaŭ Annette, la edzino, fojfoje alvenas, interŝanĝas kelkajn
vortojn kun sia edzo aŭ la gasto, kaj reiras en la salonon aŭ al
propraj okupoj. La du kolegoj dividas la restantan gluton da konjako. Irante
hejmen Svedberg sentas amaran bedaŭron, ke familia vivo, kiel tiu de lia
kolego, por li mem apartenas al la pasinteco. * Malgraŭ
malfrua vespero, Svedberg ekagas frue la sekvan matenon. Kun la inspektoro Hans
Andersson, vortavara cerbumulo, kun kiu li antaŭe ne ofte kunlaboris, li
alvenas ĉe la grandan domon sur Ramsö. La sinjorino malfermas en negliĝo.
La direktoro ĵus stariĝis de la matenmanĝa tablo. ”Mi bedaŭras,
sinjoroj”, li diras, ”sed taksio post kvin minutoj veturigos min al la
flughaveno.” Svedberg ne palpebrumas,
nek ŝanĝas mienon aŭ laŭtigas la voĉon. Li eĉ
preskaŭ mallaŭtigas ĝin, tamen elparolas malrapide kaj tre
klare: ”Mi bedaŭras,
sinjoro Höijer, sed vi povas malmendi ilin. La taksion kaj la aviadilon. Hodiaŭ
vi havos pli gravan taskon. Vi helpos la policon klarigi murdon.” ”Kion vi imagas? Vi ne
rajtas malhelpi miajn taskojn!” Svedberg ne respondas,
nur levas sian polican identigilon. Valter Höijer paŭtas. Eksterdome aŭdiĝas
la sono de alvenanta aŭto. Svedberg diras: ”Vi povos malmendi la
taksion enirante en la policaŭton. La pridemandado hodiaŭ okazos en
la policejo.” * Oni
sidas en la oficeja ĉambro de Svedberg. Li ŝaltas sonkasedilon, apude
lia kolego Andersson sidas kun notkajero kaj krajono, kaj li mem dum kelka
tempo klinas sin malantaŭen, pensas kaj silente ekzamenas direktoron
Höijer. Tiu sidas trans la skribtablo kun sia teko surgenue, sendube enhavanta
gravajn negocajn dokumentojn, kiuj hodiaŭ mankos en iu estrarkunveno, aŭ
eble distran legaĵon por la intencita flugvojaĝo. Lia mieno estas
klare malaproba, tamen li ne plu plendas pri la polica perturbo de lia tagordo. ”Sinjoro, bonvolu diri
kiuhore la sepan de januaro Sergej Voloŝenko alvenis en vian hejmon.” ”Mi ne komprenas vin. Ĉu
mi ne jam diris, ke li vizitis nur la oficejon?” ”Ni havas pruvojn, ke li
venis ĝis Ramsö”, asertas Svedberg. ”Bonvolu respondi la demandon.” La direktoro rigardas de
Svedberg al Andersson kaj reen. Li ŝajnas pripensi kelkan tempon, tamen
poste nur ripetas: ”Devas esti miskompreno.
Mi okaze interparolis kun tiu viro en la sidejo de Paratus, sed alie mi scias
nenion pri li.” ”Per kio li minacis
vin?” ”Minacis? Kial li
minacu?” ”Ni scias, ke li venis ĉi
tien por konvinki vin investi plian monon en la gasprojekto. Kiujn persvadilojn
li havis?” ”Vi fantazias. Ni
intertraktis pri komuna projekto, efektive, sed tute ne temis pri plia
investado.” Svedberg ne rapidas. Li
scias, ke troa hasto nur faciligas la sintenon de Höijer. Li pripensas la
nekropsian raporton pri Voloŝenko klopodante imagi, kiel povus okazi la
morto de la rusa negocisto. ”Kion rezultigis tiuj
intertraktoj? Ĉu ion pozitivan?” li leĝere demandas. ”Efektive ne. Bedaŭrinde
la konsideroj estis tro temporabaj, kaj ni perdis la oportunon.” ”Kiun oportunon?” Valter Höijer iom
rektigas la dorson. ”Mia familio havas
tradiciojn kaj spertojn en la kampo de nafto kaj aliaj energiofontoj. Mi volis
eluzi niajn rusajn kontaktojn por plievoluigi tion, sed... Nun ni perdis tiun kontakton kaj devos serĉi
novan. Iufoje necesas agi senprokraste aŭ tute ne.” Svedberg scivolas, ĉu
li efektive parolas pri negocoj, aŭ pri io alia. Tamen li nun decidas
transiri al la alia kazo, tiu de Lily, kiu ankoraŭ restas oficiale fermita
kazo. ”Ni krome nun scias kun
certeco, ke la eksedzino de via konato Nils Rundqvist efektive servis vian
familion dum pli ol duonjaro. Kial vi neis tion dum nia antaŭa
interparolo?” Valter Höijer kuntiras
la brovojn. ”Ĉu ankoraŭ
tiu afero restas aktuala?” li miras. ”Kiel ĝi rilatas al la gaskompaniaj
demandoj? Pardonu min, komisaro, sed pri kio vi efektive enketas?” Svedberg klarigas kun ŝajne
senlima pacienco: ”Mi enketas pri murdo.
Laŭ atesto de pluraj personoj, interalie de ambaŭ viaj gefiloj, ŝajnas
esti ia rilato inter la vizito de Voloŝenko en via hejmo kaj la malapero
de Sirilak Lily Rundqvist el ĝi. Do, mi ripetas, kial vi ŝajnigis ne
koni ŝin?” La direktoro dum unu-du
sekundoj pripensas kaj poste ekparolas: ”Bone. La embaraso
estis, ke ŝi eksplicite petis nin neniam mencii al iu, ke ŝi laboras ĉe
ni. Ni dungis ŝin dum certa periodo kiel komplezon al inĝeniero
Rundqvist, sed mi ne intencis, ke tio daŭru tre longe.” ”Ĝis kiu dato vi
interkonsentis pri dungo?” ”Nu, tio ne estis
formale fiksita... Ni esperis, ke ŝi
trovu alian eliron, aŭ eble revenu al sia lando.” ”Kaj kiam vi laste vidis
ŝin?” ”Mi ne memoras la
precizan daton. Ŝi forlasis nin komence de januaro.” ”Kiel ŝi forlasis
vin?” ”Fakte, vi devus
konsulti mian edzinon pri tio. Mi malmulte rilatis al la mastrumistino”, Höijer
diras en tono kun grajno da malestimo. ”Ĉu vi povus
rakonti, kiujn aliajn rilatojn ŝi havis en via familio?” Svedberg leĝeras. Höijer saltetas. ”Kion vi celas?” li
bruskas. ”Mi scivolas, kiel ŝi
rilatis al la ceteraj familianoj” Svedberg milde klarigas. ”Bone. Tute bone. Neniu
problemo, ŝi estis tre agrabla kaj servema persono.” Svedberg cerbumas. Ĉu
temis nur pri servemo? Li pluas: ”Ĉu ŝi bone
rilatis al via edzino?” ”Jes, laŭ mia scio
ne estis problemo.” ”Kaj la filino?” ”Astrid ne plu loĝas
ĉe ni, sed dum ŝiaj vizitoj mi ne rimarkis problemon.” ”Kaj kun la filo. Ĉu
tie estis problemo?” ”Ne, ne laŭ mia
scio.” ”Kiel plaĉis al vi
la rilato inter via filo kaj Lily?” ”Rilato? Mi ne komprenas
vin. Estis neniu problemo. Ŝi plenumis siajn taskojn ĉe ni. Nenio
plua.” Svedberg denove
cerbumas. Ne indas rapidi. Li sentas, ke paŝon post paŝo la afero nun
pluiras, kvankam foje ĝi ŝajnas treti surloke. Li venigas kun si la
kolegon Hans Andersson en la koridoron, instrukcias al li daŭrigi la
pridemandadon ripetante ankoraŭfoje proksimume la samajn demandojn, se
necese eĉ triafoje. Dume Svedberg ekrapidas por mallonga ekskurso. Policaŭto rapidas
norden tra la urbo. Post semajnoj da degelo, nebulo kaj vento, la vetero ŝajnas
nun ŝanĝiĝi. Estas eta nuanco de frosto en la aero. Odoras je neĝo,
kaj kiam Svedberg kaj lia veturiganto atingas la insulon Ramsö, efektive etaj,
molaj neĝflokoj maldense kaj gracie ekfalas inter la malhelverdaj pinoj. Andrea Höijer restas
endome kaj faras nek demandojn nek protestojn, kiam Svedberg petas ŝin
akompani lin policejen. La veturado okazas en absoluta silento. Kiam ili
alvenas urbocentren, la tero jam aspektas kvazaŭ pudrita per sukero aŭ
faruno. La malgaja vintra obskuro tuj ekhavas kvazaŭ puntan vualon. Li paŝas kun la
sinjorino ĝis sia ofica ĉambro. Enirante li kapsalutas al sia kolego
kaj diras: ”Dankon, Andersson. Mi
supozas ke vi jam eksciis sufiĉe. Direktoro Höijer, dankon pro via
helpemo. Se vi volos ion aldoni, ne hezitu telefoni al mi. Bonvolu, jen mia
karto!” La du geedzoj interŝanĝas
rigardojn elokventajn. Kiam la direktoro forlasas la ĉambron – tro malfrue
por sia aviadilo, supozeble – lia edzino prenas lian lokon apud la skribtablo. Svedberg dum kelka tempo
okupiĝas ĉetable. Fluglegas iujn paperojn, zorgas pri nova kasedo en
la kasedilo, palpas skribilojn kaj slipojn. Li tion faras ne tiom por nervigi
sinjorinon Höijer, kiom por prepari sin mem. ”Sinjorino Höijer”, li
fine ekas, ”mi ŝatus komenci paroli pri via iama mastrumistino, Sirilak
Lily Rundqvist. Ĝis nun via edzo, via filino kaj via filo rakontis pri ŝia
restado en via domo, kaj ankaŭ ŝia eksedzo informis nin, ke ŝi
laboris kaj loĝis tie. Do mi ne tre bezonas ankaŭ vian konfirmon pri
tiu fakto. Ĉefe interesas min, kiel kaj kiam ŝi forlasis ĝin.” La sinjorino ŝajne
trankvile pripensas. ”Mi ne scias precize
kiel tio okazis, sed mi ĝojas ke ŝi forlasis ĝin.” Estiĝas silenta
momento. Svedberg atendas, sed neniu plua klarigo venas. ”Vi ĝojas.
Interese. Kial?” ”Ŝi ne... konvenis.” ”Ne konvenis? Por kio?” ”Vi sendube komprenas,
kion mi volas diri.” ”Efektive ne.” ”Tiu ino ne estis deca
persono. Ŝi estis – pardonu min, se mi parolas senkaŝe – ŝi
estis ĉiesulino.” ”Vi troviĝas ĉi
tie por senkaŝe rakonti, kion vi scias. Do, kiel vi rimarkis tion? Ĉu
ŝi prostituis sin ĉi tie, en Kalmar?” ”Tio ne interesas min.
Mi ne ŝovas la nazon en fremdan...”
Sinjorino Höijer interrompas sin, eble trovante ke metaforo kun nazo
kaj vazo ne estus tre trafa en la kunteksto. ”Bone, ĉu mi do
rajtas konkludi, ke regis malbona rilato inter vi kaj via mastrumistino?”
Svedberg demandas. ”Tute ne. Mi ĉiam
kondutas korekte al dungitoj. Sed mi atendas reciprokan konduton de ili.” ”Kaj ĉu tiel ŝi
reciprokis?” ”Neniu povus aserti
tion.” ”Do, kion ŝi faris
nekorekte?” scivolas Svedberg. La sinjorino enspiras. ”Tiu ino jam unufoje
uzis viron por veni en Svedion kaj vivi bonstatan vivon. Nun ŝia ĉefa
celo evidente estis refoje praktiki tiun artifikon. Kaj ŝi ne kontentiĝis
per ĉiu ajn. Tute ne.” ”Sed per kiu?” ”Evidente ŝi
aspiris grandan predon.” Svedberg rigardas la
sinjorinon, patrinon de Georg Höijer. Ĉu ŝi nomas sian filon predo?
Aŭ ĉu temas pri iu alia? ”Kiel rilatis via edzo
al Lily?” li subite demandas. Ŝi paŭte
elsnufas. ”Valter nenion rimarkis.
Li ne utilas al multo.” Svedberg refoje ĵetas
al ŝi surprizitan rigardon. Pri kio ŝi efektive parolas? Stranga
virino, sendube. Li tamen pluas: ”Kaj kion pensis vi pri
la rilato inter Lily kaj via filo?” Ŝi silentas dum
momento kaj poste ekparolas. ”Vi komprenu, ke Georg
estas malfortulo. Li neniam bezonis lukti por io. Li neniam lernis defendi sin kaj
la sian. Kiam tiu ino elmetis sian logaĵon, li kaptiĝis per la hoko.
Kompatinda knabo! Tamen li ne rajtis tiel frivoli. Ja li respondecas ankaŭ
al la familio. Do, mi komprenas lin.” ”Vi komprenas kion?” ”Ke li furioziĝis
eksciante, ke ŝi eluzis lian naivecon.” Svedberg klopodas vidi
antaŭ si la filon Höijer furioza, sed tio ne prosperas al li. ”Kiam li furiozis?” ”Tio okazis en la neĝoŝtorma
vespero, la sepan de januaro. Tiam ŝi rakontis al li. Evidente tion ŝi
jam dekomence intencis. Jen ŝia bileto al Svedio, ĉu ne? ”Bileto al Svedio?” ”Jes, certe! Kaj al riĉeco,
laŭ ŝia opinio. Ŝi sukcesis, ĉu ne? Sagace, jes ja. Tamen
ne dece.” ”Ŝi sukcesis pri
kio?” ”Tion vi sendube jam
delonge scias. Ŝi sukcesis gravediĝi, ĉu ne?” ”Ĉu tion ŝi
sciigis tiuvespere, la sepan?” ”Jes. Povra Georg iĝis
senespera. Mi komprenas lin. Li kriis, ke ŝi detruis lian vivon. Ke ŝi
mensogis, dirante ke ŝi prenas pilolon. Kaj li...” Ŝi paŭzas grakante por klarigi la
voĉon. ”Li pelis ŝin eksteren, el la domo. Ja estis terure en tiu vetero,
tamen mi komprenas lin. Kaj mi konfesas, ke mi eĉ sentis malpeziĝon,
kiam ŝi forlasis nian domon. Ja mi ne povis antaŭvidi, ke io terura
okazos...” Svedberg cerbumas. Ŝia
rakonto ŝajnas iom melodrama, tamen li ne povas nei, ke ĝi koheras.
Efektive povus okazi tiel. Li decidas lasi la kazon de Lily ripozi dum kelka
tempo kaj anstataŭe etendas al Andrea Höijer la pasportan foton de Voloŝenko. ”Jen la rusa negocisto
Sergej Voloŝenko. Li vizitis nian urbon en la kvina ĝis oka de
januaro kaj intertraktis kun via edzo. Ĉu vi memoras lin?” ”Mi ne partoprenas en la
negocado de mia edzo.” ”Mi aŭdis la malon,
ke vi tre aktivas en reprezentado kun li.” ”Nu... tio estas parte vera. Mi volis diri la jenon:
mi ne kutimas viziti lian oficejon.” ”Sed Voloŝenko laŭdire
venis al via hejmo. Ni jam havas plurajn atestojn pri tio.” ”Mi ne kredas. Mi ne
rekonas lin, neniam aŭdis la nomon, nek vidis tiun vizaĝon, kaj certe
ne en nia domo.” ”Ĉirkaŭ la
sesa horo vespere, la sepan de januaro, komence de la neĝoŝtormo?” ”Ridinde. Tiam ni estis
solaj en la familio. Krom la mastrumistino, kompreneble.” * La
enketoj evoluis alie ol Svedberg atendis. La rilato inter Voloŝenko kaj
Lily ankoraŭ restas same nebula. Anstataŭe aperis alia fadeno. Ĉu
Georg Höijer kulpas – rekte aŭ nerekte – pri la morto de Lily? Li ne
trovas tiun ideon tute konvinka. Tamen necesas sekvi ĝin, kaj la unua
afero plenumenda estas refoje pridemandi la filon. Do, Svedberg aplikas duafoje
la saman trukon, petante Hans Andersson daŭrigi la demandadon. Poste li
rapidas al la sidejo de Paratus, sed Georg Höijer ne troviĝas tie. Lia
sekretariino ŝajnas en embaraso, ne sciante kiel klarigi lian foreston. Je
demando de Svedberg ŝi koncedas, ke eble oni trovus lin en la hejmo. Do, denove aŭto
rapidas norden laŭ la urbaj stratoj. Sur trotuaroj kaj laŭ padoj jam
grizetaj piedsignoj sur blanka fono rivelas, kie homoj paŝis en la lasta
horo. ”Se nur same facile estus sekvi la spurojn en murdenketado”, revas
Svedberg. Alvenante sur Ramsö
atendas lin nova surprizo. Surkorte antaŭ la domo staras aŭto, kiu ŝajnas
esti la privata aŭto de Tom Jankéus. Surŝtupare antaŭ la ĉefpordo
de la domo efektive staras lia momente suspendita kolego, interparolante kun la
inĝeniero Nils Rundqvist. 9. Malmurdi murdinton Tri
viroj, Roger Svedberg, Tom Jankéus kaj Nils Rundqvist, sidas en la aŭto de
Jankéus survoje tra la urbo. Ili veturas de Ramsö en la nordo kontraŭ la
gubernia hospitalo situanta en suda kvartalo. ”Mi revenis ĉi-matene
el Stokholmo”, rakontas Rundqvist al Svedberg, ”kaj tuj rapidis al via kolego aŭ
ekskolego por raporti. Fakte mi nenion trovis, precipe ne Voloŝenkon, kio
ne tre strangas, se konsideri ke vi tenas lin ĉi tie en iu kadavrejo.
Bone, kiam mi sidis en la kuirejo de Jankéus, trinkante la varmegan kafon de
lia dolĉa edzino – aŭ ĉu inverse? – sonoris la telefono.” ”Jes”, pluas Jankéus,
”vokis min Astrid Höijer, la filino. Maltrankvilis ŝi, ĉar hieraŭ
vespere ŝia frato telefonis al ŝi sonante sufiĉe deprimita, kaj
nun hodiaŭ matene ŝi sukcesis kontakti neniun en la familio. Ĉeestis
neniu el ili en la oficejo, kaj hejme neniu respondis ŝian telefonalvokon.
Do, ŝi unue demandis min, ĉu okazis io, sed tion mi kompreneble ne
sciis, estante malkonektita de la enketoj. Poste ŝi petis min iri tien por
esplori.” ”Do ni ekiris”, Rundqvist
transprenas la stafetilon, ”sed ankaŭ surloke neniu malfermis aŭ
reagis al nia frapado kaj sonigado. Ni poŝtelefonis al tiu eta Astrid, kaj
ŝi taskis al ni eniri la domon. Mi devis frakasi fenestrovitron...” ”Nu, mi vidas tion”,
Svedberg seke komentas, montrante al lia dekstra mano, kie sango makulas
provizoran bandaĝon el poŝtuko. ”Ne, ne”, protestas
Rundqvist, ”tio ne estas pro la vitro, sed pro tiuj damnitaj hundoj. Nu, fine
mi sukcesis enfermi ilin en ĉambro, por enlasi Jankéus kaj plupaŝi
tra la domo.” ”Ja feliĉe mi jam
suspenditas, do ne eblas suspendi min”, Jankéus gaje enŝovas. ”Nu, supre, en dormoĉambro,
ni trovis tiun kretenon, tamen ne vekeblan. Ni alvokis ambulancon, kiu venis
forporti lin. Poste ni refoje parolis telefone kun tiu ĉarma knabineto en
Växjö. Tre interesa interparolo, efektive. Kaj ni ĝuste diskutis, ĉu
eventuale informi vin pri la tuto, kiam vi aperis kvazaŭ vokite. Do, jen,
tio verŝajne estas proksimume ĉio, mi pensas.” Svedberg meditas dum la
veturado tra la urbo. Kiam oni jam alproksimiĝas al la hospitalo, li
murmuras, duone al si mem, duone al Rundqvist: ”Mi efektive ĝuste
intencis iri al la prokuroro por peti permeson priserĉi la domon sur
Ramsö. Sed vi eble faris ankaŭ tion, per la maldekstra mano, ludante kun
la hundoj per la dekstra?” Ili elaŭtiĝas,
kaj Rundqvist respondas, glatigante sian ĉifitan veston: ”Ne, por priserĉi
la domon mi ne havis tempon. Mi estis okupita malmurdi murdinton.” * La
gubernia hospitalo de Kalmar konsistas el aro da konstruaĵoj el ruĝaj
brikoj apud pinarbaro en suda parto de la urbo. Elserĉi pacienton en tiu
hospitalo montriĝas peniga tasko por iu, kiu ne estas parenco. Svedberg
devas plurfoje montri sian polican identigilon por ricevi eĉ la plej
nebulan indikon, kien turni sin. Unue trovi la ĝustan klinikon, poste la ĝustan
sekcion kaj fine tie akiri informon pri la stato de Georg Höijer. ”Ankoraŭ tro fruas
por diri ion ajn”, asertas la sekcia ĉefflegistino post miopa ekzamenado
de la identigilo. ”Ne eblas diri ĉu li travivos. Oni ĵus faris gastroevakuon.
Revenu vespere, aŭ eĉ pli bone, telefonu.” ”Kaj plej bone, neniam
plu ĝenu nin”, rikanas Jankéus duonvoĉe, kiam ŝi lasis ilin
koridore kaj reiris al siaj taskoj. ”Cetere, kial gastroevakuo? Se tio
signifas malplenigon de la stomako, kial ne diri tion?” Svedberg ridetas. Laŭ
lia sperto, la lingvaĵo de Jankéus mem ne ĉiam estas la plej simpla
kaj ĉiutageca. ”Mi tamen demandas min”,
pluas Jankéus, ”ĉu ne indus lasi iun, ekzemple min ĉi tie.” ”Kial?” scivolas
Svedberg. ”Nu, unue por akcepti la
fratinon, kiam ŝi alvenos. Ŝi sendube jam survojas, kaj laŭ mia
opinio jam temp’ está ke vi pridemandu ŝin. Pensas mi, ke ŝi havos
kelkajn tre interesajn informojn por viaj murdenketoj. Kaj krome...” li silentiĝas. ”Krome kio?”
malpaciencas Svedberg. ”Nu, eble ankaŭ
aliaj parencoj alvenos por viziti la malsanulon. Kaj povus esti bone por ilia
moralo, se sekura policisto vaĉus ĉi tie...” ”Kion vi aludas?” ”Nenion, nenion. Ne,
nenion aludas mi, sed la fratino efektive aludis, ke la frato eble ne
proprainiciate glutis tiujn dormigilojn...” ”Kion? Ĉu iu
glutigus ilin al li?” Svedberg demandas preskaŭ incitite. ”Nu, laŭ Astrid,
jam foje okazis tio”, kviete respondas Jankéus. ”Bone do, se vi trovas
tion utila, bonvolu resti. Cetere mi tute ne rajtas kunlabori kun vi, kiel
konate. Mi iros aranĝi pri dompriserĉo.” ”Tamen... eble vi iom babilu kun Astrid Höijer antaŭ
la priserĉo”, sugestas Jankéus. ”Por havi pliajn ideojn, kion serĉi
en la serĉado.” * En
la policejo Svedberg taskas al Hans Andersson reteni sinjorinon Höijer por
pluaj demandoj, dum li mem komencas plani la dompriserĉon. Konsiderante,
ke temas pri grandega domo, kie li nur sufiĉe nebule scias kion serĉi,
li sendube bezonos aron da helpantoj kaj plurajn horojn. Li tamen decidas
atendi eventualajn informojn de Astrid Höijer, kaj do prokrastas la aferon ĝis
posttagmeze. Kaj finfine, je la dua horo, venas telefona alvoko de Jankéus, kiu
anoncas ke ŝi alvenis kaj konsentas paroli kun li. Do li aŭtas al la
hospitalo, kie Nils Rundqvist kaj Astrid Höijer atendas antaŭ la ĉefenirejo. ”Ĉu malbona novaĵo?”
li demandas, ekvidante ke ŝi evidente ploris. Ŝia okulŝminko
disfluis kaj ŝajne trafis interalie la blankan kolumon de Rundqvist, kiu
patrece tenas brakon ĉirkaŭ la ŝultroj de la knabino. ”Ne, ne”, ŝi
flustras. ”Oni ankoraŭ ne scias, sed ŝajnas stabile. Troviĝas ŝanco,
ke li travivos.” ”Bone”, diras Svedberg,
kaj pluas, turnite al Rundqvist: ”Kaj Jankéus restos ĉi tie, ĉu?” ”Jes, li restos”,
respondas la inĝeniero. ”Li diris, ke li preferus partopreni en la
dompriserĉo, sed li rezignas tion por ne embarasi vin. Kaj mi promesis
akompani la fraŭlinon...” ”Mi ne dubas pri tio”,
diras Svedberg, ”tamen ne dum la intervjuo, prefere. Ĉu ni povos
interparoli en la policejo, kaj poste vi rajtos reveni ĉi tien?” ”Jes. En ordo”, mallaŭtas
Astrid Höijer. Do post dek minutoj ili
sidas en lia ofica ĉambro. Koridore vagas Rundqvist, atendante ke li povos
akompani ŝin reen al la hospitalo, dum en alia ĉambro Andersson plu
turmentas la patrinon de Astrid. ”Do, ĉu vi havas
ion plian por sciigi? Eble pri la sepa de januaro?” demandas Svedberg. ”Jes. Sed unue mi devas
klarigi, ke mia frato kaj patro tre malkonsentis pri la evoluo de nia familia
posedo de kapitalo. Oni ĉiam supozas, ke ni tre riĉas, pro la
historio de la tielnomata dinastio Höijer. Sed la vero estas, ke nia posedo jam
antaŭlonge ŝrumpis pro malbonaj negocoj. Georg tamen estas moderna
ekonomiisto, kaj li enkondukis novajn decidojn. Li ekzemple respondecas pri la
engaĝiĝo en bankoj. Sed Patro ne favoras tion. Li emas je la tradicia
direkto. Tial la rusa nafto kaj gaso interesas lin. Sed li ne estis tre
sukcesa. Nun li volis interkonsenti kun tiu Volos... tiu ruso...” ”Voloŝenko.” ”...Jes. Ili
intertraktis, kaj Patro invitis lin al nia domo por vespermanĝo kaj fina
interkonsento. La intenco estis forlasi la financan mondon kaj transiri al la
rusa energia kampo. Sed Georg tre kontraŭis tion. Laŭ li tio signifus
eblan ruiniĝon. Laŭdire ili kverelis en la oficejo, kaj li plu
protestis hejme.” ”Sed do Voloŝenko
tamen vizitis vin hejme, ĉu?” ”Atendu. Komenciĝis
tiu neĝoŝtormo. Oni alvokis la dungiton, iun maljunulon kiu servas la
familion de jarcentoj, ŝajnas...” ”Jes, mi aŭdis pri
li. Borgström, ĉu ne?” ”Prave. Kaj li alvenis
por ŝoveli neĝon de la domo al la ponto. Georg decidis kunhelpi pri
tio, kvankam li normale ne zorgas pri tiaj aferoj. La atendata gasto ne venis,
oni prokrastis la manĝon. Fine envenis Georg, sufiĉe ekscitita,
dirante ke la gasto ne venos. Patro koleris, sed Georg asertis, ke li forpelis
Voloŝenkon por savi la familian havaĵon. Ni manĝis en terura
etoso, kaj tiam Georg krome sciigis, ke li intencas edziĝi al Lily, la
mastrumistino, kaj ke ili havos idon. Patro kompreneble ŝokiĝis kaj
rekomencis la kverelon. Imagu, tiu ido estos...
estus la sola heredonto, ĉu ne. Ĉar mi... Nu...
Sed Patrino nur paliĝis kaj nenion diris. Post la manĝo ŝi
proponis al Georg tason da teo kun rumo por trankviliĝi, kaj tion li faris
ĝis tiu grado ke li endormiĝis sur sofo. Post ankoraŭ iom da
tempo Lily venis kurante el la kuirejo vokante, ke oni volas veneni ŝin. Ŝi
serĉis Georg’on, kaj spertante ke ne eblas veki lin, ŝi iĝis
tute histeria kaj kuris eksteren, el la domo, en la neĝon. Mi kompreneble
maltrankviliĝis, ĉar ŝi estis tute ne vestita por tia terura
vetero. Sed Patrino estis tute trankvila. Ŝi vestis sin zorge kaj eldomiĝis
dirante, ke ne necesas maltrankvili. Ŝi zorgos pri Lily. Kaj mi...” La voĉo
de la virino rompiĝas. Ŝi reprovas flustre: ”Mi lasis ŝin iri.” Svedberg rigardas ŝin
penseme, kaj diras: ”Do, via patrino iris
skie, ĉu ne?” La juna virino rigardas
lin grandokule kaj kapjesas plurfoje. ”Ĉu vi hazarde
scias, kie kutime troviĝas ŝiaj skioj?” ”En la dometo
transkorte, la eksa pordista loĝejo.” Svedberg silentas kelkan
tempon kaj poste demandas: ”Kion vi manĝis
tiuvespere?” La juna virino rigardas
lin surprizite. ”Kion ni manĝis? Mi
ne memoras… Eble tamen… jes, bakitan porkan fileon, mi pensas. Kial?” ”Ĉu kun terpomoj?” ”Ne… kun rizo, verŝajne”, diras Astrid Höijer
kun konfuzita mieno. * Svedberg
ricevas sian rajtigilon pri la dompriserĉo kaj kolektas grupon
konsistantan el la inspektoroj Hans Andersson kaj Vivianne Ljunggren, al kiuj
aldoniĝas la teknikisto Åke Gustavsson. Kaj jen oni ekiras kun la mastrino
de la esplorota domo, Andrea Höijer. Sur la insulo Ramsö
sinjorino Höijer enlasas la tutan aron da policistoj en sian domon preskaŭ
sen ŝanĝi mienon. Svedberg sendas Hans Andersson kaj Vivianne
Ljunggren en la grandan loĝdomon, dum li mem kaj la teknikisto eniras la
pordistan dometon. Ili baldaŭ trovas la unuan aferon de intereso – kvar neĝoŝovelilojn
apogitajn al muro en la vestiblo. Svedberg metas ilin en sakojn kaj portas al
la policaŭto. Plue ili trovas skiojn, skibastonojn kaj skiŝuojn,
tamen nur slalomajn, per kiuj ne eblus skii sur ebena grundo. Ili traserĉas
la tutan domon, sed ne trovas tiajn, kiajn ili ĉasas. La domo evidente ne
estas konstante loĝata, sed en unu ĉambro troviĝas simpla lito
kun littukoj kaj kovrilo. Kuireje, dekstre de la
vestiblo, staras enorma eksmoda frostigujo. Ĝi ampleksas unu kaj duonan metron
laŭ longo, kaj eble okdek centimetrojn laŭ larĝo kaj profundo.
Svedberg singarde levas la kovrilon, sed la ujo tute malplenas. Ĝi eĉ
ne estas ŝaltita, sed kiam li premas la ŝaltilon, eklumas
kontrollampeto kaj la granda kesto ekzumas kaj ekvibras. Li denove malŝaltas. ”Jen rigardu, Åke!” li
atentigas la teknikiston. ”Ĉu vi povus serĉi fingrospurojn sur ĉi
tiu? Kaj ankaŭ ene, ĝi estas malplena, sed eble kun iom da bonŝanco
vi trovus ian restantan substancon en la anguloj.” La teknikisto ne
demandas, kia substanco povus resti de kio en la kestego, sed alportas siajn
ilojn kaj eklaboras, dum Svedberg transiras al la granda domo por plu serĉi
la mankantajn skiojn kaj demandi, kiujn spurojn la kolegoj trovis de Lily
Rundqvist. Ambaŭ tiuj taskoj montriĝas vanaj. Skioj ne troveblas, kaj
se iam troviĝis aĵoj de la mastrumistino, oni zorge forpurigis ilin.
La sinjorino akompanata de siaj du hundoj sekvas ilian serĉadon sen unu
vorto. Oni finas la laboron.
Survoje reen Svedberg prenas la vojon tra la insulo Ängö. Li sonigas ĉe
adreso indikita de Jankéus, ĉe la strato Sparregatan. Malfermas aĝa
viro kun malbonvola mieno. Svedberg petas lin veni kun li en la policejon por
atesti. La viro, Gunnar Borgström, tamen ne emas kuniri. Svedberg klarigas, ke
temas pri enketo pri du murdoj, kaj ke lia atesto gravas. ”Mi scias nenion. Se vi
volas demandi, faru tion ĉi tie. Mi ne iros al policejo”, obstinas la
viro. Svedberg akceptas kaj
sidiĝas ĉe kuireja klaptablo. La mastro de la domo restas staranta ĉe
la lavotablo kun spita mieno, kvazaŭ ne indus sidiĝi pro tia infanaĵo. ”Do, unue mi ŝatus
scii iom pri via neĝoŝovelado en la sepa de januaro”, Svedberg ekas. ”Mi ne ŝovelas laŭ
kalendaro. Ĉu vi pensas, ke mi estas oficisto kun almanako?” bruskas
sinjoro Borgström. ”Se neĝas, mi ŝovelas, se degelas, mi lasas
degeli.” Jen devizo, kiu sendube
plaĉus al Jankéus, pensas Svedberg. Subite ege mankas al li la kutima
kolego. Tiu havas siajn kapricojn, sed ofte li povas faciligi pridemandadon ĝuste
per siaj neatenditaj turnoj de la afero. Svedberg sentas sin gluiĝi al la
tero, li kvazaŭ fosas sian sulkon rekte kaj diligente, sed kio rezultas?
Nu, li deskuas la melankoliajn pensojn kaj rekomencas. ”Temas pri la vendreda
vespero, kiam komenciĝis la granda neĝoŝtormo. Oni vokis vin al
Ramsö, kaj vi iris tien por ŝoveli la vojon de la domo ĝis la ponto.” ”Vi eraras pri tago. Tio
okazis post la ŝtormo, sabate.” ”Aliaj homoj asertas, ke
vendrede. Kaj vi ne restis sola tie, ŝajnas.” Gunnar Borgström mutas. ”Kiu venis ŝoveli
kun vi?” ”Neniu krom mi ŝovelas
tie, kaj mi faris tion sabate. Vendrede ne eblis alveni tien, nek foriri de
tie.” ”Kiel vi scias?” ”Mi sidis tie, kie vi
nun sidas, la tutan vesperon. La neĝo vipis la fenestron. Estas vere, ke
ili telefonis, sed mi ne iris tien. Se ili diras ke jes, do ili mensogas.” Svedberg rigardas la
kuirejon. Ĝi estas eksmoda kuirejo en malnova, preskaŭ kaduka domo,
tamen ŝajne modernigita antaŭ kelkaj jaroj. La forno kaj fridujo
aspektas novaj. Anstataŭ malnova fenestro oni metis novan kun tri vitroj
en metalkadro. Sed la mebloj estas malnovaj, uzitaj de jardekoj. Klaptablo, seĝoj
kun lignolata dorsaĵo. En angulo ĉe la pordo staras skioj kun
skibastonoj. ”Ĉu vi skias?”
Svedberg preskaŭ reflekse demandas. ”Skias? Certe ne!” ”Vi tamen havas skiojn.” ”Ha! Tiujn mi donacos al
mia nepo.” ”Ĉu vi aĉetis
ilin?” ”Ne, ne. Estas iuj
uzitaj, kiujn sinjorino Höijer petis min porti al la rubejo.” Svedberg rezignas venigi
kun si la maljunulon policejen; estas jam sufiĉe malfacile persvadi lin
permesi al la policisto forporti la skiojn kaj skibastonojn. Unu horon pli
malfrue li veturas norden al Ramsö. Ŝajnas al li, ke li hodiaŭ iradis
kvazaŭ navedo tien kaj reen. Nun devas esti jam la kvina veturo, ĉifoje
kun arestordono pro murdo enpoŝe. Sinjorino Höijer apenaŭ reagas,
kiam li prezentas ĝin al ŝi. Li devas atendi duonhoron dum ŝi
telefonas al sia advokato, vestas kaj ŝminkas sin kvazaŭ ironte ne al
arestejo sed al festeno de direktoroj kaj kompaniaj estraranoj. Kiam ili
veturas kontraŭ la arestejo, la februara vespero jam mallumiĝis, kaj
la lumĵetiloj de la aŭto sendas radiojn antaŭen, en kiuj petolas
kaj dancas falantaj neĝoflokoj. 10. Veki suspektojn La
devizo de Jankéus – laboreje laboru, hejme hejmu – delonge perdis sian
validecon. Nun jam la trian vesperon oni okazigas neformalan kunvenon en lia
kuirejo. Lia edzino Annette laciĝis regali ilin per kafo; nun la mastro de
la domo devas propramane kuiri kafon kaj verŝi konjakon al Svedberg,
Rundqvist kaj si mem. Rundqvist distras ilin
per siaj hodiaŭaj aventuroj kun Astrid Höijer. ”Imagu, kia logobirdo! Ĝuste
kiam mi sidis duope kun ŝi en restoracio, kun vino, viando kaj virino, jen
surprizo, envenas iaspeca ino, kiun ŝi prezentas kiel sian fianĉinon!
Kaj kia virino! Nu, sufiĉe alloga, svelta, alta, tamen kun haroj nigrigitaj
kaj hirtaj kiel de erinaco! Kaj kun gestoj kaj paroloj kvazaŭ de
viro... Nu, mi ne antaŭjuĝas,
do mi mendis vinon ankaŭ por ŝi. Ja povus esti interese... Kvankam lastfoje kun duopo ne estis tre amuza
sekvo, en Kaŭkazo. Sed kiel mi sciu, ke unu el ili estas filino de Jankéus ŝajne amuziĝas
pro la rakontofluo de Nils Rundqvist, sed Svedberg ne povas ĉesi pensi pri
la virino, kiun tiu viro trenis al ĉi norda lando, sendube kun promesoj
pri dumviva feliĉo kaj bonstato, sed kiu trovis sian finon en neĝamaso,
strangolita de alia virino tro klasaroga por iĝi ŝia bopatrino. ”Nu, bone”, Jankéus
interrompas lian pensofluon. ”Morgaŭ ekscios ni, ĉu la knabo vivos,
tiel ke vi povos aresti lin. Kiel reagis la patrino je la aresto?” ”Neniel”, respondas
Svedberg. ”La sola fojo ĝis nun, kiam mi vidis ŝin montri emociojn,
estis kiam ŝi parolis pri la eblo, ke ŝi povintus havi nepon naskitan
de tajlandanino.” Jankéus faras grimaceton
dirante: ”Tamen malfacilas imagi,
ke virino faris tiun abomenan krimon. Ĉu ne tutsimple la fratino protektas
la fraton, kulpigante la patrinon? Eĉ se vere la patrino strangolus
Lily’n, ĉu efektive kapablus ŝi poste tiel mistrakti ŝin? Per
skibastono?” ”Kiel ni sciu, kion
kapablas homo?” tuj rebatas Svedberg. ”Ŝi sendube faris tion por ŝajnigi
seksperforton, kaj tiel eviti suspektojn. Kaj eble krome pro ia enfermita
furiozo, ĝuste pro tiu desupra aroganteco, kiun mi ĵus aludis. Pro
tio ke servistino el Azio kaptis ŝian dorlotitan filon.” ”Do, ŝi volis ŝajnigi
perversaĵon seksan, sed efektive temas pri perverso klasa”, komentas
Jankéus. ”Sed ĉu vere povas virino tiel trakti alian virinon?” ”Vi havas romantikan
imagon pri la inoj, kara amiko”, entranĉas nun spertulo pri la temo, Nils
Rundqvist. ”Kaj kial ne, kun tia edzino?” Li ĵetas malsatan rigardon al la
pordo, kvazaŭ serĉante ion allogan sur kio ripozigi la okulojn. Sed
nenion trovinte, li pluas: ”Kredu min, sinjoro, troviĝas neniu diferenco
inter viroj kaj virinoj!” Jankéus nevole devas
rideti. Se lia edzino dirus la samon, li ne surpriziĝus. Sed tiu aserto de
tiu homo neeviteble impresas ridige. Li tamen reserioziĝas pensante pri la
plua evoluo de la murdenketo, kiun li ne rajtos partopreni. Almenaŭ
oficiale ne. ”Eble aranĝu vi
familian arestejon por la tuta bando”, proponas Jankéus. ”Tamen restas la
problemo pri la olda servisto, ĉu ne? Ĉu li kunŝovelis kaj
kunmurdis aŭ ne?” ”Nu, eble ni atendu la
teknikajn raportojn kaj DNA-testojn antaŭ ol definitive konkludi la
kazon”, diras Svedberg seke. ”Ĉiam prudenta kiel
gufo”, murmuras Jankéus kaj trinketas sian konjakon. * La
sekva tago estas ĵaŭdo. Hospitale Svedberg ekscias, ke Georg Höijer
travivos, sed ke ankoraŭ daŭros ĝis oni rajtos paroli kun li.
Do, la ĵaŭdon kaj vendredon li pasigas per aldonaj demandadoj kaj
zorgado pri la materialo de la dompriserĉo. Vendrede vespere li povas
resumi la ĝisnunajn rezultojn. Sinjorino Andrea Höijer
ankoraŭ en la arestejo ripetas la version, kiun ŝi donis policeje.
Ankaŭ Valter Höijer restas ĉe siaj antaŭe donitaj informoj.
Neniu el ili vidis Voloŝenkon sur Ramsö, nek invitis lin tien aŭ
atendis, ke li venu. Kaj neniu el ili alvokis Gunnar Borgström por ŝoveli
neĝon, nek vendrede nek sabate. Kaj kompreneble ili ne utiligis la neĝon
vendrede nokte por skiado. Astrid Höijer ripetas
sian version, aldonante, ke laŭ ŝia memoro la patro telefone alvokis
Borgström, ĉar li timis ke al Voloŝenko estos malfacile atingi la
domon. Pro la dramaj okazaĵoj endome dum la vespero, ŝi tamen ne
memoras, ĉu Borgström restis aŭ foriris vendrede vespere. Li tamen
havas sian tranoktejon en la pordista domo, do ŝi supozas, ke li eble
dormis tie. Ankaŭ Gunnar
Borgström mem ripetas sian version. Oni telefonis al li vendrede posttagmeze,
sed li iris tien nur sabate, kiam la ŝtormo malintensiĝis, en sia
normala maniero, per aŭtobuso kaj piede, kaj revenis hejmen vespere. La teknikaj esploroj
alportas abundan materialon. Sur la tenilo de unu el la skibastonoj, kiuj
cetere havas manrimenojn el bova ledo, troviĝis ia organika substanco
esplorota mikroskope kaj DNA-teste. Åke Gustavsson efektive trovis etajn restaĵojn,
kredeble de sango, en la frostigujo. Ankaŭ sur unu el la neĝoŝoveliloj
troviĝis sango kaj haŭtrestaĵoj. Sed fingrospuroj nenie troviĝis. ”Oni ne kutimas ŝoveli
neĝon sengante”, li komentas. ”Tamen estas bonŝance, ke regis degela
vetero ekde tiu tago. Alie sendube restus malmulto sur tiu fosilo.” Do troviĝas
ampleksa materialo, kiun oni sendas por DNA-testoj ĉe la Ŝtata
Kriminalteknika Laboratorio en Linköping, kun kutima peto pri urĝa
traktado. Lunde matene Svedberg
sidas sur metala seĝo ĉe la hospitala lito de Georg Höijer. La juna
viro duone sidiĝas enlite kaj deklaras, ke li povas interparoli. Ĉar
la ĉefflegistino donis al Svedberg nur dek minutojn, li sentas certan
premon de tempomanko, kaj tuj ekas, rezignante sian normalan ĝentilecon: ”Kial vi glutis
dormigilojn?” La viro evidente ne
atendis tiel maldelikatan demandon. Li serĉas vortojn kaj fine balbutas: ”Nu... mi ne plu trovis... ĉio ŝajnis al mi tro... tro peza...
post ĉio...” Ĉu tio signifas, ke
li efektive mem glutigis al si la dormigilon, aŭ ke li protektas iun?
Svedberg ne insistas. Kio vere gravas, tio estas la demandoj pri Voloŝenko
kaj la eventuala neĝoŝovelado de Georg Höijer kaj Gunnar Borgström.
Li tamen decidas unue trakti la parton pri Lily. ”Kio okazis vespermanĝe
vendrede la sepan de januaro?” ”Nu...” iom hezite
komencas la junulo. ”Estis... estis iom
da kverelado.” ”Inter kiuj?” ”Ĉefe inter mi kaj
mia patro.” ”Pri?” ”Nu... Unue pri komercaj aferoj.” ”Pli precize!” ”Mia patro volis pli
aktive partopreni en iuj rusaj evoluprojektoj, kiujn mi trovas tro riskaj, kaj
eksiĝi de aliaj investoj, kiujn mi enkondukis.” ”Kaj poste, kio okazis?” ”Do... mia patrino diris
ion malestiman pri Lily... kaj tiam mi
diris, ke mi intencas edziĝi al ŝi. Do, estis kverelo ankaŭ pri
tio.” ”Kaj poste?” ”Poste... mi estis sufiĉe ekscitita kaj
laca... estis jam malfrue, kaj mi prenis
ion ripozigan kaj endormiĝis.” ”Vi endormiĝis.
Kie?” ”Nu... fakte sur sofo, antaŭ la fajro.” ”Kaj kiam vi vekiĝis?” ”Nur matene.” ”Kio okazis antaŭ
la vespermanĝo?” Svedberg rapidas plu. La junulo trinketas
akvon el glaso, kiu staras sur la litotablo. ”Mia patro anoncis, ke
ni havos gaston.” ”Kiun?” ”Iun rusan negociston,
Voloŝenko, kun kiu ni jam parolis en la oficejo. Sed nun Patro intencis
efektive interkonsenti kun li. Nu, mi ne ŝatis tion, kiel dirite. Laŭ
mi tio endanĝerigas la familian kapitalon.” ”Do, kion vi faris?” ”Nu... eksterdome nia dungito ĝuste alvenis por
forigi iom da neĝo. Mi eliris...” ”Kiu alvokis la
dungiton?” interrompas Svedberg. ”Mi ne scias. Supozeble
mia patro.” ”Pluen, mi petas.” ”Mi eliris surkorten kaj
iom parolis kun li. Verŝajne mi klarigis, ke alvenos gasto, kiu tamen ne
estas bonvena. Ke li eble trompe akiros nian havaĵon. Mi ne memoras
precize miajn vortojn. Ĉiuokaze Gunnar, kiu servis nian familion jam longe
antaŭ mia naskiĝo, ŝajne komprenis ke tiu Voloŝenko estas
potenciala minaco. Li levis la ŝovelilon de la neĝo dirante ‘Kial do
ebenigi al li la vojon? Pli bone fortimigi lin.’ Nu... Mi ridetis kaj diris, ke
estus feliĉe, se li sukcesus pri tio. Poste mi eniris denove en la domon.” ”Kaj kio poste?”
demandas Svedberg rigardante sian brakhorloĝon. ”Nu, efektive la gasto
neniam venis”, diras la junulo enlite. ”Do mi diris ion pri tio, ke Gunnar
supozeble forpelis lin. Tio estis la komenco de nia kverelo, efektive.” Svedberg zorgeme
pripensas, dum en okulangulo li vidas la ĉefflegistinon alveni por forpeli
lin, tamen ne per neĝoŝovelilo, sed per mezurilo de sangopremo. ”Antaŭe vi asertis,
ke Voloŝenko ja alvenis kaj pasigis la vesperon kun la familio”, li diras
ekstarante. ”Nu, mi ne volis veki
suspektojn...” la junulo lace diras kaj denove kuŝiĝas surlite.
”Suspektojn kontraŭ kiu?” duonvoĉe grumblas Svedberg dum la
flegistino per profesia firmeco puŝas lin tra la pordo. * La
lastaj tagoj de februaro alportas froston, eble ne tre severan, tamen pli
intensan ol oni ĝis nun spertis ĉi-jare. Sur golfetoj de Atendante respondojn pri
La unuan de marto li
vekiĝas matene kun sento, ke io ŝanĝiĝis. Li kuŝas
momenton senmova, sola enlite, sola en sia domo, kiu lastatempe ŝajnis al
li silenta kiel tombo. Aŭdiĝas susurado de eksterdome. Pluvas. Lia
dormoĉambra fenestro estas malfermita je ventuma fendo, kaj tra tiu nokte
penetris pluvo, kreante lageton sur la planko. Li fermas la fenestron kaj viŝas.
La eksterfenestra termometro montras plus ok gradojn, kaj ĉio grizas. La
maldika neĝotavolo, kiu jam kelkajn tagojn vualis la grundon, tute
malaperis. Pluvakvo kolektiĝas en flakoj, kiuj pro la grunda frosto ne
sorbiĝas en la teron, sed disvastiĝas kaj inundas ĉion. Li forŝiras
folion de sia surmura almanako kaj ekvidas la nomon de nova monato – marto.
Marto! Kial tiu nomo tiel similas je morto? Li skuas sin kiel malseka
hundo kaj iras ŝalti la kafaparaton. Hodiaŭ la
kriminalteknika labo retas al li rezultojn de ĉiuj DNA-testoj. Li legas la
koncizajn informojn. Provo 1 identas kun provo 6. Provoj 2 kaj 3 identas kun
5... Senpacience li konsultas sian liston kun klarigoj, kion signifas tiuj
diablaj numeroj. Li ne scias, kio nun surprizus lin, sed vere aperas nenio vere
konsterna. Ĉio konfirmas tion, kion li jam scias. Sur la skibastona tenilo
troviĝas DNA de Lily. Ke ĝi venas el ŝia vagino, ne mencias la
laboratoria raporto, sed lia cerbo ne lasas lin forgesi tion. Sub ŝiaj
ungoj oni trovis haŭterojn kun DNA de Andrea Höijer. Plue surrande de la
neĝoŝovelilo troviĝas DNA de Sergej Voloŝenko, kaj tia
troviĝis ankaŭ en la granda frostigujo. Li ĵetas rigardon al
leterujo en angulo de lia ĉambro, kie ankoraŭ restas la plastsaketoj
postlasitaj de Rundqvist, Efektive li scivolas, ĉu Georg Höijer kun
certeco estis patro de la feto de Lily, sed tiu demando ne rekte rilatas al la
kazo, kaj li ne rajtas scivoli pri ĝi. Svedberg verkas raporton
kaj transdonas ĝin al la prokuroro. Ŝajnas klare, ke la materialo
sufiĉas por akuzo al Andrea Höijer pro murdo de Lily. La alia murdo ankoraŭ
restas pli nebula. Oni arestas Georg’on Höijer kaj denove pridemandas lin, same
kiel lian fratinon, patron kaj la fidelan familian serviston. Sed ĉiu
restas ĉe sia versio. Gunnar Borgström ne ŝovelis neĝon en la ŝtormo
vendrede, kaj neniam li vidis Voloŝenkon. Valter Höijer neniam alvokis lin
ŝoveli, nek vendrede nek sabate, kaj ne invitis Voloŝenkon al la
domo. Aliflanke Borgström asertas, ke li ja estis telefone vokita vendrede, sed
alveturis nur sabate. Jen la oldula skolo kun variaĵoj. La du gefratoj
siaflanke aŭdis aŭ supozis, ke Patro alvokis la serviston vendrede
por ŝoveli neĝon, kaj ke li invitis la ruson. Jen la junula skolo.
Ankaŭ en ĝi tamen troviĝas etaj diferencoj. Ekzemple Georg
asertas, ke li neniam vidis Voloŝenkon alveni, nur anoncis lian alvenon al
Gunnar. Dume, laŭ la memoro de Astrid, li raportis ke li forpelis la
ruson. Sed ĉu tiuj diferencoj kredindigas aŭ mal ilian version? La
unua versio de Georg, laŭ kiu Voloŝenko efektive partoprenis en la vespermanĝo
kaj malaperis nur nokte, eble estas pli grava problemo. ”Hospitale vi diris, ke
vi ne volis veki suspekton”, memorigas lin Svedberg. ”Kontraŭ kiu? Kaj pri
kio?” ”Nu, mi ja ne sciis,
kion Gunnar efektive faris. Mi timis, ke li eble faris ion... malprudentan. Mi simple ne volis kaŭzi
al li problemon. Mi ne povis imagi, ke temis pri murdo. Mi daŭre ne scias
kion kredi. Ŝajnas neeble.” ”Kio?” ”Nu, ke Gunnar mortigis
lin. Mi pli emas kredi, ke li nur forpelis lin, kaj poste li trafis en la
manojn de iu rabisto.” * En
neniu oficiala dokumento aperos la konsisto de la homgrupo, kiu planis kaj
plenumis partojn de la murdenketoj pri Sirilak Lily Rundqvist kaj Sergej
Andrejeviĉ Voloŝenko. Temas pri Roger Svedberg, 48-jara
polickomisaro, Tom Jankéus, 39-jara suspendita policinspektoro, kaj Nils
Rundqvist, 42-jara inĝeniero, specialisto pri gasduktoj kaj grandkvanta
konsumanto de virinoj. Tian laborgrupon ne eblas mencii en publike alirebla
akto. En kvara kunveno de tiu
konspira rondo, tamen ĉi-foje en la dezerta salono de Svedberg, Rundqvist
klopodas resumi: ”Laŭ mi ili faris
tion kune. La knabo ne estas fortulo, kaj tiu maljunulo Borgström, eĉ se
li ŝovelas neĝon brave, tamen jam kadukas. Kaj porti senkonscian
homon en la dometon, levi lin en tiun frostigujon, kaj post kelkaj tagoj aŭ
mi-ne-scias-kiam elpreni la kadavron kaj transporti ĝin al gruzejo, ĉu
vi povas vidi unu el ili plenumi tion? Senviva homo diable pezas, tion mi
spertis en... nu, ni lasu tion. Ili
certe agis kune kaj nun lerte kulpigas unu la alian. Mi eĉ ne surpriziĝus,
se ankaŭ Panjo kunhelpus! Tiu vipurino!” ”Sed la motivo! Kiun
motivon havis Borgström?” demandas Jankéus. ”Servi sian mastron! Tio
jam eniris lian sangon”, kredas Rundqvist. ”Sed kial neas la patro,
ke Voloŝenko kaj Borgström entute venis al Ramsö?” ”Li protektas la
serviston. La fratino, tiu eta lesbanino, subtenas la fraton. Eble ankaŭ ŝi
praktike kunhelpis. Por tiaj inoj murdi viron signifas nur mortigi kulon.
Imagu, kia familio! Ili defendas sian posedaĵon kiel drako sian trezoron!” Svedberg aŭskultas
ilin sen multe komenti. Li jam anticipas, ke ne estos akuzo pro la murdo de
Voloŝenko. Kvankam li emas konsenti kun Rundqvist, ke kuna ago de du homoj
estas la plej kredinda, tamen li ne tute certas pri la preciza distribuo de kulpo.
Des pli ĉar la bato per ŝovelilo ne estis mortiga, sed la efektiva
murdo okazis, kiam oni metis paralizitan homan korpon en frostigujon kaj ŝaltis
la kurenton. * Ĉu
ekzistas justeco en ĉi tiu mondo? Jen demando, kiu sendube superas la ĉiutagajn
konsiderojn de murdenketanta policisto. Ĉiuokaze, Svedberg ĉiam povas
transŝovi tiun demandon al aliaj instancoj – unue al la prokuroro, kiu
devas prijuĝi ĉu entute indas akuzi iun pro krimo, kaj due al la
tribunalo, kiu finfine decidas en la kazo. Tamen, se funde konsideri la aferon,
eĉ la juĝistoj ne okupiĝas pri justeco, sed nur pri la distingo
inter tio, kio estas pruvita, kaj kio restas nepruvita. Svedberg, kiel multjara
enketisto, pli-malpli ĉesis zorgi pri vanaj demandoj de justeco kaj
rekompenco pro kulpo. Li okupiĝas pri sia ero en la ĉeno, kaj
kontentas, se li povas transdoni ĝin en bona stato al la sekva instanco.
Tamen, iufoje ankaŭ li ne povas bari la pensojn pri justeco kaj
konsekvenco. Tio okazas precipe en tiaj okazoj, kiam lia strebado kaj laboro
montriĝas vana. Pro manko de pruvoj oni
ne plilongigas la areston de Georg Höijer. Post ankoraŭ kelkaj tagoj
Svedberg jam rezignas trovi pliajn pruvojn aŭ indicojn. Li transdonas sian
materialon al la prokuroro, sed tiu decidas ne komenci proceson. El la alia
kazo, la akuzo pro murdo de Sirilak Lily Rundqvist, rezultas kondamna verdikto
je dekjara malliberigo de Andrea Höijer. Do, en la murdenketo unue fermita
senrezulte, tiu pri virino trovita en neĝamaso, fine tamen sekvas
kondamno, dum la kazo de rusa negocisto, kies kompanio urĝe bezonis plian
kapitalon, neniam ricevas sian veran punkton kaj finon. Du semajnojn post la
kondamno de Andrea Höijer, Tom Jankéus fine tediĝas de sia stratpatrola
tasko. Ĉar li eksciis nenion pri nuligo de lia suspendiĝo, li petas
maldungon de la polico. Li intencas sekvi la proponon de lia edzino eklabori
kiel instruisto. Svedberg siaflanke
laboras plu pri novaj raboj, drogvendoj, seksperfortoj, murdoj, tamen sen sia
ekskolego, kaj li vivas plu en la dezerta domo, daŭre sen sia eksedzino.
Nils Rundqvist revenas al Rusio, sed nun jam por alia kompanio, tiu de ”la
vulpo Ŝigajev”. Astrid Höijer kaj ŝia fianĉino studas plu en
Växjö, dum la patro kaj filo Höijer plu kverelas pri la plej efika maniero
konservi kaj espereble kreskigi la familian kapitalon. Ĉar la patrino kaj
edzino forestos dum konsiderinda tempo, ili dungas novan mastrumistinon, ĉi-foje
tamen el Pollando. En Kaliningrado neniu
parenco de Sergej Voloŝenko anonciĝas por zorgi pri lia entombigo. Ĉar
ankaŭ lia kompanio ne plu ekzistas, neniu volas akcepti lian kadavron. Do,
oni duafoje malfrostigas ĝin, kremacias ĝin kaj disŝutas la
cindrojn anonime en tombejo de Kalmar. Neniu tomboŝtono memorigas pri li. Kaj en Bankoko, en
butiko de turistaj memoraĵoj, la butikista paro ĉiam rigardas
maltrankvile se fojfoje iu eŭropa turisto tro longe babilas kun Sumrom,
dudekjara fratino de la forpasinta Sirilak. Glosaro: En
la suba glosaro aperas ne-PIVaj vortoj (kaj signifoj) aperantaj en ĉi tiu
libro, kune kun aro da vortoj troveblaj en PIV aŭ eĉ en Plena
Vortaro, kies signifo tamen povas esti ne vaste konata. Ĉe la fontindikoj
mi ofte notis nur la plej ”gravan”, do se iu vorto aperas en PIV, mi kutime ne
notis krome, ke ĝi troviĝas ankaŭ en aliaj vortaroj. La ĉi-subaj
difinoj ne laŭvorte paŭsas la koncernajn vortarojn. AC André Cherpillod: NePIVaj vortoj, 1988. EB Esperanta Bildvortaro, 1988. EDK Erich-Dieter Krause: Großes Wörterbuch Esperanto-Deutsch, 1999. EV Ebbe Vilborg: Ordbok Svenska-Esperanto, 1992. JL Jouko Lindstedt: Hejma Vortaro, 1999. JLG Sam Owen Jansson, Fritz Lindén, Birger Gerdman: Svensk-esperantisk ordbok, 1934. NPIV
Nova Plena
Ilustrita Vortaro, 2002. PIV Plena Ilustrita Vortaro, 1981. PV Plena Vortaro, 1934. z Zamenhofa. aidoso EDK NPIV Akirita imun-deficita sindromo akĉento NPIV Aparta prononco fremda aŭ dialekta Baltio benzodiazepino NPIV Trankviliga kaj dormiga medikamento cerviko PV La suba kolo de la utero, kiu malfermiĝas
en la vaginon ĉipso JL NPIV Terpomtranĉaĵo krispe fritita, manĝata
malvarma DNA (=Desoksiribonuklea
acido) Materialo de la kromosomoj, unika
de ĉiu individuo, kiu enhavas la genetikan kodon heredatan drogo EDK NPIV Substanco
narkota, stimula aŭ halucina dukto PIV Konduktubo, ofte longdistanca ekimozo PV Bluaĵo, makulo surhaŭte pro kontuzo faksi JL NPIV Telefaksi, telekopii, sendi tekston aŭ
bildon telefonlinie gastroevakuo Malplenigo de la stomako gubernio PV Administra regiono ĝinzo JL NPIV Pantalono el drelika ŝtofo hidraŭla EDK Hidraŭlika PIV z indolenta Malvigla, inerta,
neagema intui PV Intuicie senti kalaŝnikovo Mitraleto de rusa marko kasedilo JL NPIV Aparato por aŭskulti sonkasedojn kidnapi EDK NPIV Forkapti (personon) kolao JL NPIV Bruna gastrinkaĵo kun ekstrakto el
kolanuksoj kombineo PIV ”Supertuto”, vesto el kombinita jako kaj
pantalono labo PIV EDK (Triviale)
Laboratorio lesba PIV (Pri virino) Samseksama lici PIV Esti permesita minga AC El la Ĉinia dinastio Ming
(1368-1644) navedo PV EB EDK NPIV Glitbobeno kondukanta la vefton tien-reen inter la
varpoj Oelando EDK EV JLG (Öland)
Insulo kaj provinco en sudorienta Svedio olda PIV Maljuna, malnova Oseto NPIV Ano de Kaŭkaza nacio ostaĝo PIV Garantiulo povra PIV Kompatinda; malriĉa predo PIV Ĉasakiraĵo, kaptitaĵo referi PIV Science raporti retpoŝto EDK NPIV Elektronika perkomputila komunikado Rotario PIV Filantropia societo, precipe el altranguloj rufa PIV Flavruĝa (pri haroj) runŝtono EV Starigita ŝtono kun teksto ĉizita
per runoj
PV,
praskandinavaj literoj skani EDK NPIV Sisteme ekzameni surfacon aŭ enhavon sketi PIV Glitkuri Smolando EDK EV JLG (Småland)
Provinco en suda Svedio suĉumo JL Cicoforma suĉilo por trankviligi bebon svaga PIV Malpreciza talibano Islama fundamentisto
en Afganio vaĉi PIV Gardodeĵori vico-seria
domo EB
EV Domvico dividita en unufamiliaj partoj Reen al: |